Σελίδα 5 από 5
νὰ προσερχώμεθα κατὰ τὴν ἁγίαν ἡμέραν τῆς Ἀναστάσεως, ὅπως εἴπομεν ἤδη, νέοι καὶ καθαροὶ καὶ ἄξιοι νὰ κοινωνήσωμεν τῶν ἀχράντων Μυστηρίων, ἀφοῦ πρῶτον ἐξέλθωμεν εἰς προϋπάντησιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ ὑποδεχθῶμεν αὐτὸν μετὰ βαΐων καὶ κλάδων ἐλαιῶν, καθήμενον ἐπὶ πώλου ὄνου καὶ εἰσερχόμενον εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν.
Τί σημαίνει ὅμως τὸ ὅτι ἐκάθισεν ἐπὶ πώλου ὄνου; Ἐκάθισεν ἐπὶ πώλου ὄνου, διὰ νὰ ἐπαναφέρῃ ὡς λέγει ὁ Προφήτης, τὴν ψυχὴν ἡμῶν, ἡ ὁποία ἔγινεν ὁμοία πρὸς τὰ ἄλογα καὶ ἀνόητα ζῷα καὶ νὰ τὴν ὑποτάξῃ εἰς τὴν θεότητα Αὐτοῦ (Ζαχ. θ’ 9, Ἡσ. ξβ’ 11, Ψαλμ. μη’ 1). Τί δὲ σημαίνει νὰ τὸν προϋπαντήσωμεν μετὰ βαΐων καὶ κλάδων; Ὅταν ἐξέρχεται κανεὶς εἰς τὸν πόλεμον ἐναντίον τοῦ ἀντιπάλου καὶ ἐπιστρέφη νικητής, καθεὶς ἀπὸ τοὺς ἰδικούς του τὸν ὑποδέχεται μετὰ βαΐων ὡς νικητήν. Διότι τὸ βαΐον εἶναι σύμβολον τῆς νίκης. Ὅταν πάλιν ἀδικῆται κανεὶς ἀπὸ κάποιον καὶ θέλει νὰ παρουσιασθῇ ἐνώπιον ἐκείνου, ὁ ὁποῖος ἠμπορεῖ νὰ τοῦ ἀποδώσῃ τὸ δίκαιόν του, κρατεῖ κλάδους ἐλαιῶν, παρακαλῶν καὶ ζητῶν νὰ ἐλεηθῇ καὶ νὰ εὕρῃ βοήθειαν. Αἱ ἐλαῖαι δηλαδὴ εἶναι σύμβολον τοῦ ἐλέους.
Διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς ὑποδεχόμεθα τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν μετὰ βαΐων μὲν ὡς νικητὴν· διότι αὐτὸς ἐνίκησε τὸν ἐχθρὸν ἡμῶν διάβολον πρὸς χάριν μας· μετὰ κλάδων δὲ ἐλαιῶν, ζητοῦντες παρ’ αὐτοῦ ἔλεος, ἵνα καὶ ἡμεῖς νικήσωμεν εἰς τὸν πόλεμον κατὰ τοῦ διαβόλου μὲ τὴν βοήθειάν του, καὶ εὑρεθῶμεν καὶ ἡμεῖς κρατοῦντες τὰ σύμβολα τῆς νίκης, ὄχι μόνον τῆς νίκης τὴν ὁποίαν ἐνίκησεν ὁ ἴδιος χάριν ἡμῶν, ἀλλὰ καὶ τῆς νίκης τὴν ὁποίαν ἐνικήσαμεν ἡμεῖς διὰ τῆς ἰδικῆς του βοηθείας, μὲ τὰς εὐχὰς ὅλων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Ὑποσημειώσεις
[1] Πρὸς πληρεστέραν κατανόησιν τῶν ἐνταῦθα περὶ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἡμερῶν νηστείας παρατιθεμένων ὑπολογισμῶν, σκόπιμον θεωροῦμεν, ὅπως παράσχωμεν καὶ τὴν ἀκόλουθον ἐπεξήγησιν. Νηστεία κατ’ ἀρχὴν εἶναι τὸ νὰ μὴ τρώγῃ τις ἀπολύτως τίποτε, οὔτε καὶ ὕδωρ νὰ πίνῃ. Ἐκκλησιαστικῶς νηστεία θεωρεῖται καὶ τὸ νὰ τρώγῃ τις ἅπαξ μόνον τῆς ἡμέρας, τὴν ἐνάτην ὥραν (3 μ.μ.), ἐσθίων ἄρτον μόνον καὶ ὕδωρ. Λύσις τῆς νηστείας ἐκκλησιαστικῶς εἶναι τὸ νὰ φάγῃ τις πρὸ τῆς ἐνάτης ὥρας πλὴν τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ ὕδατος καὶ ἄλλα τινὰ εἴδη λιτὰ καὶ εὐτελῆ, ὅπως ἐπὶ παραδείγματι ὄσπρια, λαχανικά, ὀστρακόδερμα, ἔλαιον, οἶνον καὶ τὰ τοιαῦτα. Κατάλυσις δὲ τῆς νηστείας εἶναι τὸ νὰ τρώγῃ τις ἀπὸ ὅλα τὰ φαγώσιμα, ἤτοι κρέας, ψάρια, γάλα, τυρόν, ᾠὰ κ.λ.π. Κατὰ ταῦτα καὶ ἐπειδὴ κατὰ τὴν περίοδον τῶν νηστειῶν, συνῳδὰ τοῖς θείοις καὶ Ἱεροῖς Κανόσι (ξδʹ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων διακελεύοντι· «Εἴ τις Κληρικὸς εὑρεθῇ τὴν Κυριακὴν ἡμέραν νηστεύων, ἢ τὸ Σάββατον, πλὴν τοῦ ἑνὸς μόνον (τοῦ Μεγάλου), καθαιρείσθω. Εἰ δὲ λαϊκὸς ἀφορίζεσθω», ξθʹ τῶν αὐτῶν Ἁγίων Ἀποστόλων διακελεύοντι: «Εἴ τις Ἐπίσκοπος ἢ Πρεσβύτερος… τὴν ἁγίαν Τεσσαρακοστὴν οὐ νηστεύει, ἢ Τετράδα, ἢ Παρασκευὴν καθαιρείσθω… Ἐὰν δὲ λαϊκὸς ᾖ ἀφοριζέσθω» καὶ τοῖς συναφέσι τούτων Συνοδικοῖς καὶ Πατρικοῖς Κανόσι), κατὰ τὰ Σάββατα καὶ τὰς Κυριακὰς τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἐπιτρέπεται λύσις τῆς νηστείας, διὰ τοῦτο αἱ ἡμέραι αὗται δὲν πρέπει νὰ ὑπολογίζωνται ὡς ἡμέραι νηστείας. Τούτου ἕνεκεν καὶ ὁ Ὅσιος Δωρόθεος παραθέτει τοὺς ἀνωτέρω ὑπολογισμοὺς εἰς οὓς καὶ ὁ μέγας νομοκάνων Βλάσταρις συμφωνεῖ καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης καὶ ὅλοι οἱ ἐπὶ τούτῳ ἀσχοληθέντες (βλέπε «Πηδάλιον» ξδʹ καὶ ξθʹ Κανόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, νεʹ καὶ νϛʹ τῆς Ἁγίας Ϛʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ιηʹ τῆς ἐν Γάγγρᾳ, κθʹ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ, ιεʹ Πέτρου Ἀλεξανδρείας, αʹ Θεοφίλου Ἀλεξανδρείας καὶ ἑξῆς).
