Τῇ ΙΓ’ (13ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΚΑΡΠΟΥ, ΠΑΠΥΛΟΥ, ΑΓΑΘΟΔΩΡΟΥ καὶ ΑΓΑΘΟΝΙΚΗΣ.

Ὁ δὲ Ἅγιος τοῦ λέγει· «Αὐτὴ δὲν εἶναι συμβουλή, ἀλλ’ ἐπιβουλὴ καὶ μὲ συμβουλεύεις νὰ ἐπιστρέψω ἀπὸ τὸ φῶς εἰς τὸ σκότος καὶ ἀπὸ τὴν ζωὴν εἰς τὸν θάνατον· ἐὰν λοιπὸν εὐλαβῆσαι τὴν πολιάν μου κεφαλήν, πίστευσον τοὺς λόγους μου, ἐὰν θέλῃς νὰ γίνῃς καὶ σὺ φίλος τοῦ μεγάλου Θεοῦ, καὶ μὴ ἐλπίζῃς εἰς ἀψύχους θεούς, τοὺς ὁποίους οἱ τεχνῖται ἐσφυροκόπησαν».

Θυμωθεὶς εἰς ταῦτα σφόδρα ὁ ἀνηλεὴς δικαστὴς ἐκέλευσε νὰ δέρουν τὸν Ἅγιον μὲ ράβδους ἀκανθωτὰς χωρὶς καμμίαν συμπάθειαν, καὶ τόσον τὸν ἐξέσχισαν, ὥστε ἐπέτων εἰς τὸν ἀέρα αἱ σάρκες κατακοπτόμεναι. Ἀλλὰ καὶ πάλιν δὲν ἐχόρτασεν ὁ ἀχόρταστος· ὅθεν τὸν κατέκαιον μὲ λαμπάδας καὶ ἔθετον ἅλας εἰς τὰς πληγάς του καὶ κατέσπων αὐτοῦ τὰ νεῦρα. Ἔτρεχον δὲ εἰς τὴν γῆν τὰ αἵματα καὶ εἶχε πόνον ὁ Μάρτυς ἀνείκαστον, ἀλλὰ διὰ τὸν πόθον τὸν ὁποῖον εἶχε πρὸς τὸν Χριστὸν δὲν ᾐσθάνετο τοὺς ἔξωθεν πόνους ὁ γενναιότατος, ἀλλ’ ἔχαιρεν, ὡς νὰ ἐγεύετο ἡδύτατόν τι καὶ νόστιμον φαγητόν.

Ἀφ’ οὗ ἐβαρύνθη ὁ Οὐαλέριος, βασανίζων τὸν Ἅγιον Κάρπον, αὐτὸν μὲν ἐφυλάκισεν, ἔφερε δὲ εἰς ἐξέτασιν τὸν Πάπυλον καὶ τὸν ἠρώτησε νὰ εἰπῇ τὴν πατρίδα του, τὴν τέχνην καὶ τοὺς γεννήτορας. Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Ἰατρὸς εἶμαι ἐπιμελέστατος, θεραπεύων οὐχὶ μόνον τὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ τὰ τῆς ψυχῆς παθήματα, ὄχι μὲ τέχνην βοτάνων, ἀλλὰ μὲ τὴν θείαν βοήθειαν». Ὁ δὲ Οὐαλέριος λέγει πρὸς τὸν Μάρτυρα· «Αὐτὴν τὴν τέχνην δὲν τὴν ἔμαθες ἀπὸ τὸν Γαληνὸν καὶ τὸν Ἱπποκράτην, οἵτινες ἔλαβον ἀπὸ τοὺς ἀθανάτους θεοὺς τὴν σοφίαν τῆς ἐπιστήμης;». Ὁ δὲ Ἅγιος Πάπυλος ἀπεκρίνατο· «Οὔτε Γαληνὸς οὔτε Ἱπποκράτης ἢ ἄλλος μεταγενέστερος δύναταί ποτε νὰ θεραπεύσῃ χωρὶς τὴν θείαν Χάριν τοῦ Χριστοῦ μου· ἀλλ’ αὐτοί, τοὺς ὁποίους ὀνομάζεις θεούς, ἀφοῦ δὲν δύνανται νὰ ὠφελήσουν τὸν ἑαυτόν των, πῶς θὰ θεραπεύσουν ἄλλους οἱ ἐλεεινοὶ καὶ ἀνίσχυροι; εἰ δὲ καὶ δὲν πιστεύεις ὅσα σοῦ λέγω, κάμε τὴν δοκιμὴν εἰς αὐτὸν τὸν συγκάθεδρόν σου μονόφθαλμον, καὶ ἐὰν δυνηθοῦν νὰ θεραπεύσουν τὸν τυφλὸν ὀφθαλμόν του, νὰ πιστεύσω καὶ ἐγὼ εἰς τοὺς θεούς σου, εἰ δὲ καὶ τὸν ἰατρεύσω ἐγώ, νὰ πιστεύσητε σεῖς εἰς τὸν Δεσπότην Χριστόν, ὡς Θεὸν παντοδύναμον, ὅστις θεραπεύει πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν ἀσθένειαν». Ὁ δὲ Οὐαλέριος λέγει· «Κάμε νὰ ἴδωμεν αὐτὸ τὸ θαυμάσιον». Καὶ ὁ Ἅγιος εἶπε· «Δὲν προβαίνω ἐγὼ πρῶτος εἰς τὸ ἐγχείρημα, διὰ νὰ μὴ εἴπητε ὕστερον ὅτι οἱ δαίμονες εἰς τοῦτο ἐνήργησαν, ἀλλὰ πρῶτον ἐπικαλεσθῆτε σεῖς τοὺς θεούς σας καὶ κατόπιν, ὅταν αὐτοὶ δὲν δυνηθοῦν νὰ τὸν ἰατρεύσουν, τότε νὰ δείξω ἐγὼ τοῦ Χριστοῦ μου τὴν δύναμιν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Πέργαμος· ἀρχαία πόλις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Μυσίας καὶ πρωτεύουσα τοῦ ὁμωνύμου βασιλείου τῆς Περγάμου. Ἦτο ἐκτισμένη ἐπὶ ὄρους μεταξὺ Σμύρνης καὶ Κυδωνιῶν (Ἀϊβαλὶ) εἰς ὕψος 300 μέτρων ἀπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης καὶ εἰς ἀπόστασιν τριάκοντα χιλιομέτρων ἀπὸ τῆς ἐπὶ τοῦ Αἰγαίου παραλίας, ἐφ’ ἧς εἶχε σπουδαῖον ἐπίνειον καὶ ναύσταθμον τὴν πολίχνην Ἐλαίαν (νῦν Τσανταρλὶ) μετὰ τῆς ὁποίας συνεδέετο διὰ τοῦ μεγάλου καὶ πλωτοῦ ποταμοῦ Καΐκου (Τουρκιστὶ Μπακὶρ-Τσάϊ). Ἐν Περγάμῳ ἤκμασαν ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνας αἱ τέχναι καὶ τὰ γράμματα. Ἐν αὐτῇ ἐπενοήθη ὑπὸ τοῦ Γραμματικοῦ Κράτητος ἡ ἐν εἴδει χάρτου περγαμηνὴ ἐκ δέρματος, λαβοῦσα ἐξ αὐτῆς καὶ τὸ ὄνομα. Αἱ περγαμηναὶ τῆς Περγάμου ὑπῆρξαν περίφημοι διά τε τὴν σπουδαίαν κατεργασίαν των, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν βιομηχανικὴν παραγωγήν των. Ἡ βιβλιοθήκη τῆς Περγάμου περιεῖχε διακοσίας χιλιάδας τόμους βιβλίων παντοίας πνευματικῆς προόδου καὶ ἀναπτύξεως. Διαρπαγεῖσα μετὰ ταῦτα ὑπὸ τῶν Ρωμαίων ἐδωρήθη ὑπ’ αὐτῶν εἰς τὴν Κλεοπάτραν καὶ κατεκάη βραδύτερον μετὰ τῆς ὅλης Ἀλεξανδρινῆς Βιβλιοθήκης. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Περγάμου ἦτο μία τῶν ἑπτὰ Ἐκκλησιῶν ἃς ἀναφέρει ὁ Θεολόγος Ἰωάννης εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν (αʹ 11). Ἀλλαχοῦ ἀποκαλεῖ αὐτὴν «θρόνον τοῦ Σατανᾶ» (Ἀποκ. βʹ 12-17). Εἰς τὴν Πέργαμον καθὼς καὶ εἰς τὴν Ἐλαίαν σῴζονται νῦν σπουδαῖα μνημεῖα ἀρχαίας τέχνης, ἄλλα ἀνέκαθεν ὁρατὰ καὶ ἄλλα ἐλθόντα εἰς φῶς ἐσχάτως δι’ ἀνασκαφῶν. Ἡ Πέργαμος κατελήφθη ὑπὸ τῶν Σελτζούκων Τούρκων τὸ 1310, κατὰ δὲ τὴν ἐπιδρομὴν τοῦ Ταμερλάνου τὸ 1401 κατεστράφη καὶ ἠρημώθη τελείως. Μετὰ πάροδον ἑνὸς καὶ ἡμίσεος περίπου αἰῶνος οἱ Τοῦρκοι ἔκτισαν καὶ κατῴκισαν ἐκ νέου τὴν Πέργαμον, οὐχὶ ὅμως ἐπὶ τῆς κορυφῆς, ἀλλ’ εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ ὄρους.

[2] Θυάτειρα· ἀρχαία πόλις τῆς Λυδίας ἐν τῇ δυτικῇ Μικρᾷ Ἀσία, καλουμένη πρὸ τοῦ γʹ π.Χ. αἰῶνος Πελοπία καὶ Σεμίραμις. Ἦτο ἐκτισμένη παρὰ τὸν Ὕλλον παραπόταμον τοῦ Ἕρμου (Γκεντὶζ-τσάϊ), εἰς τὰ σύνορα Λυδίας καὶ Μυσίας καὶ μεταξὺ τῶν πόλεων Περγάμου καὶ Σάρδεων ἀπέχουσα τῆς πρώτης πρὸς Ἀνατολὰς περὶ τὰ 80 χ.λ.μ. καὶ τῆς δευτέρας πρὸς Βορρᾶν 60 χ.λ.μ. παρὰ τὴν θέσιν τῆς σημερινῆς πόλεως Ἀξαρίου (Ἀκ-Χισσάρ). Εἶχε δὲ καὶ τὸ προνόμιον τοῦ ἐρυθροῦ χρωματισμοῦ. Τὰ Θυάτειρα κατεστάθησαν λίαν ἐνωρὶς Χριστιανικὸν κέντρον, ἦσαν δὲ καὶ αὐτὰ ἕδρα μιᾶς τῶν ἑπτὰ Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀποκαλύψεως (αʹ 1, βʹ 18-24). Ἐκ Θυατείρων κατήγετο καὶ ἡ Λυδία πρώτη ἐν Εὐρώπῃ βαπτισθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου γυνὴ εἰς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας. Σήμερον τὸν τίτλον τοῦ Μητροπολίτου Θυατείρων φέρει ὁ Ἔξαρχος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἐν τῇ Δυτικῇ Εὐρώπῃ ἔχων τὴν ἕδραν του εἰς τὸ Λονδίνον.

[3] «Ἔγνω βοῦς τὸν κτησάμενον, καὶ ὄνος τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ» (Ἠσ. αʹ 3).

[4] Σάρδεις· ἀρχαιοτάτη καὶ πλουσιωτάτη πόλις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Λυδίας, πρωτεύουσα τοῦ βασιλείου αὐτῆς, κειμένη ἐπὶ τῶν ὀχθῶν τοῦ χρυσορρόα μυθολογουμένου Πακτωλοῦ ποταμοῦ (Τουρκιστὶ Σάρτ-Τσάϊ), παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ ὄρους Τμώλου. Ἀπέχει τῆς Σμύρνης πρὸς Ἀνατολὰς περὶ τὰ 55 χ.λ.μ., τῶν Θυατείρων πρὸς Νότον περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. καὶ τοῦ Ἕρμου ποταμοῦ (νῦν Γκεντὶζ-Τσάϊ) τρία μόνον χ.λ.μ. Βασιλεὺς ταύτης ἐχρημάτισεν ὁ περιώνυμος διὰ τὸν πλοῦτον του Κροῖσος (563-548 π.Χ.). Γνωστότατον εἶναι τὸ διδακτικὸν πάθημα τοῦ Κροίσου. Τοσοῦτος ὑπῆρχεν ὁ πλοῦτος αὐτοῦ ὥστε, λέγεται, ὅτι μεταξὺ τῶν ἄλλων εἶχε κατεσκευασμένους κήπους ὁλοκλήρους μὲ δένδρα ἐκ χρυσοῦ, μὲ χρυσᾶ φύλλα καὶ χρυσοῦς καρπούς, κατ’ ἀπομίμησιν τῶν φυσικῶν. Τὸν Κροῖσον ἐπεσκέφη ποτὲ ὁ Ἀθηναῖος φιλόσοφος Σόλων· ὁ Κροῖσος ἐναβρυνόμενος διὰ τὰ πλούτη του καὶ θεωρῶν ἑαυτὸν εὐδαιμονέστερον πάντων τῶν ἀνθρώπων, ἠρώτησε τὸν Σόλωνα ἂν εἶδε ποτὲ ἕτερον ἄνθρωπον μακαριώτερον αὐτοῦ. Ὁ Σόλων διὰ τῶν ἀπαντήσεών του ἀφῆκε νὰ ἐννοηθῇ ὅτι μακάριοι εἶναι μόνον οἱ ἐπ᾽ ἀρετῇ ἕως τέλους διακριθέντες. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Κροῖσος ἐδυσφόρει, προσέθηκε καὶ τὴν ἀθάνατον ρῆσιν «μηδένα πρὸ τέλους μακάριζε». Μετ’ οὐ πολὺ ἡττηθεὶς ὁ Κροῖσος ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν Κύρου, συνελήφθη αἰχμάλωτος καὶ ἐτέθη ἐπὶ τῆς πυρᾶς διὰ νὰ καῇ. Τότε ἐνθυμηθεὶς τοῦ Σόλωνος ἐκραύγασε· «Σόλων, Σόλων, Σόλων». Ὁ Κῦρος πληροφορηθεὶς τὴν αἰτίαν τοῦ ἐχάρισε τὴν ζωήν. Ὁ θησαυρὸς τοῦ Κροίσου, τὸν ὁποῖον ἀπεκόμισεν ὁ Κῦρος ὁμοῦ μετὰ τοῦ Κροίσου, εἰς νομίσματα μόνον, ἀνήρχετο κατὰ τοὺς ἱστορικοὺς εἰς 600.000.000 τάλληρα. Τόσον εὐμετάβολος εἶναι ἡ πρόσκαιρος εὐδαιμονία τῶν ἀνθρώπων. Καὶ εἰς τὰς Σάρδεις ὁ Χριστιανισμὸς εἰσῆλθε λίαν ἐνωρίς. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Σάρδεων ὑπῆρξε καὶ αὕτη ἐκ τῶν ἑπτὰ τῆς Ἀποκαλύψεως (αʹ 11)· παρὰ ταῦτα οἱ Χριστιανοὶ τῶν Σάρδεων ἐξαχρειωθέντες καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τοῦ πλούτου ἐπετιμήθησαν (Ἀποκ. γʹ 1-5). Σήμερον ὑπάρχει ἔρημος καὶ ἀκατοίκητος ἡ ἄλλοτε ὑπερευδαίμων πόλις τῶν Σάρδεων.