Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΛΟΓΙΟΣ ὁ Ξενοδόχος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

ΕΥΛΟΓΙΟΣ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν οὗτος, ὁ διὰ τὴν περιάκουστον ἀρετὴν τῆς φιλοξενίας του ἀποκληθεὶς Ξενοδόχος, ἤκμαζεν εἰς τὴν Θηβαΐδα τῆς Αἰγύπτου κατὰ τοὺς εὐλογημένους ἐκείνους χρόνους, καθ’ οὓς ἤκμαζε καὶ ἤνθει ἐκεῖ ὁ Χριστιανισμός, ἡ δὲ περιώνυμος Σκήτη τῆς Θηβαΐδος ἦτο κατάμεστος ἀπὸ χιλιάδας εὐσεβῶν Μοναχῶν, οἱ ὁποῖοι μετήρχοντο ἐν αὐτῇ πᾶν εἶδος ἀρετῆς καὶ ἀσκήσεως. Ἀνάμεσα εἰς τοὺς μεγάλους ἐκείνους ἀσκητικοὺς Πατέρας, οἱ ὁποῖοι τόσον ἐφημίσθησαν καὶ θὰ φημίζωνται μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων διὰ τὰς ὑπὲρ ἄνθρωπον ἀρετάς των, διέλαμψε καὶ ὁ Ἅγιος οὗτος Πατὴρ ἡμῶν Εὐλόγιος.

Ὁ μακάριος Εὐλόγιος δὲν ἦτο Μοναχός, δὲν ἦτο Ἀσκητὴς εἰς τὴν ἔρημον, ἀλλὰ κοσμικός, διαμένων εἰς τὴν πόλιν τῆς Θηβαῖδος. Ὅμως ἂν καὶ εἰς τὴν πόλιν εὑρίσκετο, ἐπὶ τοσοῦτον ἡ ἀρετή του ἐξέλαμψεν, ὥστε ἔγινεν ὀνομαστὸς μεταξὺ τῶν Πατέρων καὶ τὸ ὄνομά του ἐγράφη εἰς τὰς δέλτους τῆς ζωῆς ὁμοῦ μὲ τὰ ὀνόματα τῶν μεγάλων ἐκείνων Ἀσκητῶν Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου, Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, Ἀμμοῦν καὶ τόσων ἄλλων εὐθαλῶν βλαστῶν τῆς αὐχμηρᾶς ἐρήμου τῆς Θηβαΐδος. Ποία δὲ ἦτο ἡ ἀρετὴ ἐκείνη, τὴν ὁποίαν μετὰ τοσούτου ζήλου εἰργάσθη καὶ ἡ ὁποία τοσοῦτον τὸν ἀνέδειξε; Ποία ἄλλη ἀπὸ τὴν μακαρίαν ἐλεημοσύνην καὶ τὴν φιλόστοργον φιλοξενίαν, ἕνεκεν τῆς ὁποίας καὶ ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ τοσοῦτον ἐδοξάσθη; Ἀλλ’ ὁ μὲν Ἀβραὰμ ἐφιλοξένει τοὺς ξένους του, δαπανῶν ἐκ τοῦ πλούτου του καὶ ὑπηρετῶν αὐτοὺς αὐτοπροσώπως· ὁ δὲ ὁ μακάριος Εὐλόγιος, ἐπειδὴ δὲν εἶχε καμμίαν περιουσίαν, εἰργάζετο καθ’ ἡμέραν εἰς βαρυτάτην ἐργασίαν ὡς λατόμος, δηλαδὴ πετροκόπος, διὰ νὰ ἐξοικονομῇ τὰ δι’ ἑαυτὸν καὶ τοὺς ξένους ἀπαραίτητα. Ὅλα δὲ ὅσα εἰσέπραττε καθ’ ἑκάστην ἀπὸ τὴν ἐργασίαν του αὐτὴν τὰ ἐδαπανοῦσε τὴν ἑσπέραν διὰ τὴν φιλοξενείαν τῶν ξένων χωρὶς νὰ βαστάζῃ τίποτε διὰ τὴν ἑπομένην. Ἕνα δὲ καὶ μόνον περιστατικὸν τῆς ἐργασίας του αὐτῆς, τὸ ὁποῖον διεσώθη εἰς τὰ πατερικά, εἶναι ἱκανὸν νὰ μᾶς πληροφορήσῃ περὶ τούτου, διὸ καὶ μεταφέρομεν τοῦτο ἐνταῦθα ἐκ τοῦ Ἐκλογίου, καθὼς ἐκεῖ γράφεται.

Ἀνεχώρησέ ποτε ὁ Ἀββᾶς Δανιὴλ ἀπὸ τὴν Σκήτην διὰ τὴν Θηβαΐδα, ἔχων ὡς συνοδόν του τὸν μαθητήν του. Ὅταν δὲ ἔφθασαν ἐκεῖ, ἵσταντο εἰς τὴν ἀγορὰν περίλυποι καθ’ ὅλην τὴν ἡμέραν, ἀναμένοντες νὰ ἀποστείλῃ, πρὸς αὐτοὺς βοήθειαν ὁ Κύριος. Ὅταν δὲ ἐνύκτωσε, βλέπουν γέροντά τινα κρατοῦντα εἰς χεῖρας του φανόν, ὅστις ἀνεζήτει πτωχοὺς καὶ ξένους, διὰ νὰ τοὺς φιλοξενήσῃ εἰς τὴν οἰκίαν του. Ὡς δὲ εἶδε τὸν Ἀββᾶν Δανιήλ, τὸν ἐπροσκύνησε καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας του κλαίων.