Ὁ Προφήτης Ἠλίας ἔχει προκείμενον ἀγῶνα τὴν ἐξάλειψιν τῆς εἰδωλολατρίας· κατ’ αὐτῆς ἀγωνίζεται μεγαλοψύχως ἐναντίον τοῦ Ἀχαὰβ καὶ παλαίει ἐμφρόνως κατὰ τῶν διωγμῶν καὶ τῶν φοβερισμῶν τῆς προστάτιδος τῶν εἰδώλων, τῆς πονηρᾶς, λέγω, Ἰεζάβελ, νικήσας δὲ θεοπρεπῶς, ἐξουδένωσε τὴν εἰδωλολατρίαν καὶ ἀνεστήλωσε τὸ σέβας τῆς ὀρθῆς πίστεως. Οἱ ἑπτὰ Μακκαβαῖοι, ἡ μήτηρ αὐτῶν ἡ Σολομονὴ καὶ ὁ διδάσκαλος αὐτῶν ὁ Ἐλεάζαρος ἔχουν προκείμενον ἀγῶνα τὴν διατήρησιν τοῦ θείου Νόμου. Κολακεῖαι, φοβερισμοί, τήγανα, λέβητες, γλωσσοτομίαι, ἀκρωτηριασμοί, ἐκδάρσεις σώματος, πῦρ καιόμενον, θάνατος ἄδικος πρόκεινται εἱς αὐτούς, διὰ νὰ καταφρονήσωσι τοῦ Θεοῦ τὸν Νόμον. Κατὰ τούτων δὲ πάντων ἀγωνίζονται θαρραλέως καὶ νικῶσι θαυμασίως καὶ στέφονται ἐνδόξως διὰ τῶν τοῦ μαρτυρίου στεφάνων. Ἐὰν δὲ παρατηρήσητε τὰς ἱερὰς ἱστορίας, βλέπετε ὅτι πᾶς δίκαιος ἠγωνίσθη μὲν κατὰ διαφόρους τρόπους, εἶχεν ὅμως προκείμενον εἰς αὐτὸν ἰδιαίτατον ἀγῶνα.
Τοῦτον τὸν ἰδιαίτατον ἑνὸς ἑκάστου ἀγῶνα σταυρὸν ὠνόμασεν ὁ θεάνθρωπος Ἰησοῦς, εἰπών· «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὑτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μάρκ. η’ 34). Εἰς ταύτην τὴν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος, εἰς τὴν ὁποίαν ζῶμεν καὶ πολιτευόμεθα, οὐδεὶς εὑρίσκεται ἔξω παντὸς ἀγῶνος, οὐδεὶς ὑπάρχει ὅστις δὲν ἔχει σταυρόν, δηλαδὴ συμφοράν, ἀσθένειαν, πάθος, θλῖψιν· οὔτε αὐτοὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς οἱ νομιζόμενοι πανενδοξότατοι καὶ πανευτυχέστατοι ὑπάρχουν ἀμέτοχοι ἀγῶνος καὶ ἐλεύθεροι σταυροῦ. Εἰς ταύτην τὴν πρόσκαιρον ἡμῶν παροικίαν τοῦτον μὲν φλογίζει ἀκαταπαύστως ἡ φλογερὰ ἐπιθυμία τῆς σαρκός· αὐτὴ δὲ εἶναι ὁ προκείμενος εἰς αὐτὸν ἀγών, αὐτὴ εἶναι ὁ σταυρὸς αὑτοῦ. Ἐὰν λοιπὸν σηκώσῃ αὐτόν, δηλαδὴ ἐὰν σβέσῃ τὴν φλόγα καὶ νικήσῃ τὸ πάθος, δοξάζεται ὡς ὁ Ἰωσήφ, ὁ τῆς Αἰγυπτίας νικητής. Ἐκεῖνος πάσχει ὑπὸ διαφόρων συμφορῶν καὶ ἀσθένεια δὲ ὀδυνηρὰ βασανίζει αὐτόν, οὔτε ἰατρὸν ἔχει οὔτε βοτάνην οὔτε ἄνθρωπον, διὰ νὰ ἐπισκεφθῇ τὰς ἀνάγκας αὐτοῦ. Ταῦτα εἶναι ὁ προκείμενος εἰς αὐτὸν ἀγών, οὗτος εἶναι ὁ σταυρὸς αὑτοῦ. Ἐὰν λοιπὸν σηκώσῃ αὐτόν, δηλαδὴ ἐὰν ὑπομείνῃ ἀνδρειοφρόνως, μακαρίζεται ὡς ο Ἰὼβ καὶ καταντᾷ εἰς τὸν κόλπον τοῦ Ἀβραὰμ ὡς ὁ Λάζαρος.