Ἑρμηνεία εἰς τὸ κατὰ Μάρκον Εὐαγγέλιον τῆς Γ’ ΚΥΡΙΑΚΗΣ τῶν ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Μάρκ. η’ 34-38 καὶ θ’ 1), ἐκ τοῦ «Κυριακοδρομίου» τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, ἐλαφρῶς διεσκευασμένη κατὰ τὴν φράσιν.

«Ὅστις», λέγει, ἐξ ἰδίας γνώμης καὶ προαιρέσεως, «θέλει» ἵνα ἀκολουθῇ «ὀπίσω μου», ἤτοι ἵνα γίνῃ μαθητής μου καὶ μιμηθῇ τὰ ἔργα μου, ἐκεῖνος ἀνάγκη εἶναι ἵνα πράξῃ τρία τινά· ἵνα ἀρνηθῇ ἑαυτόν, ἵνα ἄρῃ τὸν ἴδιον σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἵνα ἀκολουθῇ ὀπίσω μου. Ἀλλὰ ποιός εἶναι οὗτος ὁ ἑαυτὸς ἡμῶν; Καὶ ποιός εἶναι ὁ ἴδιος ἑκάστου σταυρός; Ὁ ἑαυτὸς ἡμῶν εἶναι, ἐκεῖνος ὁ ὑπὸ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ὀνομαζόμενος «παλαιὸς ἄνθρωπος» (Ρωμ. ϛ’ 6)· καὶ σῶμα δὲ τῆς ἁμαρτίας αὐτὸν ὀνομάζει ὁ αὐτὸς Παῦλος, ἐπειδὴ μετὰ τὴν παράβασιν τῶν Πρωτοπλάστων «ἔγκειται ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἐπὶ τὰ πονηρὰ ἐκ νεότητος αὐτοῦ» (Γεν. η’ 21). Τοῦτον λοιπὸν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον τῆς ἁμαρτίας λέγει, ὅτι εἶναι πρέπον, ἵνα ἀρνηθῶμεν. Ἀλλὰ πῶς δυνάμεθα νὰ πράξωμεν τοῦτο; Κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον, καθ’ ὅν ἀρνούμεθα ἄλλον τινὰ ἄνθρωπον. Πῶς ἀρνεῖσαι τὸν φίλον σου ἢ τὸν συγγενῆ σου; Ἀποστρεφόμενος αὐτὸν καὶ φεύγων ἀπ’ αὐτοῦ καὶ μισῶν πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ. Τότε λοιπὸν ἀρνούμεθα ἑαυτούς, ὅταν φεύγωμεν τὴν φιλίαν τῆς σαρκὸς καὶ ἀποστρεφώμεθα πάσας τὰς πονηρὰς αὐτῆς πράξεις.

Σταυρὸς δὲ ἴδιος ἑκάστου εἶναι ἡ νέκρωσις τῶν παθῶν καὶ τῶν πονηρῶν ἐπιθυμιῶν αὐτοῦ· τότε λοιπὸν αἵρομεν τὸν σταυρὸν ἡμῶν, ὅταν νεκρώσωμεν τὰ πάθη ἡμῶν καὶ τὰς κακὰς ἐπιθυμίας. «Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ», ἤτοι οἱ δοῦλοι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, «τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις» (Γαλατ. ε’ 24). Ἐπειδὴ δὲ καὶ κατὰ τὸ παρελθὸν τινὲς διὰ πολλῆς στενοχωρίας καὶ βασάνου καταδάμαζον τῆς σαρκὸς τὰ πάθη καὶ ἄχρι δὲ τῆς σήμερον πολλοὶ ἀσκηταὶ τοῦ γένους τῶν Ἰνδῶν τυραννικῶς διὰ διαφόρων τρόπων καταβασανίζουσι τὴν σάρκα, ὡς καὶ ἡμεῖς ἰδίοις ὀφθαλμοῖς αὐτοὺς εἴδομεν, ποιοῦν δὲ ταῦτα ὄχι διότι ἀκολουθοῦν εἰς τὸν Χριστόν, ἀλλὰ διότι δουλεύουν εἰς τὸ πάθος τῆς ἰδίας κενοδοξίας καὶ τῆς πεπλανημένης αὐτῶν φαντασίας, θέλοντες ἵνα θαυμάζωνται καὶ ἐπαιντῶνται ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, διὰ τοῦτο ὁ Κύριος εἶπεν ὄχι μόνον τὸ «ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ», ἀλλὰ προσέθηκε καὶ τὸ «ἀκολουθείτω μοι». Ἰδοὺ δὲ συντόμως ὅλη ἡ σημασία τῶν εὐαγγελικῶν τούτων λόγων. Ὅστις θέλει νὰ γίνῃ μαθητὴς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐκεῖνος πρέπον εἶναι ἵνα ἀποστραφῇ καὶ μισήσῃ πᾶσαν ἁμαρτίαν, ἵνα νεκρώσῃ πάντα τὰ πάθη αὐτοῦ καὶ πάσας τὰς πονηρὰς αὐτοῦ ἐπιθυμίας καὶ ἵνα ἀκολουθήση, ἤτοι μιμηθῇ τὰ ἔργα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐφανέρωσε δὲ ὁ Θεάνθρωπος καὶ τὸ διατὶ ζητεῖ ταῦτα τὰ τρία ἔργα παρὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, εἰπών.