Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Δευτέρᾳ μετὰ τὴν Κυριακὴν τοῦ Ἀντίπασχα, ἑορτάζομεν τὴν ἀνεύρεσιν τῆς Ἁγίας καὶ θαυματουργοῦ Εἰκόνος τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ, τῆς ἐπονομαζομένης ΧΡΥΣΑΦΙΤΙΣΣΗΣ ἐν Μονεμβασίᾳ.

Κατὰ δὲ τὸ σωτήριον ἔτος χίλια ἑξακόσια ὑπῆρξεν ἐν Μονεμβασίᾳ Μητροπολίτης τις ὀνομαζόμενος Παῦλος, ὅστις ἀφῆκε σημειωμένον εἰς ἓν βιβλίον, ὅπερ κατεξεσχισμένον ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας ἀνευρέθη, τὸ ἀκόλουθον θαῦμα. «Εἰς τὸ Ἱερὸν Μοναστήριον τῆς Χρυσαφιτίσσης ἦτο Ἡγουμένη τις ἐνάρετος, ὀνομαζομένη Μάρθα. Συνέβη δὲ εἰς αὐτὴν αἱμόρροια καὶ διὰ ταύτην τὴν ἀσθένειαν ἐσχόλαζεν εἰς τὰ κατηχούμενα τοῦ ἁγίου αὐτοῦ Ναοῦ. Ἐν μιᾷ δὲ τῶν ἡμερῶν ἦλθε Μοναχός τις εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ ἐζήτει νὰ ἴδῃ τὴν Ἡγουμένην. Εἶπον λοιπὸν αἱ μονάζουσαι εἰς τὴν Ἡγουμένην, ὅτι τὴν ζητεῖ Μοναχός τις διὰ νὰ τὴν ἴδῃ· ἡ δὲ ἔκλαυσε μὴ δυναμένη ἕνεκα τῆς ἀσθενείας, της νὰ περιπατήσῃ· ὅθεν ἦλθεν ὁ Μοναχὸς εἰς τὰ κατηχούμενα. Ἐζήτει δὲ οὗτος νὰ τοῦ δώσῃ ἕν ὑποκάμισον, ἐκείνη δὲ ἀπεκρίθη· «Πίστευσόν με, Πάτερ, ὅτι δύο ὑποκάμισα ἔχω, ἐκ τῶν ὁποίων τὸ μὲν ἕν, καθὼς βλέπεις, τὸ φορῶ καὶ τὸ ἄλλο πρὸ ὀλίγου τὸ ἔπλυνεν ἡ βοηθός μου διὰ νὰ τὸ φορέσω καὶ νὰ πλύνῃ πάλιν αὐτό, τὸ ὁποῖον φορῶ, ἀλλὰ ζητήσατε ἀπὸ τὰς Μοναχὰς καὶ αὐταὶ θέλουν σᾶς δώσει». Ὁ δὲ γέρων ταῦτα ἀκούσας εἶπε πρὸς αὐτήν· «Ὁρκίζω σε εἰς τὸν Θεὸν ἡμῶν τὸν γεννηθέντα ἐκ τῆς Ἁγίας Δεσποίνης ἡμῶν καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, νὰ μοῦ δώσῃς ἓν ἰδικόν σου ὑποκάμισον». Τότε ἡ μακαρία Μάρθα, ἀκούσασα ταῦτα, προσέταξε τὴν βοηθόν της νὰ τοῦ δώσῃ ἐκεῖνον τὸν χιτῶνα, τὸν ὁποῖον ἔπλυνεν. Ἀφοῦ λοιπὸν ἔλαβεν ὁ Γέρων τὸν χιτῶνα κατέβη ἀπὸ τὰ κατηχούμενα· κατερχομένου ὅμως ἐκείνου, ὢ τῶν θαυμασίων σου, Παρθένε! ἐστάθη ἡ αἱμόρροια τῆς ἀοιδίμου Ἡγουμένης καὶ ἐννοήσασα αὕτη τὸ ἐξαίσιον θαῦμα, ἔστειλε μὲ σπουδὴν Μοναχὰς νὰ προσκαλέσωσιν αὐτὸν τὸν Γέροντα· αὐταὶ δὲ διερευνῶσαι οὐδαμῶς ἠδυνήθησαν νὰ εὕρωσι τοῦτον.

Τὴν αὐτὴν δὲ ἡμέραν καὶ ὥραν ἐφάνη ὁ Γέρων ἐκεῖνος ὁ φαινόμενος ὡς Μοναχὸς εἰς τὴν Θεσσαλονίκην εἴς τινας Μονεμβασίτας, οἵτινες ἦσαν ἐκεῖ δι’ ἰδικήν των ὑπόθεσιν καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· «Γνωρίζετε τὴν κυρίαν Ἡγουμένην εἰς τὴν Μονεμβασίαν τοῦ κάτω Μοναστηρίου τοῦ Βλιχεροῦ ὕδατος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου;». Καὶ αὐτοὶ ἀπεκρίθησαν· «Ὄχι μόνον τὴν γνωρίζομεν, ἀλλὰ καὶ συγγενεῖς αὐτῆς εἴμεθα». Ὁ δὲ Γέρων εἶπε· «Τώρα ἤμουν ἐκεῖ καὶ αὐτὴ μοῦ ἔδωσε τὸ ὑποκάμισον τοῦτο, τὸ ὁποῖον φορῶ καὶ ὅταν ὑπάγητε, νὰ εἴπητε εἰς αὐτήν, ὅτι πολλὰ τὴν εὐχαριστῶ». Εἰπόντος δὲ αὐτὰ τοῦ Γέροντος καὶ ἀναχωρήσαντος, ἔδραμον κατόπιν ἵνα ἐρωτήσωσιν αὐτὸν τὰ περὶ Μονεμβασίας· δὲν εὗρον ὅμως αὐτόν, διότι ἐγένετο ἀφανής. Οἱ δὲ θαυμάσαντες ἐσημείωσαν τὴν ἡμέραν καὶ τὴν ὥραν, καθ’ ἣν ἐφάνη εἰς αὐτοὺς ὁ Γέρων.