Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΝΕΙΛΟΥ τοῦ Νέου τοῦ καὶ Μυροβλύτου, τοῦ ἐν τῷ ὄρει τοῦ Ἄθωνος ἀσκήσαντος.

Ὁ δὲ θεῖος Νεῖλος, καταφλεγόμενος ἀπὸ τὸν πόθον τῆς ἡσυχίας, ἐζήτει τόπον ἐρημικώτερον καὶ εὑρὼν σπήλαιον κατάκρημνον καὶ ἀπὸ τὰ δύο μέρη, φοβερὸν εἱς τὴν θέαν διὰ τὸ κρημνῶδες, κατέβαλε μεγάλας προσπαθείας καὶ κατῆλθεν εἰς αὐτό. Ἔμεινε δὲ ἐκεῖ ὁ ἀείμνηστος, μόνος μόνῳ τῷ Θεῷ προσευχόμενος καὶ καταγινόμενος εἰς θεωρίας, ἄλλος δὲ κανεὶς δὲν ἐγνώριζε τοῦτο, εἰμὴ μόνος ἐκεῖνος, ὅστις τὸν ὡδήγησεν εἰς αὐτό. Εἰς αὐτὸ δὲ καὶ ἔμεινεν ἕως τέλους ἄγνωστος καὶ ἀγωνιζόμενος ὁ μακάριος· ὁπόσα δὲ δάκρυα ἔχυσε καὶ πόσους ἀγῶνας, ἀγρυπνίας, γονυκλισίας, στάσεις καὶ νηστείας ὑπέμεινε καὶ πόσας φαντασίας καὶ ἀπειλὰς ἐδοκίμασεν ἀπὸ τοὺς δαίμονας, οἵτινες προσεπάθουν νὰ τὸν ἐκδιώξουν ἐκεῖθεν, πόσας δὲ πάλιν ἀγγελικὰς ὀπτασίας καὶ παρηγορίας εἶδεν, ἀδύνατον εἶναι νὰ διηγηθῇ τις.

Βλέπων λοιπὸν ὁ Πανάγαθος Θεὸς τὴν καρδίαν του καὶ τὴν ὑπομονήν του, ἐδόξασε τοῦτον δι’ ὁσίας κοιμήσεως του, ἥτις ἕγινε κατὰ τὸ ἔτος ἀπὸ Χριστοῦ ͵αχνα’ (1651) δωδεκάτην (12ην) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου. Τὸ δὲ ἅγιον αὐτοῦ σῶμα ἐνεταφιάσθη πλησίον τοῦ σπηλαίου καὶ ἀνέβλυσε μύρον εὐῶδες, τὸ ὁποῖον ἔτρεχεν ἐκ τοῦ σπηλαίου ἕως κάτω εἰς τὴν θάλασσαν. Διεδόθη λοιπὸν ἡ φήμη καὶ ἤρχοντο τὰ πλοῖα καὶ ἐλάμβανον τὸ μύρον, ὡς ἀπὸ κρήνης ἀρυόμενοι, τὸ ὁποῖον ἰάτρευε πᾶσαν ἀσθένειαν. Ὠνομάσθη δὲ ὁ τόπος οὗτος Καραβοστάσιον. Εἰς τὸ μέρος αὐτὸ ἐστάθη παλαιότερον καὶ τὸ πλοῖον, διὰ τοῦ ὁποίου ἦλθεν εἰς Ἅγιον Ὄρος καὶ ὁ Ἅγιος Πέτρος ὁ Ἀθωνίτης καὶ δὲν ἠδύνατο νὰ ἀποπλεύσῃ ἐκεῖθεν, ἕως ὅτου οἱ ναῦται ἐξήγαγον αὐτοῦ τὸν Ἅγιον, ὅστις ἠσκήτευσεν ἐκεῖ εἰς τὸ σπήλαιόν του, ὡς διηγεῖται ἡ ἱστορία του [2].

Ὠνομάσθη δὲ ὁ Ἅγιος Νεῖλος καὶ Μυροβλύτης, διὰ τὸ μύρον, τὸ ὁποῖον, ὡς εἴπομεν, ἀνέβλυζεν ἐκ τοῦ ἁγίου Λειψάνου του. Ὁ δε τάφος του ἔμεινεν ἐπὶ πολλοὺς χρόνους ἀγνοούμενος, διὰ τὴν ἑξῆς αἰτίαν. Μίαν φορὰν ἠθέλησαν δύο Μοναχοὶ κελλιῶται νὰ εὕρουν τὸ Λείψανον τοῦ Ὁσίου καὶ ἐλθόντες μὲ σκαπάνας ἤρχισαν νὰ σκάπτουν τὸν τόπον, ὅτε αἴφνης ἔπεσεν ἄνωθεν τοῦ σπηλαίου πέτρα μεγάλη καὶ συνέτριψε τὸν πόδα τοῦ ἑνὸς ἐξ αὐτῶν, ὅστις ἐκ τῶν πόνων ἐκοίτετο ὡς νεκρός. Ὁ δὲ ἄλλος, μὴ δυνάμενος νὰ τὸν βοηθήσῃ, οὔτε νὰ τὸν ἐκβάλῃ ἀπὸ τὸν τόπον ἐκεῖνον, ἐξεκίνησε νὰ ὑπάγῃ διὰ νὰ φέρῃ καὶ ἄλλον ἀδελφὸν μετὰ ἡμιόνου, ἵνα τὸν παραλάβουν καὶ παράσχουν βοήθειαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ ἐν Κυνουρίᾳ τῆς Πελοποννήσου κωμόπολις Ἅγιος Πέτρος ἀπῳκίσθη, καθὼς λέγεται, κατὰ τὰς ἀρχὰς τοῦ Δʹ αἰῶνος ὑπὸ Ἀθωνιτῶν, τοὺς ὁποίους ἐγκατέστησεν ἐκεῖ ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ὅστις, κατὰ τὴν παράδοσιν, ἀπεμάκρυνε τούτους ἐκ τοῦ ὄρους τοῦ Ἄθω, εἰς τὸ ὁποῖον κατῴκουν, προκειμένου νὰ ἀφιερώσῃ τὸ ὄρος τοῦτο εἰς τὴν ἀποκλειστικὴν λατρείαν τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ἐν αὐτῷ ἐγκαταστάσεως μοναστικῶν καταφυγίων. Οἱ δὲ ἐν Ἁγίῳ Πέτρῳ ἐγκατασταθέντες Ἀθωνῖται, παραφθαρείσης τῆς λέξεως διὰ τῆς παρόδου τοῦ χρόνου, ἀπεκλείθηκαν Τσακωνῖται ἢ Τσάκωνες, ὡς ἀποκαλοῦνται νῦν οἱ Κυνουριεῖς.

[2] Βλέπε εἰς τὸ Συναξάριον αὐτοῦ ἐν τόμῳ Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιβʹ (12ῃ) τοῦ μηνὸς Ἰουνίου.