Ταῦτα τοῦ Ἁγίου λέγοντος καὶ εὐχομένου, εἰς τοιαύτην παραφροσύνην περιῆλθεν ὁ τύραννος, ὥστε διέταξε νὰ κατακόψωσι τὸν Μάρτυρα μεληδόν, τοὐτέστι νὰ κατακόψωσι τὴν θεορρήμονα αὐτοῦ γλῶσσαν, νὰ ἐξορύξωσι τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀνηλεῶς, νὰ ἀφαιρέσωσι τὸ δέρμα τῆς κεφαλῆς, τῶν ποδῶν, τῶν χειρῶν, καὶ τέλος ἀποστερήσαντες αὐτὸν παντὸς μέλους παρέδωκαν αὐτὸν εἰς τὸ πῦρ. Καὶ ὅτε μὲν ἡ θεορρήμων αὐτοῦ γλῶσσα ἐξετέμνετο, ὁ Ἅγιος καὶ μακάριος Μάρτυς δὲν ἔπαυε δοξολογῶν τὸν ἐνισχύοντα αὐτὸν Σωτῆρα, πρὸς τὸν ὁποῖον, ὡς κάλλιστον δῶρον, προσέφερε τὴν ἐκτμηθεῖσαν αὐτοῦ γλῶσσαν. Ὅτε δὲ ἐξώρυττον ἀνηλεῶς τοὺς ὀφθαλμούς του, οὗτος ἐφώνει· «Οἱ ὀφθαλμοὶ οὗτοι προσφερέσθωσαν ὡς θυσία εἰς τὸ ἀληθινὸν θεῖον φῶς, ὅπερ δι’ ἡμᾶς ἔκτισε τὸ φῶς»· ὅτε δὲ ἐκ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ ἀφῄρουν τὸ δέρμα ἔλεγεν· «Ὅσα ὁ Δημιουργὸς ἐθησαύρισε διὰ τὴν κεφαλήν, δι’ αὐτῶν ὀφείλομεν νὰ τηρήσωμεν ἄσυλον τὸν θησαυρὸν τῆς πίστεως». Ὅτε ἐστερεῖτο τῶν χειρῶν, τῶν ποδῶν καὶ παντὸς ἑτέρου μέλους εὐχαριστῶν ἔλεγε· «Ὡς βότρυς εὐφρόσυνος ἐκ κλήματος ἀμπέλου ἀποτεμνόμενος προσφέρομαι εἰς τὸν Θεόν»· ὅτε δὲ τέλος ἐβλήθη εἰς τὸ πῦρ, καθὼς τὸ πρὶν οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Παῖδες ἐν τῇ Βαβυλώνι, μετέβαλον τὴν κάμινον εἰς δρόσον καὶ ἐδοξολόγουν τὸν Θεόν, οὕτω καὶ ὁ Ἅγιος, ριφθεὶς εἰς τὸ πῦρ, ἐφαίνετο τρόπον τινὰ καθήμενος ἐφ’ ἅρματος δροσεροῦ, καὶ ἐδοξολόγει τὴν φιλανθρωπίαν τοῦ Ὑψίστου, ἐκάλει τοὺς πάντας πρὸς ὑμνωδίαν καὶ αἶνον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, καὶ οὕτω παρέδωκε τὴν μακαρίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος, τελέσας ἀθλητικῶς τὸν δρόμον τῆς εὐσεβείας, καὶ καταπλήξας τοὺς πάντας μὲ τὴν ὑπερθαύμαστον αὐτοῦ καρτερίαν καὶ γενναιότητα.

Ἐμαρτύρησε δὲ καὶ ἐτελειώθη ὁ Ἅγιος Θεόδωρος, ὁ πανένδοξος τοῦ Χριστοῦ Μεγαλομάρτυς, κατὰ τὸ σωτήριον ἔτος 1098, τῇ β’ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου, καὶ ἐδέξατο τῶν θαυμαστῶν αὐτοῦ ἀγώνων τὸν στέφανον ἐκ χειρὸς Κυρίου, καταπαλαίσας καὶ καταγωνισάμενος αἰσθητοὺς καὶ νοητοὺς ἐχθρούς. Τὴν δὲ τιμίαν αὐτοῦ κεφαλὴν λαβὼν ὁ τύραννος, κατεσκεύασεν εἰς σχῆμα ποτηρίου καὶ περιέβαλεν αὐτὴν μὲ χρυσίον, καὶ τοῦτο, διὰ τὴν ὄντως ὑπερφυᾶ ἀνδρείαν, γενναιότητα καὶ καρτερίαν τοῦ Μάρτυρος, ἥτις προεξένησεν εἰς αὐτὸν μεγίστην κατάπληξιν. Αὕτη ἡ Ἁγία καὶ πάντιμος κεφαλὴ πολλὰς θεραπείας ἐποίησεν εἰς Θεοδοσιούπολιν, ὅπου καὶ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον ὑπέστη ὁ Ἅγιος.