Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος ΘΕΩΝΑΣ ὁ ἐν τῇ Μονῇ Παντοκράτορος τοῦ Ἄθω ἀσκήσας, κατόπιν δὲ Ἐπίσκοπος γενόμενος, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ἀλλὰ τὶ λέγω ταῦτα καὶ ἀφήνω τὸ ὑψηλότερον καὶ εἰς τὸ νὰ ἀποδείξῃ τὴν ἁγιότητα τοῦ Ὁσίου τούτου Πατρὸς ἰσχυρότατον ἐπιχείρημα; Ἄν, ἐπὶ παραδείγματι, δὲν εἴχομεν καμμίαν ἀπόδειξιν ἄλλην ἢ μαρτυρίαν, ὅτι ὁ τρισμακάριστος Θεωνᾶς εἶναι Ἅγιος, αὐτὴ μόνη ἡ δόξα τὴν ὁποίαν τοῦ ἐδώρησεν ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ἀποδείξας μετὰ θάνατον τὸ ἱερὸν αὐτοῦ Λείψανον σῷον καὶ ὁλόκληρον ὑπὲρ τοὺς ὅρους τῆς φύσεως, ὡς τὸ βλέπομεν λαμπρὸν μὲ τὸν κροκοβαφῆ χρωματισμόν, ἀρωματισμένον μὲ εὐωδίαν πνευματικὴν καὶ θαύματα ἐνεργοῦν εἰς τοὺς μετὰ πίστεως αὐτὸ ἐπικαλουμένους, αὕτη, λέγω, μόνον ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ εἶναι ἀρκετὴ νὰ ἀποδείξῃ τὸν Θεωνᾶν, ὅτι τῇ ἀληθείᾳ εἶναι Ἅγιος, ὅτι εὐηρέστησε τῷ Θεῷ καὶ ἔζησε ζωὴν ἀγγελικήν. Διότι ἀδύνατον εἶναι κατ’ ἄλλον τρόπον νὰ καταλείψῃ τις ἅγιον Λείψανον, ἂν πρότερον δὲν καθαρισθῇ ἀπὸ ὅλα πάθη, ψυχικὰ καὶ σωματικά, ἄν δὲν γίνῃ κατοικητήριον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἂν ἡ θεία Χάρις δὲν ἑνωθῇ καί, τρόπον τινά, ζυμωθῇ μὲ τὴν καρδίαν του, μὲ τὸν ἐγκέφαλόν του καὶ μὲ ὅλα τὰ ὀστᾶ καὶ τὰς ἀρθρώσεις του.

Ὡς δὲ ἀπὸ τὸν καρπὸν καταλαμβάνομεν ποῖον εἶναι τὸ δένδρον, οὕτω καὶ ἀπὸ τὴν ἁγιότητα τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Θεωνᾶ καταλαμβάνομεν ὅτι καὶ αὐτὸς ἐστάθη Ἅγιος, ἰσάξιος τῶν παλαιῶν ἐκείνων Ἁγίων καὶ ἔζησε ζωὴν ἁγίαν καὶ ὑπεράνθρωπον. Αὕτη ἡ τιμὴ καὶ τὸ ἐγκώμιον, τὸ ὁποῖον πραγματικῶς καὶ ψηλαφητῶς τοῦ ἔκαμεν ὁ Θεός, αὐτὸ ἀξίζει δι’ ὅλα τὰ ἐγκώμια, τὰ ὁποῖα ἤθελον τοῦ πλέξει οἱ θαυμαστότεροι ρήτορες ὅλου τοῦ κόσμου. Τοῦτο τὸ ἱερὸν καὶ σεβάσμιον Λείψανον εὑρίσκεται ἔτι καὶ νῦν σῷον καὶ ὁλόκληρον εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας, ἄρρητον ἀποπνέον εὐωδίαν, θαύματα ἐνεργοῦν καὶ ἰάματα παρέχον εἰς τοὺς μετὰ πίστεως προσερχομένους εἰς τὴν σορὸν αὐτοῦ. Τὴν δὲ μνήμην αὐτοῦ τελοῦσιν οἱ σεβάσμιοι Πατέρες τῆς Μονῆς ταύτης κατὰ τὴν τετάρτην Κυριακὴν τῶν Νηστειῶν, ἀγρυπνίαν ἐπιτελοῦντες καὶ πανήγυριν, κατὰ τὴν ὁποίαν συνέρχονται οἱ ἀπὸ τὰ πέριξ Χριστιανοί, κατὰ μίμησιν τοῦ κατὰ τὴν δευτέραν Κυριακὴν τῶν Νηστειῶν ἑορταζομένου Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τοῦ ὁποίου ὄχι μόνον εἰς τὸν θρόνον ὑπῆρξε διάδοχος, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἀρετὴν καὶ ἁγιότητα ἐφάμιλλος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινὲς μεταξὺ τῶν ὁποίων ἡ ἐσχάτως (1965) ἐκδοθεῖσα «Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια» (τόμ. 6ος, στ. 502), λέγουσιν ὅτι Ὅσιος οὗτος ἀπεκαλεῖτο Λέσβιος, ἄγνωστον ὅμως, προσθέτουν, ἐὰν προσωνομάζετο οὕτω διότι κατήγετο ἀπὸ τὴν Λέσβον ἢ διότι παρέμεινεν ἐπί τι εἰς αὐτὴν ὡς Πνευματικός.