καὶ ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Πῶς νὰ παρασταθῶ εἰς τὸ φοβερὸν κριτήριον τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, τίμιε Πάτερ, κατὰ τὴν φρικτὴν ἡμέραν τῆς Κρίσεως, ἔχων εἰς τὸν ἑαυτόν μου τὸ σημεῖον τῆς ἀρνήσεως τῆς πίστεως; Φοβοῦμαι μήπως ἀκούσω τὴν φοβερὰν καὶ ἀπευκταίαν ἐκείνην φωνὴν τοῦ δικαίου Κριτοῦ τὴν λέγουσαν: «Ὁστις δ’ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Ματθ. ι’ 33)· δὲν εἶμαι αὐθάδης, ἀλλὰ πῶς νὰ συναριθμηθῶ μὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς δούλους τοῦ Χριστοῦ μὲ τοιαύτην σφραγῖδα; δὲν εἶναι ἄλλος τρόπος, τίμιε Πάτερ, παρὰ νὰ πηγαίνω, καὶ νὰ μοῦ δώσῃς τὴν ἄδειαν καὶ τὴν εὐχήν σου». Βλέπων δὲ ὁ Γέροντάς του τὸ ἀμετάθετον τῆς γνώμης του, συνεβουλεύθη καὶ ἄλλους Πατέρας, οἱ ὁποῖοι ἔκριναν εὔλογον νὰ τοῦ ἐπιτρέψωσι τὴν μετάβασιν, γνωρίζοντες ὅτι πῦρ θεϊκὸν ἤναψεν ἐντὸς αὐτοῦ, καὶ ἐφοδιάσαντες αὐτὸν μὲ εὐχὰς καὶ εὐλογίας τὸν ἀπέλυσαν.
Ἐλθὼν δὲ εἰς Κωνσταντινούπουλιν, ἐπῆγεν εἰς τὸν νομοκράτορα τῶν Τούρκων, καὶ ἐζήτησε φετφᾶν, ὅστις νὰ λέγῃ, ὅποιον βιάσουν νὰ ἀρνηθῇ τὴν πίστιν του χωρὶς τὸ θέλημά του, νὰ ἔχῃ πάλιν τὴν ἄδειαν νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν προτέραν του πίστιν, χωρὶς νὰ ἠμπορῇ τις νὰ τὸν ἐμποδίσῃ. Ἀφ’ οὗ δὲ ἔλαβε τὸν φετφᾶν, ἐπῆγεν εἰς τὴν νῆσον τῆς Χάλκης, ἥτις εἶναι πλησίον εἰς τὴν πατρίδα του καὶ ἐκάθησεν εἰς τὸ Μοναστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος· ἔστειλε δὲ εἴδησιν καὶ εἰς τὴν μητέρα του, ἥτις ἦλθεν ἀπὸ τὴν Κίον, τὸν συνήντησε καὶ τὸν ηὐχήθη. Προσέφερε δὲ καὶ ὁ Ἅγιος τὸν ὀφειλόμενον πρὸς τὴν μητέρα σεβασμόν, καὶ ἔδωσεν εἰς αὐτὴν μίαν εἰκόνα μικρὰν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τὴν ὁποίαν ἔφερεν ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὅρος, κατόπιν δὲ τὴν ἔστειλεν εἰς τὴν πατρίδα του· δὲν τῆς ἐφανέρωσεν ὅμως τὸν σκοπόν του περὶ τοῦ Μαρτυρίου. Μετ’ ὀλίγας ἡμέρας ἡτοιμάσθη ὁ Ἅγιος διὰ τὴν Προῦσαν, ἐκβαλὼν δὲ τὰ σημεῖα τοῦ μεγάλου Ἀγγελικοῦ σχήματος, τὰ ὁποῖα ἐφόρει, ἤτοι τὸ Ἅγιον Σχῆμα, τὸ πολυσταύριον καὶ τὸ κουκούλιον, τὰ ἀφῆκεν εἰς μίαν γωνίαν τοῦ Μοναστηρίου, διὰ νὰ μὴ τὰ εὕρουν οἱ ἀσεβεῖς ἐπ’ αὐτοῦ καὶ τὰ καταπατήσωσιν.
Ἐλθὼν λοιπὸν εἰς τὴν Προῦσαν παρουσιάσθη εἰς τὴν ἀγορὰν μὲ τὰ μοναχικὰ ἐνδύματα καὶ βλέποντες αὐτὸν οἱ ἀσεβεῖς εἶπον μεταξύ των· «Δὲν εἶναι αὐτὸς ὅστις ἠρνήθη τὴν πίστιν του καὶ ἦλθε καὶ ἐπίστευσεν εἰς τὴν ἰδικήν μας; ἰδοὺ ὅτι ἐγύρισε πάλιν εἰς τὴν πρώτην του πίστιν καὶ ἔγινε Μοναχός».