Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΝΑΖΑΡΙΟΥ, ΠΡΟΤΑΣΙΟΥ, ΓΕΡΒΑΣΙΟΥ καὶ ΚΕΛΣΙΟΥ.

Ὁ δὲ Νέρων, ἀκούσας ὅτι ζῇ ἀκόμη ὁ Ναζάριος, ἐδαιμονίσθη ἀπὸ τὸν θυμὸν ὁ ἀσύνετος, ἐπήδησεν ἀπὸ τὸν θρόνον καὶ ἐφώναζεν ὀνομάζων ἀχαρίστους καὶ ἀσεβεῖς ἐκείνους, ποὺ ἔστειλε νὰ τὸν ρίψουν εἰς τὴν θάλασσαν, τοὺς ὁποίους ἐζήτει νὰ θανατώσῃ ὁ μάταιος. Ἔπειτα μὴ δυνάμενος νὰ τοὺς εὕρῃ, ἔστειλεν εἰς τὸν Ἀνούλιον τὴν κατὰ τῶν Ἁγίων ἀπόφασιν προστάζων νὰ κόψῃ μὲ τὸ ξίφος τὰς κεφαλάς των, τὰ δὲ λείψανά των νὰ δώσῃ εἰς τὰ θηρία νὰ τὰ φάγωσιν. Ὁ δὲ ἄρχων δεξάμενος τὰς διαταγάς, προσέταξε νὰ τοὺς θανατώσωσι πάραυτα.

Ἐπήγαινον λοιπὸν οἱ Ἅγιοι εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης ἀγαλλιώμενοι μὲ τόσην φαιδρότητα, ὣς περ νὰ τοὺς εἶχον καλεσμένους εἰς πλουσίαν εὐωχίαν καὶ τράπεζαν καὶ ἐφιλονίκουν μεταξύ των τὶς νὰ λάβῃ πρῶτος τὸν στέφανον, φοβούμενοι μήπως καὶ ἀλλάξῃ γνώμην ὁ Νέρων καὶ δὲν τοὺς δώσῃ τὸν φιλούμενον θάνατον. Ἀφ’ οὗ δὲ ἔφθασαν εἰς τὸν τόπον τῆς τελειώσεως, ἐδίωξαν πρότερον οἱ δήμιοι τοὺς εὐσεβεῖς Χριστιανούς, διὰ νὰ μὴ λάβωσι μέρος τι εἰς ἁγιασμὸν ἀπὸ τὰ αἵματα καὶ τὰ λείψανά των, ἔπειτα ἔκοψαν τὰς κεφαλάς των τῇ δεκάτῃ τετάρτῃ τοῦ Ὀκτωβρίου μηνός, καὶ τὰ μὲν τίμια αὐτῶν λείψανα παρέμειναν ἐδῶ εἰς τὴν γῆν πρὸς ἁγιασμὸν τῶν πιστῶν, αἱ δὲ ψυχαὶ αὐτῶν ἀνῆλθον λελαμπρυσμέναι εἰς τοὺς οὐρανοὺς διὰ νὰ συναγάλλωνται μετὰ τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνας ὑπὲρ τοῦ ὁποίου τὸ τίμιον αὐτῶν αἷμα ἐξέχεον.

Ὀλίγας ἡμέρας μετὰ τὸ μαρτυρικὸν αὐτῶν τέλος ἐφάνησαν οἱ Ἅγιοι εἰς φιλόχριστον τινα ἐν ὁράματι καὶ τὸν προσέταξαν νὰ λάβῃ τὰ λείψανά των, τοῦ ὑπέδειξαν δὲ τὸν τόπον εἰς τὸν ὁποῖον τὰ ἔρριψαν οἱ ἀσεβεῖς κρυφίως διὰ νὰ τὰ φάγωσι τὰ θηρία κατὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ τυράννου. Τοῦτο δὲ ἔκαμαν οἱ Ἅγιοι ὄχι διὰ νὰ δοξασθοῦν αὐτοί, οἱ ὁποῖοι διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Κτίστου πᾶσαν τιμὴν καὶ δόξαν προθύμως κατεφρόνησαν, ἀλλὰ διὰ νὰ ὠφελήσωσι τοὺς πιστοὺς μὲ τὴν τιμὴν καὶ εὐλάβειαν τὴν ὁποίαν θὰ ἐπεδείκνυον πρὸς αὐτούς. Ἀναστὰς δὲ ὁ φιλόχριστος ἐκεῖνος ἐκ τοῦ ὕπνου ἐπῆγεν ἀγαλλιώμενος καὶ ἐπῆρε τὰ ἅγια λείψανα, καθὼς δὲ ἔφερεν αὐτὰ εἰς τὸν οἶκόν του, παρευθὺς ἰατρεύθη μία θυγάτηρ, τὴν ὁποίαν εἶχε παράλυτον.

Ἐκρύπτοντο δὲ οἱ πολύτιμοι αὐτοὶ θησαυροὶ εἰς αὐτὴν τὴν οἰκίαν ἕως τὸν καιρὸν τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου, ὅστις εἶχε μεγάλην εὐλάβειαν εἰς τὰ θεῖα, ὡς οὐδεὶς ἄλλος τῶν βασιλέων, ἐξαιρουμένου βεβαίως τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Νέρων ἐβασίλευσεν ἐν Ρώμῃ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 54-68.

[2] Ὁ Ἅγιος οὗτος Ἀμβρόσιος ἑορτάζεται κατὰ τὴν ζʹ (7ην) Δεκεμβρίου, βλέπε ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Σημείωσαι ὅτι ὁ θεῖος Ἀμβρόσιος ὁ Μεδιολάνων γράφει ἐν ἐπιστολῇ ὀγδοηκοστῇ πέμπτῃ αὐτοῦ, ὅτι ὅτε εὑρέθησαν τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν Ἁγίων τούτων Μαρτύρων, ὅλην ἐκείνην τὴν νύκτα ἐπέρασαν οἱ Χριστιανοὶ ἀγρυπνοῦντες μὲ ψαλμοὺς καὶ ᾠδὰς πνευματικάς· ἐκ τούτου δὲ δείκνυται ὅτι καὶ οἱ παλαιοὶ Χριστιανοὶ ἐτέλουν ἀγρυπνίας εἰς δόξαν Θεοῦ καὶ εἰς τιμὴν τῶν Ἁγίων.