Τότε ὁ Θεόδουλος, ἀνελίξας τὸ μανδήλιον, εὗρεν ἀκόμη ἀναμμένα τὰ κάρβουνα (ὤ τοῦ θαύματος!) οὔτε δὲ ποσῶς ἔβλαψε τὸ πῦρ τὸ μανδήλιον. Βάλλων δὲ ὁ Ἅγιος εὐῶδες θυμίαμα εἰς τοὺς ἄνθρακας, ἐπῆγε πρὸς τὸν βασιλέα. Ἐκεῖ εἰπόντος τοῦ Διακόνου τὸ «Ὀρθοὶ πάντες», οἱ μὲν παρόντες ἐταράχθησαν καὶ ἀπὸ τοὺς θρόνους ἠγέρθησαν, ὁ δὲ βασιλεὺς ἐθυμώθη, μεμφόμενος ταύτην τὴν πρᾶξιν ὡς ἄκαιρον. Οἱ δὲ ἀρχηγοὶ τῆς αἱρέσεως, εὑρίσκοντες αἰτίαν ἁρμόδιον, εἶπον ταῦτα εἰς τὸν αὐτοκράτορα· «Δὲν τὸ εἴπομεν τῆς μεγαλειότητός σου, ὅτι εἶναι φλύαρος καὶ ἀνόητος;». Πλησιάσας δὲ ὁ Ἅγιος εἶπε· «Χαίροις, Μεγαλειότατε». Ὁ δὲ υἱὸς αὐτοῦ Ἀρκάδιος ἐκάθητο εἰς τὸ δεξιόν του μέρος καὶ δὲν προσεκύνησε καὶ αὐτόν, οὔτε τὸν ἐχαιρέτησεν ὡς ἔπρεπεν [1], ἀλλὰ τοῦ εἶπε καταφρονητικῶς· «Χαίροις καὶ σὺ παιδίον». Τοῦτον τὸν λόγον ἀκούσας ὁ βασιλεὺς ὠργίσθη καὶ λέγει πρὸς τὸν Ἅγιον· «Πῶς ἐποίησες τοσαύτην ἀτιμίαν καὶ καταφρόνησιν εἰς τὸν υἱόν μου, ὥσπερ νὰ ἦτο εὐτελὴς καὶ ποταπὸς ἄνθρωπος; δὲν εἶναι καὶ αὐτὸς βασιλεύς; δὲν φέρει ἁλουργίδα καὶ στέφανον καὶ τὰ ἄλλα τῆς βασιλείας σημεῖα; τώρα θὰ σὲ ἀποκεφαλίσω νὰ λάβῃς τὴν πρέπουσαν παίδευσιν».

Ταῦτα ἀκούων ὁ Ἅγιος ἀπεκρίνατο ἠρέμως λέγων· «Ἐὰν σύ, Μεγαλειότατε, ὅστις σήμερον εἶσαι καὶ αὔριον διαλύεσαι ὡς ἄνθρωπος, ἠγανάκτησες, διότι δὲν ἐτίμησα τὸν υἱόν σου, νομίζων ἰδικήν σου τὴν ἐκείνου ὕβριν καὶ καταφρόνησιν, πόσῳ μᾶλλον ὀργίζεται ὁ ἀθάνατος Βασιλεύς, ὅταν οἱ ἀσεβεῖς τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ καὶ ὁμοούσιον καθυβρίζουν;». Ὁ δὲ βασιλεὺς τοῦ λέγει ἀκόμη ἀπὸ τὸν θυμὸν νικώμενος· «Διατί εἶσαι γέρων ἀναίσχυντος καὶ ἔχεις ὡς οἱ κύνες ἀναίδειαν;». Καὶ ὁ Ἅγιος· «Καλῶς ἀπεκρίθης, Μεγαλειότατε· διότι εἰς τοὺς χρόνους εἶμαι γέρων, ἀνευλαβὴς εἰς τοὺς ἀτάκτους καὶ φαίνομαι ὡς κύων εἰς τοὺς λύκους, οἱ ὁποῖοι φθείρουν τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ καὶ σπαράττουσι τὰ πρόβατα καὶ δὲν θέλω παύσει νὰ τοὺς γαυγίζω καὶ νὰ τοὺς δαγκάνω, ἕως νὰ τοὺς ἀφανίσω μὲ τὴν θείαν βοήθειαν». Ταύτην τὴν συνετὴν καὶ εὐμήχανον ἀπόκρισιν ἀκούσας ὁ βασιλεὺς ἐπράϋνε τὸν θυμόν του, διότι ἐγγίζουσα ἡ θεία Χάρις εἰς τὴν καρδίαν του, τὸν ἐφώτισε καὶ ἠννόησε τοῦ Ἁγίου τοὺς λόγους· κατανυγεὶς δὲ τῇ καρδίᾳ ἠγέρθη τοῦ θρόνου καὶ ἐνηγκαλίσθη τὸν Ἅγιον καταφιλῶν αὐτὸν γλυκύτατα καὶ λέγων· «Φρόνιμον πρᾶξιν καὶ συνετὴν μηχανὴν ἐσοφίσθης, ἀπὸ τὴν θείαν ψῆφον κεχειροτονημένε Ἀμφιλόχιε, διότι, ἐὰν ἐγὼ ὁ θνητὸς ἄνθρωπος, διὰ τὴν ὕβριν τοῦ υἱοῦ μου ἐσκανδαλίσθην, πῶς θὰ ὑπομείνῃ τὴν ἐλάττωσιν τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ αὐτοῦ ὁ οὐράνιος Βασιλεὺς ὁ Θεὸς τῶν Δυνάμεων;».