ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ὁ Ἑκατόνταρχος καὶ Μάρτυς ἦτο σύγχρονος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ζῶν εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης. Μετὰ δὲ τὴν ἐπὶ γῆς σωτήριον τοῦ θείου Λόγου ἐπιδημίαν καὶ ἀφοῦ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐσταυρώθη δι’ ἡμᾶς, ἐτάφη καὶ ἀνέστη τριήμερος, ἀναληφθεὶς δὲ εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἐτελείωσεν ἅπασαν τὴν ἔνσαρκον αὐτοῦ οἰκονομίαν, ἦτο καὶ οὗτος ὁ μακάριος εἷς ἀπὸ ἐκείνους οἵτινες ἐπεθύμουν νὰ ἀκούσουν καὶ νὰ μάθουν τὰ θεῖα ἔργα τοῦ Κυρίου. Ἦτο δὲ ὁ Κορνήλιος ἑκατόνταρχος εἰς τὰ τάγματα τῆς Ἰταλίας, εὐσεβὴς εἰς τὸν Θεὸν μεθ’ ὅλου τοῦ οἴκου του, ἐλεήμων εἰς τοὺς πένητας καὶ πρόθυμος εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν καὶ πρὶν εἰσέτι βαπτισθῇ [1].

Εὑρισκόμενος ὁ θεῖος Κορνήλιος εἰς τὴν Καισάρειαν (καθὼς ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἱστορεῖ εἰς τὰς Πράξεις), Ἄγγελος Κυρίου ἐφάνη εἰς αὐτὸν αἰσθητῶς κατὰ τὴν ἐνάτην ὥραν καὶ τοῦ λέγει· «Κορνήλιε, αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς τὸν Θεόν· ὅθεν στεῖλε εἰς τὴν χώραν Ἰόππην νὰ ἔλθῃ εἰς σὲ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, αὐτὸς δὲ ἐρχόμενος θέλει διδάξει λόγια ζωῆς αἰωνίου καὶ μυστήρια Θεοῦ». Ταῦτα εἰπὼν ὁ Ἄγγελος ἔγινεν ἄφαντος. Ὁ δὲ Κορνήλιος ἔστειλε δύο ὑπηρέτας καὶ ἕνα στρατιώτην πιστόν, πρὸς τοὺς ὁποίους ἐφανέρωσεν ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἶδε καὶ ἤκουσε, διὰ νὰ τὰ εἴπωσιν εἰς τὸν Πέτρον καὶ νὰ ἔλθωσιν ὁμοῦ πρὸς αὐτόν. Ὁ δὲ μέγας Πέτρος ἦτο τότε εἰς τὴν Λύδδαν, ὅπου ἰάτρευσε τὸν παράλυτον Αἰνέαν, καὶ ἀνέστησε καὶ τὴν νεκρὰν Ταβιθά· ἐνῷ δὲ μετέβαινεν εἰς Ἰόππην, ἦλθον οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Κορνηλίου, καὶ λέγουσιν εἰς τὸν μακάριον Πέτρον τὰ ὅσα τοὺς παρήγγειλεν ὁ Κορνήλιος.

Ὁ δὲ θεῖος Ἀπόστολος Πέτρος, ἔχων τὴν εἴδησιν ἐνωρίτερον διὰ τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, συγκατετέθη καὶ τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐκίνησαν καὶ ἦλθον εἰς τὴν Καισάρειαν· μαθὼν δὲ ὁ Κορνήλιος τὴν ἔλευσιν τοῦ Ἀποστόλου, ἐξῆλθε καὶ τὸν προϋπήντησε, πεσὼν δὲ εἰς τοὺς πόδας του τὸν προσεκύνησε μετὰ πολλῆς εὐλαβείας. Ὁ δὲ Ἀπόστολος τὸν ἤγειρεν ἀπὸ τὴν γῆν λέγων εἰς αὐτόν· «Καὶ ἐγὼ ἄνθρωπος εἶμαι, ὅπως καὶ σύ, καὶ οἱ λοιποὶ ἄνθρωποι». Ἀφοῦ δὲ διηγήθη ἅπαντα ὁ Κορνήλιος καὶ τὴν αἰτίαν διὰ τὴν ὁποίαν ἐκάλεσε τὸν Ἀπόστολον, ἐζήτησε διδασκαλίαν σωτήριον, καὶ ἀκούσας ἅπαντα τὰ μυστήρια τῆς ἀμωμήτου Πίστεως αὐτὸς καὶ ὅσοι ἦσαν εἰς τὴν οἰκίαν καὶ συντροφίαν του ἐδέχθησαν ἅπαντες καὶ ἔλαβον παρὰ τοῦ μεγάλου Πέτρου τὸ ἅγιον Βάπτισμα [2].