Ἐν τῇ Ἀχταλείᾳ διαμένων ὁ ἱερὸς Σωφρόνιος προσείλκυσε διὰ τῆς χρηστότητος τοῦ βίου καὶ τῆς σεμνότητος τῶν ἠθῶν καὶ γενικῶς διὰ τῆς ἐναρέτου καὶ ἁγίας ζωῆς του, τὴν ἀγάπην καὶ τὸν σεβασμὸν ὄχι μόνον τῶν Ἑλλήνων συμπατριωτῶν αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τοῦ Τοπάρχου τῆς χώρας Γεωργιανοῦ Ραμπλῆ Χάν, ὅστις, καὶ τῇ ἐπιμόνῳ αἰτήσει τῶν Ἑλλήνων μεταλλουργῶν, παρακαλεῖ καὶ προτρέπει τὸν ἱερὸν Σωφρόνιον νὰ χειροτονηθῇ Ἐπίσκοπος Ἀχταλείας. Ἀλλ’ οὗτος ἀρνεῖται νὰ δεχθῇ, προφασιζόμενος τὸ ὕψος τοῦ ἀξιώματος τῆς ἀρχιερωσύνης ἀφ’ ἑνός, καὶ ἀφ’ ἑτέρου ὅτι ἄνευ τῆς ἀδείας καὶ εὐλογίας τῆς Ἱερᾶς αὐτοῦ Μονῆς δὲν δύναται νὰ δεχθῇ. Τότε ὁ Τοπάρχης μετὰ τῶν Ἑλλήνων ἀποστέλλουσιν εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν Βαζελῶνος πρεσβείαν, παρακαλοῦντες θερμῶς νὰ δοθῇ ἡ διὰ τὴν χειροτονίαν σχετικὴ ἄδεια καὶ εὐλογία. Λαβόντες τούτων γνῶσιν οἱ Πατέρες συγκατένευσαν προθύμως εἰς τὴν αἴτησιν, καὶ τοιουτοτρόπως ὁ ἱερὸς Σωφρόνιος χειροτονεῖται Ἐπίσκοπος Ἀχταλείας τὴν 29ην Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους ͵αψοζ’ (1777), ἔχων ἔδραν τῆς Ἐπισκοπῆς αὐτοῦ τὴν ἐκεῖσε Ἱερὰν Μονὴν τῆς Παναγίας.

Ἐν τῇ ποιμαντορίᾳ τῆς παροικίας αὐτοῦ ὁ ἱερὸς Σωφρόνιος διεκρίθη ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ καὶ πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ δεξιότητι περὶ τὸ κυβερνᾶν, ὡς ἀληθὴς ποιμὴν καὶ οὐχὶ μισθωτός, ἀγαπῶν καὶ ἀγαπώμενος ὑπὸ τοῦ ποιμνίου αὐτοῦ. Ἐκυβέρνησε δὲ εὐαγγελικῶς τὴν λαχοῦσαν αὐτῷ Ἐπισκοπὴν μέχρι τοῦ ἔτους ͵αψϟδ’ (1794), ὅτε ἡ ἐκ Ταγιστὰν ὁρμωμένη φυλὴ τῶν Λεσγῶν ἐπετέθη κατὰ τοῦ μεταλλείου καὶ τῆς Ἀχταλείας, καὶ κυριεύσασα ἐλεηλάτησεν αὐτήν. Ἐκ τῶν κατοίκων τοὺς μὲν κατέσφαξαν, τοὺς δὲ ὡς αἰχμαλώτους συνέλαβον, πολιορκήσαντες δὲ εἰσῆλθον εἰς τὴν Μονὴν τῆς Παναγίας, καθ’ ἣν ὥραν ὁ θεῖος Σωφρόνιος ἐχοροστάτει ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ κατέσφαξαν τὸ πλεῖστον τοῦ ἐκκλησιάσματος. Ἐκ τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἱερὸς Σωφρόνιος κατώρθωσεν ἀπαρατήρητος νὰ διαφύγῃ τὴν προσοχὴν τῶν Λεσγῶν, μὴ δυνηθεὶς ὅμως νὰ διαλάθῃ τὴν προσοχὴν καὶ τῶν ἐξωτερικῶν φρουρῶν, ἐκρύβη εἰς ἐσωτερικὸν καὶ ἀπόκεντρον δωμάτιόν τι μεθ’ ἑτέρων τριάκοντα· ἀλλὰ καὶ ἐνταῦθα ἐκ τῶν κλαυθμῶν βρέφους ἀνακαλυφθεὶς ἀπήχθη καὶ οὗτος μετὰ τῶν ἄλλων αἰχμάλωτος. Ἀπαγαγόντες οἱ Λεσγοὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἐπώλουν αὐτοὺς κατὰ τὸ κρατοῦν σύστημα εἰς τὰς διαφόρους τοῦ Καυκάσου πόλεις, καθ’ ὁδὸν δὲ διαφοροτρόπως ἐβασάνιζον τὸν Σωφρόνιον [1], τὸν ὁποῖον ἐν τέλει ἠγόρασεν ἐν Ποτίῳ ἢ Ἀχούσκᾳ γυνή τις τοῦ λατινικοῦ δόγματος, καὶ ἀπελευθερώσασα τοῦτον ἀπέστειλε δι’ ἱστιοφόρου εἰς Τραπεζοῦντα.