Δὲν ὑπάρχει βεβαίως σχεδὸν οὐδείς, ὅστις δὲν ἔχει ἀκούσει τὸ ὄνομα τοῦ δυσωνύμου Ἀρείου, ὅστις ἐγέννησε μεγάλην καὶ φοβερὰν αἵρεσιν, διδάσκων ὅτι ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι κτίσμα τοῦ Θεοῦ καὶ ὄργανον Αὐτοῦ, διὰ τοῦ Ὁποίου τὸν κόσμον ἐδημιούργησεν, ἤτοι ἄλλης οὐσίας καὶ φύσεως ἀπὸ τῆς τοῦ Πατρός. Αὐτὸς ἦτο πρωτοπαπᾶς καὶ διδάσκαλος τῶν θείων Γραφῶν, διωρισμένος ἀπὸ τὸν Πατριάρχην Ἀλεξανδρείας Ἀλέξανδρον. Ὅθεν ἐπειδὴ ἦτο ἐπίσημος, διὰ τοῦτο καὶ ἡ ἀσέβεια τῆς μιαρᾶς του αἱρέσεως ἐντὸς ὀλίγου διεσπάρη καὶ ἐκοινολογήθη εἰς πολλοὺς Ἀρχιερεῖς, ἀκόμη καὶ εἰς τοὺς ὀνομαστούς. Ταῦτα βλέπων ὁ θεῖος Ἀλέξανδρος τὸν ἔκρινε καὶ τὸν καθήρεσε μὲ τοπικὴν Σύνοδον, ἀλλὰ τὸ κακὸν μάλιστα μετὰ ταῦτα διεδόθη περισσότερον, ἀφ’ οὗ δὲ διεσπάρη εἰς τὰς πόλεις τῆς Αἰγύπτου, ἐπέρασεν εἰς τὴν Παλαιστίνην, ἔφθασε καὶ εἰς τὰ μέρη τῆς Θρᾴκης καὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου καὶ πανταχοῦ ἐπλατύνετο ἡ βλασφημία κατὰ τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, φιλονικίαι δὲ καὶ σκάνδαλα ἀκατάπαυστα καὶ ἀλληλομαχίαι ἐγίνοντο μεταξὺ τοῦ πλήθους τοῦ χριστωνύμου λαοῦ.

Ταῦτα καθ’ ἑκάστην μανθάνων ὁ χριστιανικώτατος βασιλεὺς Κωνσταντῖνος καὶ βλέπων, ὅτι πᾶσα ἐπίνοια θεραπείας ἦτο περιττή, πέμπει βασιλικοὺς ὁρισμοὺς εἰς τοὺς Ἐπισκόπους ὅλους τῆς βασιλείας του, νὰ συναχθοῦν ἐν σώματι εἰς τὴν Νίκαιαν, πόλιν τῆς Βιθυνίας, διὰ νὰ εὕρουν καὶ νὰ συστήσουν τὴν ἀλήθειαν τοῦ τοιούτου δόγματος, ἀποστείλας καὶ ἔξοδα καὶ ἁμάξας βασιλικάς, διότι ἐγνώριζεν ὅτι ὅλοι σχεδὸν ἐκεῖνοι οἱ μακάριοι ἦσαν καὶ ἀκτήμονες καὶ γέροντες καὶ ἀσθενεῖς απὸ τοὺς προλαβόντας διωγμοὺς καὶ τὰ μαρτύρια. Λοιπτὸν συναθροισθέντες οἱ θεῖοι Πατέρες εἰς τὴν Νίκαιαν καὶ συνελθόντες εἰς τὸν εὐτρεπισθέντα τόπον, ἐκάθισαν ὅλοι εἰς τοὺς θρόνους των. Εἰσῆλθεν ἔπειτα καὶ ὁ βασιλεὺς καὶ σταθεὶς ὄρθιος, δὲν ἐκάθισεν, ἕως ὅτου οἱ Πατέρες ἐπέτρεψαν εἰς αὐτὸν καὶ οὕτως ἐκάθισε· καὶ πάλιν ὄχι εἰς τὸν βασιλικόν του θρόνον, ἀλλὰ πλησίον εἰς ἓν ταπεινότατον ἁπλοῦν κάθισμα. Τόσην εὐλάβειαν εἶχεν ὁ ἀοίδιμος εἰς τοὺς Ἱερεῖς τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καὶ μάλιστα, διότι ἔβλεπεν εἰς τοὺς περισσοτέρους τὰ στίγματα τοῦ μαρτυρίου.

Μετὰ ταῦτα ὡμίλησεν ὁ εὐσεβέστατος βασιλεὺς λατινιστί, παρακινῶν αὐτοὺς νὰ ἐκτελέσουν ὀρθῶς καὶ ἀπαθῶς τὴν ἐξέτασιν τῶν θείων δογμάτων καὶ νὰ διδάξουν τὸν κόσμον τὶ πρέπει νὰ φρονοῦν περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος διὰ τὸ ὁποῖον τέλος καὶ τοὺς συνήθροισε δι’ αὐτοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον.