Λόγος Τρίτος. Ἐκ τῆς Ἀποστολικῆς Σαγήνης.

ΠΕΦΟΒΙΣΜΕΝΑ καὶ λελυπημένα εὑρίσκονται ὄχι μόνον τὰ λογικά, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἄλογα ζῷα, καὶ σχεδὸν καὶ τὰ ἀναίσθητα αὐτὰ κτίσματα, ὅταν εἶναι περικυκλωμένα ἀπὸ τὸ βαθύτατον τῆς νυκτὸς σκότος· ἀλλ’ ἀφ’ οὗ ἀνατείλῃ ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴν ὁ πρωϊνὸς καὶ λαμπρὸς Ἑωσφόρος, ὁ ἀκτινοειδής, λέγω, ἐκεῖνος αὐγερινός, καὶ προμηνύσῃ τοῖς πᾶσι τὸν ἔκλαμπρον τοῦ ἡλίου καὶ ὁλόφωτον ἐρχομόν, τότε δὴ τότε τὸ σκότος παρευθὺς διαλύεται, ὁ φόβος ἐκεῖνος ἀφανίζεται καὶ ἡ λύπη εἰς χαρὰν μετατρέπεται, καὶ χαίρονται ὁμοῦ ἄνθρωποι καὶ ζῷα, πᾶσα κινουμένη πνοή. Πεφοβισμένον καὶ λελυπημένον εὑρίσκετο ἐξ ἀρχῆς βέβαια καὶ τὸ γένος ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων, μὲ τὸ νὰ ἦτο κεκυριευμένον ἀπὸ ἕνα ἀφεγγὲς σκότος μιᾶς βαθυτάτης νυκτός, τὸ ὁποῖον ἡ προπατορικὴ ἐπροξένει ἁμαρτία· ἀλλὰ σήμερον μὲ τὸ νὰ ἀνατέλλῃ ἀπὸ μήτρας στειρωτικῆς, ὡς ἄλλος τις πρωϊνὸς καὶ λαμπρότατος Ἑωσφόρος, τῶν Προφητῶν ἁπάντων τὸ ἀγλαοπυρσόμορφον ἄγαλμα, ὁ ἐν τοῖς γεννητοῖς γυναικῶν μείζων, ὁ ὑπέρτιμος καὶ πανένδοξος Ἰωάννης, τοῦ νοητοῦ Ἡλίου προμηνύων τὸν ὑπέρφωτον καὶ ὑπέρλαμπρον ἐρχομόν, τὸ σκότος τῆς ἀσεβείας διαλύεται, ὁ φόβος ἀφανίζεται, καὶ ἄρχεται νὰ λάμπῃ τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα καὶ γλυκύτατον φῶς (ὁ λαός, φησίν, ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα) καὶ ἡ λύπη τῶν ἀνθρώπων νὰ μετατρέπεται εἰς χαράν, καὶ εἰς πνευματικὴν εὐφροσύνην καὶ ἀγαλλίασιν.

Καὶ λοιπὸν μὲ κάθε δίκαιον σήμερον, ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ, καὶ πατρὸς ἀφωνία καὶ μητρὸς λέλυται ἀτεκνία καὶ περίοικοι χαίρονται, καὶ συγγενεῖς τέρπονται, καὶ ὁ Οὐρανὸς ἄνωθεν συγχορεύει καὶ ἡ Γῆ κάτωθεν συμπανηγυρίζει καὶ ἄνθρωποι μετὰ. Ἀγγέλων διὰ τὸ ἰσάγγελον ἑορτάζουσι· καὶ προφῆται διὰ τὸν μέγαν Προφήτην ἡδύνονται· καὶ Ἀπόστολοι διὰ τὸν ἄκρον Ἀπόστολον συναγάλλονται· καὶ Μάρτυρες διὰ τὸν Πρωτομάρτυρα συνευφραίνονται· καὶ Ὅσιοι διὰ τὸν ὁδηγὸν καὶ καθηγεμόνα τῆς ὁσιότητος μετὰ χαρᾶς μεγάλης σκιρτῶσι· καὶ Δίκαιοι διὰ τὸν ὑπερασπιστὴν τῆς δικαιοσύνης λαμπρῶς εὐφημοῦσι· καὶ Διδάσκαλοι διὰ τὸν μέγαν Διδάσκαλον καὶ Κήρυκα τῆς μετανοίας πανηγυρικῶς σήμερον δημηγοροῦσιν.