Ἑρμηνεία εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον τῆς ΚΥΡΙΑΚΗΣ τῆς ΑΠΟΚΡΕΩ (Ματθ. κε’ 31-46), ἐκ τοῦ «Κυριακοδρομίου» τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, ἐλαφρῶς διεσκευασμένη κατὰ τὴν φράσιν.

ΟΥΔΕΜΙΑ εὐαγγελικὴ δογματικὴ ὑπόθεσις οὐδὲ πλέον καθαρά, οὐδὲ πλέον φοβερά, τῆς ὑποθέσεως τοῦ σήμερον ἀναγνωσθέντος Εὐαγγελίου. Ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔρχεται πάλιν εἰς τὴν γῆν οὐχ ὡς τὸ πρῶτον ἀφανὴς καὶ ἄδοξος, ἀλλὰ μετὰ πολλῆς δόξης καὶ τῆς θεϊκῆς μεγαλοπρεπείας καὶ λαμπρότητος· ἔρχεται δὲ οὐχ ἵνα σώσῃ τὸν κόσμον, ὡς πρότερον, ἀλλ’ ἵνα κρίνῃ πάντας τοὺς ἀπ’ αἰῶνος ἀνθρώπους, ζῶντάς τε καὶ νεκρούς, ἀνταποδίδωσι δὲ εἰς μὲν τοὺς τὰ καλὰ πράξαντας Βασιλείαν, εἰς δὲ τοὺς τὰ κακὰ ποιήσαντας κόλασιν· ἐπίσης δὲ καὶ ἡ Βασιλεία καὶ ἡ κόλασις εἶναι αἰώνιος καὶ ἀτελεύτητος. Ταύτην τὴν διδασκαλίαν μετὰ πάσης σαφηνείας καὶ καθαρότητος διδάσκει τὸ σημερινὸν Εὐαγγέλιον· ἐξ αὐτῆς δὲ συνίσταται τὸ ἄρθρον τῆς Πίστεως, τὸ ἐν τῷ ἁγίῳ Συμβόλῳ περιεχόμενον καὶ ὑπὸ πάντων τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν πιστευόμενον καὶ ὁμολογούμενον, ἤτοι τὸ «καὶ πάλιν ἐρχόμενον κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς Βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος». Ἄρά γε δὲ ὁ φοβερὸς καὶ δικαιότατος Κριτὴς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ μόνον τὰ περὶ ἐλεημοσύνης ἐξετάζει, καὶ εἰς μὲν τοὺς ἐλεήμονας δίδωσι τὴν Βασιλείαν τὴν αἰώνιον, εἰς δὲ τοὺς ἀνελεήμονας τὴν κόλασιν τὴν ἀτελεύτητον; Ἐὰν οὕτως ἔχῃ, ὁ φόβος δὲν εἶναι τοσοῦτον μέγας, διότι ἕκαστος εὔκολα γίνεται ἐλεήμων καὶ σῴζεται. Ἀκούσατε ὅμως πρῶτον τὴν ἑρμηνείαν τῶν σήμερον ἀναγνωσθέντων εὐαγγελικῶν λόγων, ἔπειτα ἀκούετε καὶ τὴν λύσιν τῆς προκειμένης ἀπορίας.

«Εἶπεν ὁ Κύριος· Ὅταν ἔλθῃ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὑτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ’ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ».

Δὲν ἐφανέρωσεν εἰς ἡμᾶς ὁ Θεάνθρωπος οὐδὲ εἰς ποῖον μέρος τῆς γῆς μέλλει νὰ ἔλθῃ, οὐδὲ ποῦ πρόκειται νὰ στήσῃ, τὸν θρόνον τῆς δόξης, εἰς τὸν ὁποῖον μέλλει νὰ καθίσῃ καὶ νὰ κρίνῃ τὸν κόσμον. Τινὲς δέ, ἀκούοντες τὸν Προφήτην Ἰωὴλ λέγοντα· «Καὶ συνάξω πάντα τὰ ἔθνη καὶ κατατάξω αὐτὰ εἰς τὴν κοιλάδα Ἰωσαφάτ, καὶ διακριθήσομαι πρὸς αὐτοὺς ἐκεῖ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ μου… Ἐξεγειρέσθωσαν, ἀναβαινέτωσαν πάντα τὰ ἔθνη εἰς τὴν κοιλάδα Ἰωσαφάτ, διότι ἐκεῖ καθιῶ τοῦ διακρῖναι πάντα τὰ ἔθνη κυκλόθεν» (Ἰωὴλ γ’ 2 καὶ 12), εἶπον ὅτι ὁ τόπος, εἰς τὸν ὁποῖον μέλλει νὰ καταβῇ ὁ Κύριος καὶ νὰ στήσῃ τὸν θρόνον τῆς «δόξης» καὶ τῆς φοβερᾶς αὐτοῦ κρίσεως, εἶναι ἡ κοιλὰς τοῦ Ἰωσαφάτ, ἥτις εἶναι αὐτὸς ὁ χειμάρρους ἢ φάραγξ Κεδρὼν (Ἱερών· εἰς τὸ ὀνομαστικόν).