Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν ΒΕΝΔΙΜΙΑΝΟΥ, τοῦ ἐν τῷ Βουνῷ τοῦ Ἁγίου Αὐξεντίου ἀσκήσαντος.

Εἰς ὀλίγον καιρὸν ἐκοιμήθη ὁ μέγας Αὐξέντιος, ἀφήνων τὸν μακάριον Βενδιμιανὸν κληρονόμον τῆς ἀρετῆς αὐτοῦ καὶ ὑπογραμμὸν τῆς ἀσκήσεως. Οὗτος ἔκτισε μόνος κελλίον πολλὰ μικρόν, κάτωθεν τῆς κέλλης τοῦ Γέροντος, εἰς τὸ ὁποῖον ἔκαμε χρόνους πέντε, ἔχων τὸν νοῦν του πρὸς τὰ οὐράνια ὑψούμενον πάντοτε καὶ προβλέπων, ὡς εἰς καθρέπτην, τὸ τῶν Ἀγγέλων πολίτευμα καὶ τοὺς ὁποίους ἠγωνίζετο νὰ μιμῆται, ὅσον ἠδύνατο, μὲ τὸν ἱδρῶτα καὶ ἀγῶνα τῆς πολλῆς ἀσκήσεως. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ὁ τόπος ἐκεῖνος ἦτο πολλὰ βλαβερὸς καὶ στενόχωρος, ἐταλαιπωρεῖτο πολὺ ὁ Ὅσιος καὶ ἦτο πολὺ ἀδυνατισμένος ἀπὸ τὴν τραχύτητα τοῦ τόπου καὶ ἀπὸ τὴν πολλὴν νηστείαν καὶ κακοπάθειαν. Ὅθεν, μὴ ὑποφέρων, ὁ κοινὸς Πατὴρ καὶ Δεσπότης ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς νὰ βλέπῃ τὸν δοῦλον του εἰς τόσην στενοχωρίαν καὶ κάκωσιν, ἔτι δὲ καὶ εἰς ὑπέρμετρον ἄσκησιν, συγκατένευσεν ὡς ἰατρὸς εὐσπλαγχνικώτατος καὶ ἦλθεν ἐμφανῶς νὰ ἐπισκεφθῇ τὸν φίλον του. Φανεὶς λοιπὸν εἰς αὐτόν, τὸν ἐπρόσταξε νὰ ἀναβῇ εἰς τὸν τόπον τοῦ μακαρίου Αὐξεντίου, νὰ μείνῃ ἐκεῖ ἕως τὸ τέλος τῆς ζωῆς του, νὰ κάμνῃ δὲ τὸν ἀγῶνα τοῦ Γέροντος καὶ ὄχι περισσότερον, διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς φύσεως. Ταῦτα ἐκέλευσεν ὁ Δεσπότης ἡμῶν διὰ δύο αἰτίας· πρῶτον διὰ νὰ μὴ ἀπομείνῃ ἔρημος ὁ τόπος τοῦ Αὐξεντίου ἐπειδὴ κανεὶς δὲν εὑρίσκετο ἐκεῖ, καὶ δεύτερον διὰ νὰ μὴ ταλαιπωρῆται πολὺ ὁ ἠγαπημένος του μὲ τὴν κάτω στενοχωρίαν καὶ ξένην διαγωγὴν καὶ ἀποθάνῃ προώρως. Ἀνέβη λοιπὸν ὁ Ὅσιος εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ ὄρους καὶ ἠγωνίζετο ἐπιμελούμενος τὴν ψαλμῳδίαν καὶ ἀκολουθίαν του.

Ἀλλ’ ὁ πονηρὸς καὶ μισόκαλος διάβολος, μὴ ὑποφέρων νὰ βλέπῃ τοιοῦτον φωστῆρα τῆς οἰκουμένης λαμπρότατον, νὰ φωτίζῃ ὅλην τὴν γῆν μὲ τὴν συμβουλὴν καὶ πολιτείαν του, μὲ τὴν ὁποίαν ἐξήγαγε πολλοὺς ἀπὸ τὴν ἀπώλεσιν, ἐσύναξε νύκτα τινὰ ὅλους τοὺς ὑπηρέτας αὐτοῦ, δηλαδὴ τοὺς ἄλλους δαίμονας, οἵτινες μετεμορφώθησαν εἰς ἀετοὺς καὶ γύπας καὶ κόρακας καὶ ὅταν προσηύχετο ὁ Ὅσιος ἐφώναζαν αὐτοὶ οἱ κατάρατοι, διὰ νὰ συγχίζουν τὴν ἡσυχίαν του καὶ δὲν τὸν ἄφηναν νὰ προσεύχηται· ἀλλ’ ὅμως ὅσον ἐξέσχιζον τὰς θύρας καὶ τοὺς τοίχους μὲ τοὺς ὄνυχάς των καὶ μεγάλως ἐφώναζαν, τόσον ἐκεῖνος ἔψαλλε δυνατώτερα καὶ περισσοτέραν ὥραν εἰς πεῖσμα των, ἕως ὅτου τοὺς ἔκαμνε καὶ ἔφευγαν, μὴ δυνάμενοι νὰ λακτίζουν πρὸς κέντρα [7] καὶ νὰ γράφωσι, κατὰ τὸ ρητόν, εἰς τὴν θάλασσαν. Ἀλλὰ ἂς ἀφήσωμεν τὰ περὶ τῆς ἀσκήσεως αὐτοῦ καὶ ὑπὲρ ἄνθρωπον διαγωγῆς καὶ ἂς εἴπωμεν ὀλίγα τινὰ περὶ τῆς χάριτος, τὴν ὁποίαν ἔλαβε καὶ τῆς διακρίσεως διὰ τῆς ὁποίας προεφήτευε τὰ μέλλοντα, διότι ζημία εἶναι διὰ τοὺς φιλαρέτους ἄνδρας ἐὰν σιωπήσωμεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Μυσία· ἀρχαία χώρα τῆς βορειοδυτικῆς Μικρᾶς Ἀσίας, περιβαλλομένη πρὸς Βορρᾶν ὑπὸ τῆς Προποντίδος καὶ τοῦ Ἑλλησπόντου, πρὸς Δυσμὰς ὑπὸ τοῦ Αἰγαίου πελάγους, πρὸς Νότον ὑπὸ τῆς Λυδίας, πρὸς Ἀνατολὰς ὑπὸ τῆς Φρυγίας καὶ βορειοανατολικῶς ὑπὸ τῆς Βιθυνίας. Αὕτη διῃρεῖτο εἰς Μικρὰν καὶ εἰς Μεγάλην Μυσίαν καὶ ἡ μὲν Μικρὰ κατελάμβανε τὸ βόρειον αὐτῆς τμῆμα, πρὸς τὸν Ἑλλήσποντον, καὶ τὴν Τρῳάδα, ἡ δὲ Μεγάλη τὸ νότιον περιλαμβάνουσα καὶ τὴν πόλιν Πέργαμον. Ἡ Μυσία δὲν πρέπει να συγχέεται μὲ τὴν ἐν Εὐρώπῃ Μοισία ἥτις ἐγράφετο κυρίως διὰ τοῦ «οι» καὶ ἦτο ἐπαρχία τοῦ ἀνατολικοῦ Ἰλλυρικοῦ, κατέχουσα τὴν θέσιν τὴν ὁποίαν κατέχουν σήμερον ἡ Βουλγαρία καὶ ἡ Σερβία.

[2] Περὶ τοῦ Ὁσίου τούτου Αὐξεντίου τοῦ ἐν τῷ Βουνῷ βλέπε ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ εἰς τὴν ιδ’ (14ην) Φεβρουαρίου, ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[3] Ἡρακλέους Στήλας ὠνόμαζον οἱ ἀρχαῖοι τὰ ἑκατέρωθεν τοῦ πορθμοῦ τοῦ Γιβραλτὰρ ὑψούμενα ὄρη, ἤτοι τὸ ἐπὶ τῆς Εὐρωπαϊκῆς ἀκτῆς ὄρος τοῦ Γιβραλτάρ, ὅπερ παρὰ τοῖς ἀρχαίοις Ἕλλησιν ἐκαλεῖτο Κάλπη καὶ τὸ ἐπὶ τῆς Ἀφρικανικῆς Ἠπείρου ὄρος Ἄβυλα (Σιέρρα Μπουλῶννες). Τὸ ἀπότομον ὕψος τῆς Κάλπης καὶ ἡ κορυφὴ τῶν Ἀβύλων παρεῖχον μακρόθεν τὴν ἐντύπωσιν στηλῶν. Ἡρακλέους δὲ Στῆλαι ὠνομάσθησαν πρὸς τιμὴν τοῦ Ἡρακλέους, διότι κατὰ τὴν Ἑλληνικὴν μυθολογίαν διῆλθεν οὗτος ἐκεῖθεν διαπεραιωθεὶς ἀπὸ τῆς Ἀφρικανικῆς ἀκτῆς εἰς τὴν Εὐρωπαϊκήν. Ὁ πορθμὸς τοῦ Γιβραλτὰρ ἑνώνει τὴν Μεσόγειον θάλασσαν μετὰ τοῦ Ἀτλαντικοῦ ὠκεανοῦ καὶ χωρίζει τὴν Εὐρώπην ἀπὸ τῆς Ἀφρικῆς. Αἱ Στῆλαι τοῦ Ἡρακλέους ὠνομάζοντο ὑπὸ τῶν ἀρχαίων καὶ Γαδειρίδες Πύλαι λόγῳ τῆς παρακειμένης νήσου τῶν Γαδείρων. Τὰ Γάδειρα ἦτο νῆσος σμικρὰ τῆς Ἰσπανίας εὑρισκομένη εἰς τὸν Ἀτλαντικὸν ὠκεανόν, τόσον πλησίον τῆς στερεᾶς, ὥστε ἦτο δυνατὸν νὰ συνάπτηται αὐτῇ διὰ γεφύρας. Σήμερον ἑνοῦται μὲ τὴν ξηρὰν δι’ ἰσθμοῦ. Ταύτην εἶχον οἱ παλαιοὶ ὅριον τοῦ γνωστοῦ τότε κόσμου. Γάδειρα ἑλληνιστὶ ἑρμηνεύεται γῆς δειρά, ἤτοι λαιμὸς ἢ τράχηλος (ὅρα τὸν Μελέτιον σελ. 64 τῆς Γεωγραφίας). Τὰ Γάδειρα λέγονται σήμερον Κάδιξ. Ἐν τῷ Συναξαριστῇ ὅμως τῆς τοῦ Διονυσίου Μονῆς γράφεται τῆς ἐν Γαδάροις Ἐκκλησίας· εὑρίσκοντο δὲ ταῦτα εἰς τὴν Παλαιστίνην.

[4] «Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν…» (Ματθ. ι’ 9, Μάρκ. ϛ’ 8, Λουκ. θ’ 3, ι’ 4).

[5] «Ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε δυνατός εἰμι» (Β’ Κορ. ιβ’ 10).

[6] «Καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ, καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀπορρυήσεται, καὶ πάντα ὅσα ἂν ποιῇ κατευοδωθήσεται» (Ψαλμ. α’ 3).

[7] «Σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν» (Πράξ. κϛ’ 14).

[8] «Τῇ ὡραιότητί σου καὶ τῷ κάλλει σου» (Ψαλμ. μδ’ 4).