ΘΩΜΑΣ ὁ ἱερὸς καὶ θαυμάσιος Πατὴρ ἡμῶν ἦτο κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Λέοντος Α’ τοῦ Σοφοῦ [ωπξ’-ϡιβ’ (886-912)]. Πατρίδα εἶχε τὴν γῆν ἐκείνην, ἥτις εὑρίσκεται εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ ὄρους, τοῦ καλουμένου Κυμινᾶ [1], οἱ γονεῖς δὲ αὐτοῦ ἦσαν ἄνθρωποι ἰδιῶται καὶ ἐν αὐταρκείᾳ ζῶντες. Ὅταν δὲ ὁ Ἅγιος ἔφθασεν εἰς τὴν ἀκμὴν τῆς ἡλικίας του, κατεφρόνησεν ὅλα τὰ πράγματα τοῦ κόσμου καὶ ζηλώσας τὴν ζωὴν τῶν Μοναχῶν, ἐνεδύθη τὸ Ἀγγελικὸν Σχῆμα καὶ ἔγινε καὶ αὐτὸς Μοναχός. Ὅθεν προέκοπτεν εἰς τοὺς ἀγῶνας, χωρὶς νὰ ὀπισθοδρομῇ· διότι ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων ἔτρεφε τὸν πόθον τοῦτον εἰς τὴν καρδίαν του ὁ ἀοίδιμος, ἐπειδὴ συνείθιζε νὰ μεταβαίνῃ μετὰ τοῦ πατρός του εἰς τὰ Μοναστήρια, ὅταν ἦτο παιδίον, καὶ βλέπων τὴν ζωὴν τῶν Μοναχῶν ἠγάπα ταύτην καὶ τὴν ἐπόθει. Διὰ τοῦτο παρεδόθη εἰς ἕνα διδάσκαλον τῶν Μοναστηρίων ἐκείνων, ἵνα μάθῃ παρ’ αὐτοῦ καὶ τὴν μοναδικὴν πολιτείαν καὶ τὰ ἱερὰ γράμματα, τὰ ὁποῖα καὶ ἔμαθεν εἰς μικρὸν διάστημα χρόνου, ἤτοι τὸ Ψαλτήριον, τὸν Ἀπόστολον καὶ ὅλην τὴν λοιπὴν ἱερὰν Ἀκολουθίαν τῆς Ἐκκλησίας.

Οὗτος λοιπόν, ὡς εἴπομεν, ἀπολαμβάνων τὸν πνευματικὸν πόθον, τὸν ὁποῖον ἔτρεφεν ἐκ νεότητος, καὶ γενναίως τοὺς ἀσκητικοὺς ἀγῶνας ἀγωνιζόμενος, ἐμόρφωσεν εἰς τὴν ψυχήν του τὸ νοητὸν κάλλος μὲ τὰ χρώματα τῶν ἀρετῶν, ὥστε ἐφαίνετο ὡς θεῖον εἰκόνισμα, τὸ ὁποῖον παρεκίνει νὰ τὸ μιμῶνται ὅσοι τὸ βλέπουσι. Τότε καὶ ἔνδοξός τις τῶν μεγιστάνων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, Γαλολήκτης ὀνομαζόμενος, ἔκτισε Μοναστήριον πλησίον εἰς τὸν ποταμὸν Σάγαριν [2]· ὅθεν συμβουλευθεὶς τὸν ἐκεῖ εὑρισκόμενον Ἐπίσκοπον, παρεκάλει αὐτὸν νὰ ἐκλέξῃ ἕνα ἐκ τῶν προκρίτων Μοναχῶν τῶν ὑποκειμένων εἰς αὐτὸν Μοναστηρίων καὶ τοῦτον νὰ ἀποκαταστήσῃ Ἡγούμενον εἰς τὸ ἰδικόν του νεόκτιστον Μοναστήριον. Ὁ δὲ Ἐπίσκοπος ἀποδεξάμενος τὸν λόγον συνεβούλευσε τὸν ἄρχοντα, ὅτι ὁ μακάριος Θωμᾶς εἶναι ἄξιος νὰ γίνῃ Ἡγούμενος τοῦ νέου Μοναστηρίου, ὡς περιβόητος ἀνὴρ καὶ ὡς κανὼν ἀκριβὴς τῆς ἀσκήσεως.

Κατασταθεὶς λοιπὸν ὁ θεῖος Θωμᾶς Ἡγούμενος, σοφῶς διῴκησε τὸ Μοναστήριον ἐκεῖνο δι’ ἀρκετὰ ἔτη. Ὅθεν, ὅσον αὐτὸς ἐκρύπτετο ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴν ταπείνωσίν του, τόσον ἐφημίζετο εἰς ὅλους, ὅτι εἶναι πάσης ἀρετῆς ἐνδιαίτημα. Ἐπειδὴ δὲ ἐλυπεῖτο, διότι ἔτρεχον πολλοὶ εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ ἐτάραττον τὴν ἡσυχίαν του, τί ἐμηχανεύθη;