Εἰς δὲ τοὺς Ἁγίους Μάρτυρας ἐδόθη, λέγει, τὸ νὰ ἐφορῶσι καὶ τὰ παρ’ ἡμῶν τελούμενα καὶ νὰ μᾶς ἐπισκέπτωνται εἰς τὰς ἀνάγκας μας. Εἰς δὲ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ὅλοι θέλουν γνωρίσει ἀλλήλους, ὅταν καὶ τὰ κεκρυμμένα ἔχουν νὰ φανερωθοῦν. Πρέπει δὲ νὰ γνωρίζωμεν, ὅτι κατὰ τὸ παρόν, ἤτοι πρὸ τῆς κοινῆς Ἀναστάσεως, αἱ ψυχαὶ τῶν δικαίων εὑρίσκονται εἰς τόπους τινὰς πρὸς τοῦτο διωρισμένους καὶ πάλιν τῶν ἁμαρτωλῶν, εἰς ἄλλο μέρος, καὶ οἱ μὲν δίκαιοι μὲ τὴν καλήν των ἐλπίδα χαίρουσιν, οἱ δὲ ἁμαρτωλοί, μὲ τὸ νὰ ἀναμένωσι τὰ δεινά, λυποῦνται. Ἐπειδὴ οἱ Ἅγιοι δὲν ἔλαβον ἀκόμη τὴν ἐπαγγελίαν τῶν ἀγαθῶν, κατὰ τὸν θεῖον Ἀπόστολον, λέγοντα· «τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσιν» (Ἑβρ. ια’ 40).

Ἂς μὴ νομίζῃ δέ τις, ὅτι ὅλοι ἐκεῖνοι, ὅπου κρημνίζονται ἢ πνίγονται εἰς τὴν θάλασσαν, ἢ εἰς τὸ πῦρ καίονται ἢ ἀπὸ θανατηφόρους ἐπιδημίας, ἢ ἀπὸ ψῦχος καὶ πεῖναν ἐκτρίβονται, ἂς μὴ νομίζῃ, λέγω, τίς, ὅτι κατὰ προσταγὴν Θεοῦ ταῦτα πάσχουσιν. Ὅτι τὰ ἔργα τῆς θείας Προνοίας ἄλλα γίνονται κατὰ τὸ προηγούμενον θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπου λέγεται εὐδοκία, καὶ ἄλλα γίνονται κατὰ τὸ δεύτερον, ἤτοι ἑπόμενον, ὅπου λέγεται παραχώρησις, ἄλλα δὲ πάλιν γίνονται πρὸς πληροφορίαν καὶ σωφρονισμὸν ἄλλων. Καὶ ὁ μὲν Θεὸς ὡς προγνώστης πάντα βλέπει καὶ πάντα γινώσκει, ὅσα μέλλουν νὰ γίνουν καὶ μὲ τὸ θέλημά του γίνονται, εἴτε τὸ προηγούμενον, εἴτε τὸ ἑπόμενον, καθὼς διὰ τὰ στρουθία λέγει τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον (Ματθ. ι’ 29-31, Λουκ. ιβ’ 6-7). Ὅμως ὁ Κύριος δὲν ὁρίζει, τουτέστι δὲν ἀποφασίζει οὕτως ἢ οὕτως νὰ γίνουν, ἤτοι οὗτος φέρ’ εἰπεῖν νὰ πνιγῇ, ἐκεῖνος δὲ νὰ ἀποθάνῃ μὲ τὸν φυσικὸν θάνατον, ἢ οὗτος μὲν γέρων νὰ ἀποθάνῃ, ἐκεῖνος δὲ νήπιον· ἀλλὰ μίαν φορὰν ἀπεφάσισε τὸν καθολικὸν καὶ ἀνθρώπινον χρόνον καὶ τοὺς διαφόρους τρόπους τῶν θανάτων, καὶ προορισμὸς δὲν εἶναι ζωῆς.

Εἰ δὲ καὶ λέγει ὁ μέγας Βασίλειος ζωῆς ὄρον, ἀλλὰ τό· «Γῆ εἶ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσει» (Γεν. γ’ 19) ἐννοεῖ ὁ θεῖος Πατήρ· διότι ἆν ἦτο διωρισμένη ἡ ζωὴ ἑκάστου ἀνθρώπου, διατὶ λέγει πρὸς Κορινθίους ὁ Ἀπόστολος, ὅτι μὲ τὸ νὰ μεταλαμβάνετε ἀναξίως τὸ Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, διὰ τοῦτο ἐν ἡμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι, καὶ κοιμῶνται ἱκανοί, ἤτοι ἀποθνήσκουσι πολλοί;