Ταῦτα ἰδόντες καὶ ἀκούσαντες οἱ θεῖοι ἄνδρες ἀπὸ τὴν εὐσεβεστάτην Βασίλισσαν ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην. Ἐζήτησε δὲ ἡ βασίλισσα παρ’ αὐτῶν νὰ προσφέρωσι δέησιν πρὸς τὸν Θεὸν διὰ τὸν Θεόφιλον, τὸν ἄνδρα της. Ὅμως κατ’ ἀρχὰς δὲν συγκατένευσαν, ἀλλὰ βλέποντες τὴν πίστιν αὐτῆς τέλος ἐπείσθησαν, δεχθέντες τὸ ἐπιχείρημα, τὸ ὁποῖον ἤκουσαν, ὅτι πρὸς τὸ τέλος του ὁ Θεόφιλος μετενόησε καὶ ἀσπαζόμενος τὰς ἁγίας Εἰκόνας ἐξεψύχησε. Τότε ὁ θεῖος Μεθόδιος συναθροίσας εἰς τὴν μεγάλην Ἐκκλησίαν ὅλον τὸν λαόν, τὸ ἱερατικὸν τάγμα, καὶ τοὺς Ἀρχιερεῖς, μετέβη εἰς τὸν Ναὸν καὶ ὁ ἴδιος. Ἦσαν δὲ ἐκεῖ καὶ οἱ λόγιοι οἱ ἐλθόντες ἀπὸ τὸν Ὄλυμπον, ὁ μέγας Ἰωαννίκιος, ὁ Ἁρσάκιος, ὁ Ναυκράτιος [2], οἱ μαθηταὶ Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου (Νοεμβρίου ια’), οἱ Γραπτοὶ καὶ Ὁμολογηταὶ Θεοφάνης (Ὀκτωβρίου ια’) καὶ Θεόδωρος (Δεκεμβρίου κζ’), Μιχαὴλ ὁ Ἁγιοπολίτης καὶ Σύγκελλος (Δεκεμβρίου ιη’), καὶ ἄλλοι πλεῖστοι Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι, μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ, ὡς εἴπομεν, ἔνθα προσέφερον δέησιν ὁλονύκτιον εἰς τὸν Θεὸν ὑπὲρ τοῦ Θεοφίλου καὶ ὅλοι μετὰ δακρύων καὶ συντριβῆς ηὔχοντο. Τοῦτο δὲ ἐποίουν δι’ ὅλης τῆς πρῶτης ἑβδομάδος τῶν νηστειῶν. Ἀλλὰ καὶ αὐτὴ ἡ βασίλισσα Θεοδώρα τὰ αὐτὰ ἔπραττε χωριστὰ μετὰ πασῶν τῶν γυναικῶν τῆς αὐλῆς.

Καθ’ ὃν δὲ χρόνον ταῦτα ἐγίνοντο, καὶ δὴ κατὰ τὸν Ὄρθρον τῆς Παρασκευῆς, ἀπεκοιμήθη μικρὸν ἡ βασίλισσα Θεοδώρα, καὶ τότε ἐφάνη εἰς αὐτήν, ὅτι εὑρέθη πλησίον τῆς στήλης τοῦ Σταυροῦ καὶ ὅτι διέβαινόν τινες ἐκεῖθεν, ἔχοντες ὄργανα διαφόρων κολαστηρίων· εἰς τὸ μέσον δὲ τούτων εἶδε τὸν ἄνδρα της Θεόφιλον, τὸν ὁποῖον ἔσυρον δέσμιον μὲ τὰς χεῖρας δεδεμένας ὄπισθεν. Τοῦτον γνωρίσασα τῆς ἐφάνη ὅτι ἠκολούθει καὶ αὐτὴ κατόπιν εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τὸν ἐπήγαιναν εἰς τὸν θάνατον. Ἔπειτα, ἀφοῦ ἔφθασαν ἕως τῆς Χαλκῆς Πύλης, εἶδεν ἐκεῖ καθήμενον ἔμπροσθεν τῆς Εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ ἄνθρωπόν τινα, ἔχοντα θεωρίαν ὑπερφυσικήν, ἔμπροσθεν δὲ τούτου ἔστησαν τὸν Θεόφιλον. Τότε ἡ βασίλισσα πίπτουσα εἰς τοὺς πόδας τοῦ φαινομένου ἐκείνου Κριτοῦ καὶ κρατοῦσα αὐτοὺς τὸν παρεκάλει διὰ τὸν ἄνδρα της Θεόφιλον. Ἐκεῖνος δὲ ἀνοίξας ἐπ’ ὀλίγον τὸ στόμα αὐτοῦ εἶπε πρὸς αὐτήν· «Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! γνώριζε λοιπόν, ὅτι διὰ τὰ δάκρυά σου καὶ τὴν πίστιν σου καὶ διὰ τὰς δεήσεις καὶ ἱκεσίας τῶν πιστῶν μου θεραπόντων καὶ τῶν Ἱερέων μου γίνομαι ἵλεως καὶ συγχωρῶ Θεόφιλον τὸν ἄνδρα σου». Ἔπειτα εἶπε καὶ εἰς ἐκείνους, οἵτινες τὸν ἐπήγαιναν δεδεμένον· «Λύσατε αὐτόν, καὶ παραδώσατε εἰς τὴν γυναῖκα του». Ἐκείνη δὲ λαβοῦσα αὐτόν, ἀνεχώρησεν ἀγαλλομένη καὶ χαίρουσα· παρευθὺς δὲ ἐξύπνησε.