Ὁμιλία εἰς τὴν ΖΩΟΔΟΧΟΝ ΠΗΓΗΝ καὶ ὅτι δουλεύοντες τῇ ἁμαρτία ἀδύνατον νὰ τελῶμεν ὑπὸ τὴν κραταιὰν τῆς Παρθένου προστασίαν, Θεοδώρου Ζωγράφου Ἰωαννίτου, Βόλος 1914.

Ἀλλὰ τίς λόγος ποτὲ θὰ ἰσχύσῃ τὰς πρὸς ἡμᾶς εὐεργεσίας τῆς Θεοτόκου νὰ παραστήσῃ; Ἂν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εὕρῃ τις τὸν ἀριθμὸν τῆς παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ἄμμου, ἔτι μᾶλλον ἀδύνατον εἶναι τὰς πρὸς τοὺς πιστοὺς καθ’ ἑκάστην ἐπιδαψιλευομένας παρὰ τῆς Παρθένου εὐεργεσίας ν’ ἀπαριθμήσῃ. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἀπολαύομεν παρ᾽ αὐτῆς τοσούτων εὐεργεσιῶν, λόγῳ καὶ ἔργῳ ἂς τιμῶμεν τὴν Βασίλισσαν τῶν οὐρανῶν ἀλλὰ καὶ τῆς γῆς, ἐκδιηγούμενοι τὰ μεγαλεῖα αὐτῆς καὶ ἐργαζόμενοι τὰς ἐντολὰς τοῦ Υἱοῦ αὐτῆς· διότι ἂν δουλεύωμεν τῇ ἁμαρτίᾳ ἀδύνατον νὰ τελῶμεν ὑπὸ τὴν σκέπην αὐτῆς καὶ προστασίαν, ἀδύνατον καὶ νὰ τιμῶμεν αὐτὴν καὶ δοξάζωμεν κατ’ ἀξίαν.

Ἐνίκησάν ποτε οἱ Φιλισταῖοι τοὺς Ἰσραηλίτας καὶ πολλοὺς ᾐχμαλώτισαν, ἔλαβον δὲ καὶ τὸ μέγα τοῦ Ἰσραὴλ κειμήλιον, τὴν κιβωτόν, τὴν ὁποίαν ἐν πομπῇ καὶ ἀλαλαγμῷ εἰς τὴν Ἄζωτον ἔφερον, καὶ ἐκεῖ ἐτίμων καὶ ἐλάτρευον. Καὶ ὅμως ὁ μέγας ἐκεῖνος θησαυρὸς οὐδόλως ὠφέλησεν αὐτούς. Ὀργὴ ἐκ Θεοῦ μεγάλη ἐν τῇ πόλει ἐκείνη ἐνέσκηψε καὶ θανατικὸν τοὺς Φιλισταίους ἀπεδεκάτισε, καὶ πεῖνα μεγάλη καὶ δυστυχία ἐμάστιζε. Καὶ τὸ αἴτιον τί; Ὅτι τιμῶντες τὴν κιβωτὸν ἐτίμων συνάμα καὶ τὸ εἴδωλον αὐτῶν Δαγὼν (Α’ Βασιλ. ε’ 1-8). Οὕτω καὶ ἡμᾶς οὐδὲν ὠφελεῖ ἡ πρὸς τὴν Παρθένον ἀποδιδομένη τιμή, οἱ ὕμνοι καὶ αἱ ἑορταὶ αἱ τελούμεναι πρὸς δόξαν αὐτῆς, ἂν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ Φιλισταῖοι καὶ τὰ εἴδωλα προσκυνῶμεν, ἂν δηλαδὴ καὶ τὰ πάθη ἡμῶν θεοποιῶμεν, ἂν εἰς τὴν ἁμαρτίαν δουλεύωμεν, ἂν ἁπὸ τῆς κακίας δὲν ἀπέχωμεν.

Ἀλλὰ τότε πῶς πρὸς τὴν ἁγνὴν Παρθένον οἱ μεμολυσμένοι θὰ προσεγγίσωμεν; Πῶς δὲ βοήθειαν παρ’ αὐτῆς θὰ ἐλπίσωμεν; Ἂν ὅμως ἀπὸ τῆς κακίας διὰ τῆς μετανοίας ἀπαλλαγῶμεν, τότε βεβαίως τὴν δεδοξασμένην Βασίλισσαν θὰ δυνηθῶμεν ἐπαξίως νὰ δοξολογῶμεν καὶ ὑπὸ τὴν σκέπην αὐτῆς θὰ τελῶμεν. Εἶναι Μήτηρ φιλεύσπλαγχνος καὶ συμπαθής, καὶ τοὺς ἐν μετανοίᾳ πρὸς αὐτὴν προσερχομένους συγχωρεῖ καὶ ἐλεεῖ. Ἂν ὁ Μωϋσῆς ἐδέχετο τὸν Ἰσραὴλ καὶ ηὔχετο εἰς τὸν Θεόν, ὅπως συγχωρῇ τὸν πολλάκις παρεκτρεπόμενον σκληροκάρδιον ἐκεῖνον λαόν, καὶ ἐπετύγχανε τῆς αἰτήσεως αὐτοῦ, ἡ φιλόστοργος Μήτηρ τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ καὶ ἡμῶν, βλέπουσα ἡμᾶς μετανοοῦντας καὶ μετὰ δακρύων τὴν προστασίαν αὐτῆς ζητοῦντας, εἷναι δυνατὸν νὰ μὴ ἀνοίξῃ τὰς ἀγκάλας αὐτῆς τὰς μητρικὰς καὶ φιλοστόργως δεχθῇ ἡμᾶς; Ὄχι βεβαίως.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ αὐτοκράτορες τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὴν ἑορτὴν τῆς Ἀναλήψεως ἤρχοντο εἰς τὸν Ναὸν τοῦτον ἵνα λειτουργηθῶσι καὶ λάβωσιν ἁγίασμα.

[2] Ἡ Πηγὴ αὕτη σήμερον εἶναι εἰς πάντας γνωστὴ ὑπὸ τὸ τουρκικὸν ὄνομα Μπαλουκλί, ὅπερ σημαίνει πηγὴν ἰχθύων. Τὸ ὄνομα τοῦτο πιθανὸν νὰ ἐδόθη ἐκ παλαιᾶς παραδόσεως, καθ’ ἥν, ὅτε οἱ Τοῦρκοι ἐκυρίευσαν τὴν Κωνσταντινούπολιν, Χριστιανός τις ἀνήγγειλε τοῦτο εἰς γέροντά τινα τηγανίζοντα ἰχθῦς πλησίον τῆς Πηγῆς, ὁ δὲ γέρων εἶπε· «Τότε μόνον θὰ πιστεύσω τοῦτο, ὅταν καὶ οἱ τηγανιζόμενοι ἰχθύες πλεύσωσιν εἰς τὴν Πηγήν». Καὶ ἀμέσως οἱ ἰχθύες, κατὰ τὴν παράδοσιν ἐκείνην τοῦ λαοῦ, ἐπήδησαν εἰς τὴν Πηγήν.