ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ὁ Πρεσβύτερος καὶ Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ ἦτο ἀπὸ μίαν πόλιν τῆς Συρίας καλουμένην Σαμόσατα [1], ἐν ἔτει σϟ’ (290). Οἱ γονεῖς του ἦσαν εὐγενεῖς καὶ Χριστιανοί, οἵτινες τὸν ἔβαλαν νὰ σπουδάζῃ τὰ ἱερὰ γράμματα. Ὅταν δὲ ἔφθασεν ὁ νέος εἰς τὸ δωδέκατον ἔτος τῆς ἡλικίας του, οἱ γονεῖς του ἐτελεύτησαν. Ὁ δὲ Λουκιανός, διαμοιράσας εἰς τοὺς πτωχοὺς τὰ ὑπάρχοντα, ἀπῆλθεν εἰς Ἔδεσσαν, καὶ παρέμεινεν ἐπὶ πολὺ εἴς τινα διδάσκαλον ἐνάρετον, ὀνομαζόμενον Μακάριον, ἀπὸ τὸν ὁποῖον συνήθροισε πᾶσαν ἀρετὴν καὶ ἐβαπτίσθη ἀπ᾽ αὐτόν, διότι ἀκόμη δὲν ἦτο Χριστιανὸς τέλειος· ἔπειτα ἠθέλησε νὰ γίνῃ καὶ Μοναχὸς καὶ τόσον ἠγάπησε τὴν ἐγκράτειαν, ὥστε δὲν ἠθέλησε νὰ φάγῃ ποσῶς πρᾶγμα ἐψημένον, οὔτε μαγείρευμα, οὔτε οἶνον ἐδοκίμασεν, ἀλλὰ μαχόμενος καθ’ ἑκάστην κατὰ τῆς σαρκὸς μὲ νηστείαν καὶ κακοπάθειαν, τοσοῦτον τὴν κατέβαλε μὲ προσευχὰς καὶ μὲ δάκρυα, ὥστε ἐθαύμαζον ὅσοι τὸν ἐγνώριζον. Διότι, ὅταν ἦσαν ἡμέραι χαρμόσυνοι ἔτρωγεν ἅπαξ τῆς ἡμέρας, τὸν δὲ ἄλλον καιρὸν ἑκάστην ἑβδομάδα. Ποτὲ δὲν ἐγέλασεν, οὔτε ἠργολόγει, ἀλλ’ ἦτο σκυθρωπὸς καὶ περίλυπος· καὶ τόσον ἠγάπα νὰ μελετᾷ τὴν θείαν Γραφήν, ὥστε δὲν ἐκοιμᾶτο σχεδὸν ἀπὸ τὴν ἀγάπην, τὴν ὁποίαν εἶχεν εἰς τὴν ἀνάγνωσιν καὶ πάλιν, ὃταν ἤθελε νὰ ἀναπαυθῇ ὀλίγον διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκός, ἔκαμνε πρῶτον μετανοίας καὶ γονυκλισίας, ὅσας ἠδύνατο, καὶ ἔχυνε θερμότατα δάκρυα. Ἔπειτα ἐκοιμᾶτο ὀλίγον, καὶ πάλιν προσηύχετο, οὕτω δὲ ἐπορεύετο ἀπὸ παιδίον καὶ δὲν ἔτρωγεν ἄλλα βρώσιμα, εἰμὴ μόνον ἄρτον ὀλίγον καὶ οὔτε τότε ἐχόρταινεν ὁ μακάριος, ἀλλὰ τόσον μόνον ὥστε νὰ μὴ ἀποθάνῃ.
Διὰ τὴν θαυμασίαν λοιπὸν ταύτην ἀρετήν του ἔγινεν ὁ Ἅγιος ὀνομαστότατος· ὅθεν καὶ ἐχειροτόνησαν αὐτὸν Πρεσβύτερον εἰς τὴν Ἀντιόχειαν, εἰς τὴν ὁποίαν κατέστησε διδασκαλεῖον μέγιστον καὶ ἤρχοντο εἰς αὐτὸν πανταχόθεν οἱ σπουδαῖοι καὶ φιλομαθεῖς καὶ τοὺς ἐδίδασκεν, ἐπειδὴ ἦτο πολυμαθὴς καὶ ἄριστος καλλιγράφος καὶ ταχυγράφος. Ἀπὸ δὲ τὴν πληρωμὴν ποὺ τοῦ ἔδιδον ἠγόραζε μόνον τὸν ἄρτον του, τὰ δὲ λοιπά, τὰ ὁποῖα τοῦ ἐπερίσσευον, τὰ διένεμεν εἰς τοὺς πένητας· καὶ ἐὰν δὲν ἔτρωγον καὶ ἕτεροι ἀπὸ τὸν κόπον του, οὐδὲ αὐτὸς μετελάμβανε τίποτε. Οὗτος ὁ ἀξιοθαύμαστος, βλέπων τὰς ἱερὰς Βίβλους ὅτι ἦσαν νενοθευμέναι ἀπὸ αἱρετικούς, τὰς ἐκαθάρισε μὲ μεγάλην ἐπιμέλειαν, διότι ἦτο εὐφυὴς εἰς τὸν νοῦν, μάλιστα δέ, ἐπειδὴ ἐγίνωσκε καλῶς τὴν Ἑβραϊκὴν γλῶσσαν, διώρθωσεν ὅλην τὴν παλαιὰν Γραφήν. Ἔπειτα ἀφήσας τὴν ἰδίαν του πατρίδα, μετέβη εἰς τὴν Νικομήδειαν, ἀφήσας εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Νικομηδείας ἓν ἱερὸν βιβλίον, τοῦ ὁποίου ἑκάστη σελὶς ἦτο τρίστηλος, καὶ περιεῖχεν ὅλην τὴν Παλαιὰν καὶ Νέαν Γραφήν [2].