«Ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ’ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν» (Μαρκ. η’ 35).

Ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀθάνατος· πῶς λοιπὸν δύναται ὁ ἄνθρωπος ἀπολέσαι αὐτὴν δι’ ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ «καὶ τοῦ Εὐαγγελίου;». Πῶς δὲ διὰ τῆς τοιαύτης ἀπωλείας «σώσει αὐτήν;». Ψυχὴν ἐνταῦθα λέγει οὐχὶ τὴν οὐσίαν τῆς ψυχῆς, ἀλλὰ τὰς πονηρὰς αὐτῆς ἐπιθυμίας. Ὅθεν ὅστις ἀπολέσει τὰς κακὰς τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ἐπιθυμίας, τὴν ὑπερηφάνειαν, τὸν φθόνον, τὸ μῖσος, τὴν ἀσπλαγχνίαν καὶ τὰ λοιπὰ πάθη αὐτῆς ὄχι δι’ ὑπόκρισιν ἢ διὰ φιλοδοξίαν, ἀλλὰ δι’ ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ διὰ τὴν φυλακὴν τῶν ἐντολῶν τοῦ Εὐαγγελίου, ἐκεῖνος σῴζει «τὴν ψυχὴν αὑτοῦ» εἰς τὴν αἰώνιον ζωήν, ἤτοι κληρονομεῖ τὴν αἰώνιον σωτηρίαν. Ὅστις δὲ περιποιεῖται τὰς κακὰς τῆς ψυχῆς ἐπιθυμίας, ἐκεῖνος ἀπολεῖ «τὴν ψυχὴν αὐτοῦ», ἤτοι· παραδίδει αὐτὴν εἰς τὴν ἀτελεύτητον κόλασιν. Ἔχει δὲ καὶ ἄλλο νόημα ὁ λόγος. Ψυχὴν ἡ θεία Γραφὴ ὀνομάζει καὶ τὸν ἑαυτὸν ἡμῶν· «Ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὑτοῦ», λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «ἀπολέσει αὐτὴν καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὑτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτὴν» (Ἰωάν. ιβ’ 25). Εἰπὼν λοιπὸν ὁ Κύριος ἀνωτέρω· «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν», τοῦτον τὸν ἑαυτὸν ὠνόμασε ψυχήν. Προσέθηκε δὲ καὶ τὸν λόγον, διὰ τὸν ὁποῖον πρέπον εἶναι ἵνα ἀρνηθῇ ἑαυτόν, ὅστις θέλει τὴν σωτηρίαν αὐτοῦ. Διότι, λέγει, ὅστις θέλει νὰ σώσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, ἤτοι ὅστις θέλει νὰ σώσῃ ἑαυτόν, ἐκεῖνος ἀπολεῖ ἑαυτόν· ὅστις δὲ ἀπολέσει ἑαυτὸν ὄχι διὰ τὴν ἰσχυρογνωμίαν οὐδὲ διὰ τὴν πλάνην τῆς φαντασίας αὐτοῦ, ἀλλὰ δι’ ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ διὰ τὰ εὐαγγελικὰ δόγματα, ἐκεῖνος θέλει σώσει ἑαυτὸν εἰς τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον.

Βλέπομεν τοῦτο ἐκτετελεσμένον εἰς τὸν καιρὸν τῶν διωγμῶν τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως. Ὅστις τότε ἀπώλεσεν ἑαυτόν, ἤτοι παρέδωκε τὴν ζωὴν αὑτοῦ εἰς θάνατον, ἵνα μὴ ἀρνηθῇ τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τὴν εὐαγγελικὴν ἀλήθειαν, ἐκεῖνος ἔσωσεν ἑαυτόν, Ἅγιος γενόμενος καὶ εἰς τὸν χορὸν τῶν πανενδόξων Μαρτύρων συνταχθείς. Ὅστις δὲ ἔσωσεν ἑαυτόν, ἤτοι ἐφύλαξε τὴν ζωὴν αὑτοῦ ἀπὸ τοῦ θανάτου, ἀρνητὴς γενόμενος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου, ἐκεῖνος ἀπώλεσεν ἑαυτόν, ἀνάξιος γενόμενος τῆς οὐρανίου Βασιλείας καὶ μετὰ τῶν καταδίκων ἀποστατῶν συναριθμηθείς. Ἐπειδὴ δὲ εἴτε τὴν νίκην νοήσῃς τῶν πονηρῶν τῆς ψυχῆς ἐπιθυμιῶν εἴτε τὴν παράδοσιν τῆς ζωῆς εἰς θάνατον, ἔργον εἶναι δύσκολον, διὰ τοῦτο ἐνισχύων ὁ Κύριος τοὺς ἀνθρώπους εἰς τὴν κατόρθωσιν τούτου τοῦ δυσκόλου ἔργου, ἐπάγει τὸν λόγον τὸν πείθοντα πάντας, λέγων.