Ὁμιλία εἰς τὴν ΖΩΟΔΟΧΟΝ ΠΗΓΗΝ καὶ ὅτι δουλεύοντες τῇ ἁμαρτία ἀδύνατον νὰ τελῶμεν ὑπὸ τὴν κραταιὰν τῆς Παρθένου προστασίαν, Θεοδώρου Ζωγράφου Ἰωαννίτου, Βόλος 1914.

ΣΥΝΗΛΘΟΜΕΝ σήμερον, ἀγαπητοί, ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ Ναῷ φαιδροί, ἵνα εὐχαριστηρίους ὕμνους πρὸς τὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστάντα Σωτῆρα ἡμῶν ἀναπέμψωμεν καὶ τὴν ἐπέτειον ἑορτὴν τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς ἐπιτελέσωμεν. Ἐκ τῆς ἀκενώτου ταύτης Πηγῆς τῆς Θεοτόκου ἀντλοῦντες σήμερον θάρρος καὶ ἰσχὺν τὸν ὑπὲρ ἡμῶν ὑπομείναντα θάνατον σταυρικὸν καὶ ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καὶ ζωὴν χαρισάμενον ἡμῖν ὡς Ὕδωρ ζῶν, σωτήριον καὶ ἀθάνατον, ἂς δοξολογήσωμεν, καὶ τὴν Μητέρα αὐτοῦ, τὴν Παρθένον Μαρίαν, ὡς Πηγὴν ἀέναον τοῦ ζῶντος τούτου ὕδατος ἂς ἀνευφημήσωμεν καὶ εὐγνώμονες ἂς ἀναμνησθῶμεν τῶν μεγάλων ἐκείνων θαυμάτων, ἅτινα ἐτελέσθησαν ἐκ τοῦ ἁγιάσματος αὐτῆς, τοῦ ὁποίου τὰ ρεῖθρα οὐδέποτε χάνουσι τὴν δύναμιν αὐτῶν τὴν ἰαματικήν, ἀλλὰ καὶ νῦν ἔτι προχέουσι τοὺς πιστοῖς χάριν καὶ θαυμάτων πληθύν.

Τὸ περιλάλητον τοῦτο καὶ εἰς πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ἐξάκουστον ἁγίασμα τῆς Θεοτόκου πηγάζει ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ ὑπ’ αὐτῆς τῆς Θεοτόκου ἐφανερώθη εἰς τὸν τέως μὲν ἰδιώτην, εἶτα δὲ βασιλέα Κωνσταντινουπόλεως Λέοντα τὸν Θρᾷκα, τὸν ἐπικαλούμενον Μακέλλην, κατὰ τὸν ἑξῆς τρόπον.

Ὁ Λέων οὗτος, ἀνὴρ συμπαθὴς πρὶν ἢ εἰς τὸν θρόνον ἀναβῇ, ἐχειραγώγει ποτὲ τυφλὸν εἴς τινα τῆς πρωτευούσης ἐξοχήν. Ἐκεῖ ὁ τυφλὸς ὑπὸ δίψης ἀφορήτου καταληφθεὶς τὸν Λέοντα παρεκάλει, ἵνα δι᾽ ὕδατος αὐτὸν δροσίσῃ. Εἰσελθὼν δὲ ὁ Λέων εἰς τὸ ἐκεῖ πλησίον σκιερὸν μέρος, τὸ κατάφυτον ὑπὸ πυκνῶν δένδρων, ἐζήτει ὕδωρ· καὶ ἐπειδὴ δὲν εὗρεν, ἐπανήρχετο κατηφής ὅ τε ἀκούει φωνῆς· «Οὐ χρεών σε, Λέον, ἀγωνιᾶν, τὸ γὰρ ὕδωρ ἐγγύς». Καὶ ἐνῷ ἐζήτει, ἤκουσε καὶ ἐκ δευτέρου φωνῆς· «Λέον βασιλεῦ, εἰσελθὼν εἰς τὸ ἐνδότερον τοῦτο συνηρεφὲς καὶ τοῦ δροσεροῦ ὕδατος μετὰ χαρᾶς λαβών, δρόσισον τὸν τυφλόν, καὶ τὰς πεπηρωμένας χρίσας ὄψεις ἐκείνου γνώσει αὐτίκα, ἥτις εἰμί, ἐκ πολλοῦ τόνδε κατοικοῦσα τὸν τόπον». Ὁ Λέων πράττει ὡς ἡ φωνὴ αὐτὸν διατάττει, καὶ ὁ τυφλὸς τὸ φῶς λαμβάνει, καὶ ἐκ τοῦ τελεσθέντος θαύματος ὁ Λέων μανθάνει, ὅτι ὑπερφυὴς ἦν ἡ δύναμις τοῦ ἁγιάσματος ἐκείνου τῆς Θεοτόκου. Κατὰ τὴν πρόρρησιν δὲ ταύτης ὁ Λέων μετ’ ὀλίγον βασιλεὺς γίνεται, καὶ ἐπιμελείᾳ καὶ δαπάνῃ αὐτοῦ ἐν τῷ τόπῳ τοῦ ἁγιάσματος Ναὸς μεγαλοπρεπὴς τῆς Θεοτόκου ἐγείρεται.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ αὐτοκράτορες τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὴν ἑορτὴν τῆς Ἀναλήψεως ἤρχοντο εἰς τὸν Ναὸν τοῦτον ἵνα λειτουργηθῶσι καὶ λάβωσιν ἁγίασμα.

[2] Ἡ Πηγὴ αὕτη σήμερον εἶναι εἰς πάντας γνωστὴ ὑπὸ τὸ τουρκικὸν ὄνομα Μπαλουκλί, ὅπερ σημαίνει πηγὴν ἰχθύων. Τὸ ὄνομα τοῦτο πιθανὸν νὰ ἐδόθη ἐκ παλαιᾶς παραδόσεως, καθ’ ἥν, ὅτε οἱ Τοῦρκοι ἐκυρίευσαν τὴν Κωνσταντινούπολιν, Χριστιανός τις ἀνήγγειλε τοῦτο εἰς γέροντά τινα τηγανίζοντα ἰχθῦς πλησίον τῆς Πηγῆς, ὁ δὲ γέρων εἶπε· «Τότε μόνον θὰ πιστεύσω τοῦτο, ὅταν καὶ οἱ τηγανιζόμενοι ἰχθύες πλεύσωσιν εἰς τὴν Πηγήν». Καὶ ἀμέσως οἱ ἰχθύες, κατὰ τὴν παράδοσιν ἐκείνην τοῦ λαοῦ, ἐπήδησαν εἰς τὴν Πηγήν.