Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΛΟΓΙΟΣ ὁ Ξενοδόχος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Προσέταξε τότε νὰ μὲ λύσουν καὶ λέγει πρὸς ἐμὲ μὲ γλυκύτητα· «Ὕπαγε εἰς τὸ κελλίον σου καὶ ἐγὼ θέλω ἐπαναφέρει τὸν Εὐλόγιον εἰς τὴν πρώτην του τάξιν καὶ εὐλάβειαν». Ταῦτα ἰδών, ἀπὸ τὴν χαράν μου ἐξύπνησα καὶ ἐδόξασα τὸν Κύριον καὶ τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, διότι μὲ ἐλύτρωσαν ἀπὸ τὴν ἐγγύησιν ἀπελθὼν δὲ εἰς τὴν κέλλαν μου ἡσύχαζον».

«Μετὰ τρεῖς μῆνας ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Ἰουστῖνος καὶ ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον ὁ Ἰουστιανιανός, ὅστις τόσον ἐμίσησε τὸν Εὐλόγιον, ὥστε ἐζήτει ἀφορμὴν νὰ τὸν θανατώσῃ. Ὅθεν, διὰ νὰ σώσῃ τὴν ζωήν του, ἐνεδύθη πενιχρὰ ἱμάτια καὶ ἐγκαταλείψας ὅλον τὸν πλοῦτον του ἔρημον, ἔφυγεν εἱς τὴν Ἀλεξάνδρειαν καὶ ἔκοπτε πάλιν τοὺς λίθους, ὡς πρότερον. Μεταβὰς δὲ εἰς τὸν τόπον ὅπου ἦτο ἡ πέτρα, κάτωθεν τῆς ὁποίας εὗρε τὰ χρήματα, ἐκτύπα ταύτην ὥραν πολλήν, μήπως εὕρῃ καὶ ἄλλα. Ἀλλὰ ματαίως ἐκοπίαζεν. Ἐνθυμηθεὶς τότε τὴν προτέραν αὐτάρκειαν, τὸν πλοῦτον καὶ τοὺς δούλους οὓς εἶχεν, ἐστέναζε λέγων· «Δούλευε, ταπεινὲ Εὐλόγιε, διὰ νὰ ἐξοικονομῇς τὴν τροφήν σου». Εἰς ὀλίγον καιρὸν λοιπὸν ἦλθε πάλιν εἱς τὴν προτέραν του ἁγιότητα, τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ συνεργήσαντος, ὅστις, ὡς δίκαιος, δὲν ἐλησμόνησε τὴν προτέραν του ὑπηρεσίαν».

«Μετ’ ὀλίγας ἡμέρας μετέβην καὶ ἐγὼ εἰς τὸν τόπον, ὅπου εὕρισκον καὶ ἄλλοτε τὸν Εὐλόγιον καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐδάκρυσα ἀπὸ τὴν χαράν μου. Δοξολογῶν δὲ τὸν Θεὸν ἔλεγον· «Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε, πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας» (Ψαλμ. ργ’ 24). «Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν;» (Ψαλμ. οϛ’ 14) «Ὁ ἐγείρων ἁπὸ γῆς πτωχὸν καὶ ἀπὸ κοπρίας ἀνυψῶν πένητα» (Ψαλμ. ριβ ‘7». «Θαυμάσιαι αἱ κρίσεις σου, Κύριε, καὶ αἱ βουλαί σου ἀνεξερεύνητοι». Εὐθὺς δὲ ὡς εἶπον ταῦτα, ἐχαιρετήσαμεν ὁ εἷς τὸ ἄλλον καὶ μὲ ὡδήγησεν εἰς τὸ κελλίον του. Ἀφοῦ δὲ ἔπλυνε τοὺς πόδας μου ἡτοίμασε τράπεζαν καὶ συνηυφράνθημεν. Τὸν ἠρώτησα τότε, πῶς εὑρίσκετο. Οὗτος δὲ μοὶ εἶπε· «Δεήθητι, Πάτερ, εἰς τὸν Θεὸν νὰ μοῦ στείλῃ πρὸς χάριν σου βοήθειαν, διότι εἰς μεγάλην ἀνάγκην χρημάτων καὶ πενίαν εὑρίσκομαι». Ἐγὼ δὲ τοῦ ἀπεκρίθην· «Εἴθε, ἀδελφέ μου, νὰ ἤσουν πτωχότερος». Ταῦτα δὲ εἰπὼν τοῦ διηγήθην λεπτομερῶς τὴν ὑπόθεσιν· ὅτι, δηλαδή, ἐγὼ ἤμην αἰτία καὶ ἐπλούτησε καὶ πάλιν ἐπτώχευσεν. Ὅθεν ἐκλαύσαμεν ἀμφότεροι ὥραν πολλὴν δοξάζοντες τὸν Θεόν.