ΕΛΕΣΑ ἡ ἀοίδιμος καὶ πανένδοξος τοῦ Χριστοῦ Ὁσιομάρτυς [1] ἦτο ἀπὸ τὴν περίφημον Πελοπόννησον, θυγάτηρ περιφανοῦς τινος καὶ πλουσίου ἄρχοντος Ἕλληνος, ὀνόματι Ἑλλαδίου, ἡ δὲ μήτηρ αὐτῆς ὑπῆρχε Χριστιανὴ ἀπὸ τοὺς προγόνους αὐτῆς καὶ φοβουμένη τὸν Θεόν, ὀνόματι Εὐγενία· ἦτο δὲ στεῖρα καὶ παρεκάλεσε τὸν Θεὸν νὰ κάμῃ ἔλεος εἰς αὐτὴν καὶ νὰ τὴν ἀξιώσῃ νὰ γεννήσῃ τέκνον, διὰ νὰ τὸ ἀφιερώσῃ τῆς χάριτός του καὶ νὰ τὸ ὁδηγήσῃ εἰς τὴν ἁγίαν καὶ καθολικὴν πίστιν.
Μίαν λοιπὸν τῶν ἡμερῶν, εὑρισκομένη μόνη εἰς τὸν οἶκόν της καὶ προσευχομένη, ἤκουσε φωνὴν οὐρανόθεν ἥτις τῆς ἔλεγεν· «Ἠλέησέ σε ὁ Θεὸς εἰς ὅ,τι τοῦ ἐζήτησας, καὶ ἔδωκεν εἰς σὲ καρπὸν κοιλίας». Αὐτὴ δὲ δὲν εἶπε τότε τοῦ ἀνδρός της τὸ γενόμενον· ὅτε δὲ ἐγνώρισε τὸν ἑαυτόν της ἔγκυον, ἐδόξασε τὸν Θεὸν καὶ ὡμολόγησεν εἰς τοὺς συγγενεῖς της καὶ εἰς τὸν ἄνδρα της ὅλα τὰ γενόμενα· ὅτι δηλαδὴ παρεκάλει τὸν Θεὸν νὰ τῆς δώσῃ τέκνον, ὅτι προσηύχετο καὶ ὑπέσχετο εἰς τὸν Θεὸν ὅτι θὰ τὸ ἀφιερώσῃ εἰς αὐτόν, ὅτι ἤκουσε τὴν θείαν ἐκείνην φωνὴν παρὰ τοῦ Κυρίου, καὶ ὅτι ἔκαμεν ὁ Θεὸς τὸ ζητούμενον ἔλεος εἰς αὐτήν, ἐχάρησαν δὲ ὅλοι μετ’ αὐτῆς. Ὅταν δὲ ἦλθεν ὁ καιρὸς καὶ ἐγέννησε τὴν παῖδα, ἔκαμαν χαρὰν μεγάλην ὅλοι οἱ συγγενεῖς καὶ φίλοι, αὐτὴ δὲ ηὐχαρίστει καὶ ἐδόξαζε τὸν Θεὸν μετὰ δακρύων διὰ τὴν χάριν καὶ τὸ ἔλεος τῶν ὁποίων ἠξιώθη, λέγει δὲ εἰς τὸν ἄνδρα αὐτῆς· «Ἂς τὴν ὀνομάσωμεν, ἠγαπημένε μοι σύζυγε, τὴν παῖδα μας Ἐλέσαν». Καὶ αὐτὸς ἀπεκρίθη· «Ἂς γίνη τὸ θέλημά σου». Ἔπεμψε δὲ αὐτὴν εἰς Ἱερέα τινὰ καλούμενον Σωφρόνιον, ὅστις κατῴκει κρυφίως ἐκεῖ, καὶ τὴν ἐβάπτισεν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὴν ἐπωνόμασε δὲ Ἐλέησαν κατὰ τὴν φωνὴν τὴν ὁποίαν ἤκουσεν· «Ἠλέησέ σε ὁ Θεός». Ὁ δὲ πατὴρ τῆς παιδός, ὡς ἀσεβής, ἐλησμόνησε τὴν προτέραν του συγκατάθεσιν καὶ ἐταράχθη διὰ τὴν βάπτισιν αὐτῆς, ἀλλ’ ὅμως τὴν ἠγάπα καὶ διὰ τὴν ἀγάπην της τὸ ὑπέφερεν.
Ἡ δὲ κόρη ηὔξανεν εἰς τὴν ἡλικίαν καὶ φρόνησιν καὶ ἐκραταιοῦτο ἐν πνεύματι· καθὼς δὲ ἔβλεπε τὴν καλήν της μητέρα, οὕτως ἔκαμνε καὶ αὐτὴ καὶ ἠκολούθει κάμνουσα τὰ ὅμοια, ὑπακούουσα πάντοτε εἰς τὰς νουθεσίας αὐτῆς, ἐμιμεῖτο δὲ τὰς τάξεις ὅλας τῆς καθολικῆς πίστεως τῶν Χριστιανῶν καὶ εἶχε μεγάλην εὐλάβειαν εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ καὶ εἰς τὴν Θεοτόκον·