Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΝΑΖΑΡΙΟΥ, ΠΡΟΤΑΣΙΟΥ, ΓΕΡΒΑΣΙΟΥ καὶ ΚΕΛΣΙΟΥ.

Τοῦτο δὲ ὅσον εἰς τὸν δικαστὴν ἐφαίνετο μεγάλη τιμωρία καὶ περιφρόνησις, τοσοῦτον ὁ καταδικασθεὶς τὸ εἶχεν εἰς εὐεργεσίαν καὶ εὐφροσύνην του, ὅτι ἔλαβε πληγὰς καὶ ὕβρεις διὰ τὸν Κύριον. Ἐξῆλθε λοιπὸν καὶ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ μετέβη εἰς πόλιν λεγομένην Κείμελιν, ὄχι σιωπῶν, ἀλλὰ μετὰ παρρησίας διδάσκων καὶ πολλοὺς ἐχειραγώγησε πρὸς εὐσέβειαν. Κατ᾽ ἐκείνην δὲ τὴν νύκτα βλέπει τὴν μητέρα του εἰς ὀπτασίαν καὶ τοῦ λέγει νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Γαλλίαν, διὰ νὰ κηρύξῃ καὶ ἐκεῖ τὴν εὐσέβειαν.

Ἐκεῖθεν ἀπῆλθεν εἰς πόλιν τινὰ τῆς Γαλλίας, Μελίαν ὀνόματι, καὶ εἰς ὀλίγον καιρὸν ἔφερε σχεδὸν ὅλους εἰς τὴν ἀλήθειαν. Ἦτο δὲ ἐκεῖ γυνή τις ἐπιφανὴς καὶ πρώτη τῆς πόλεως, ἥτις εἶχε παιδίον τριῶν ἐτῶν καὶ τὸ ἔφερεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου, λέγουσα· «Λάβε μετὰ σοῦ τὸν παῖδα τοῦτον νὰ σοῦ ἀκολουθῇ ὅπου ὑπάγεις, διὰ νὰ ἀξιωθῇ καὶ αὐτὸς τῆς οὐρανίου ἀγαλλιάσεως». Ὁ δὲ Ἅγιος τὸν ἐδέχθη μετὰ χαρᾶς καὶ προσευξάμενος τὸν ἐβάπτισεν ὀνομάσας αὐτὸν Κέλσιον ἀκολούθως ὁ Ναζάριος ἐπῆγε καὶ εἰς ἄλλας πόλεις τῆς Γαλλίας κηρύττων τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον· ἀκούσας δὲ τὸ ὄνομά του ὁ ἄρχων τῶν πόλεων ἐκείνων, καλούμενος Δεινόβαος, ἐξήτασεν αὐτὸν ὁμοῦ μὲ τὸν Κέλσιον, ἐρωτῶν πόθεν ἦτο καὶ ποίας πίστεως. Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ρωμαῖος εἶμαι καὶ προσκυνῶ τὸν Ἐσταυρωμένον». Λέγει ὁ Δεινόβαος· «Δαιμόνιον ἔχεις· ἐγὼ σὲ ἐρωτῶ διὰ τοὺς γονεῖς σου καὶ σὺ μοῦ λέγεις φλυαρίας». Λέγει ὁ Ἅγιος· «Ἐὰν εἶχον δαιμόνιον, δὲν θὰ ὕβριζα τοὺς δαίμονας, τοὺς ὁποίους προσκυνεῖτε, ἀνόητοι». Θυμωθεὶς εἰς ταῦτα ὁ θηριόγνωμος ἥρπασεν ἀπὸ τὰς χεῖρας αὐτοῦ τὸν Κέλσιον καὶ ἔδειρεν ἀνηλεῶς ὁ νηπιόφρων τὸν γεροντόφρονα, ὅτι διὰ τὴν πολλήν του ἀπανθρωπίαν καὶ ὠμότητα δὲν ἐλυπήθη τὴν νεαρὰν ἡλικίαν, τὴν ὁποίαν πᾶσα ψυχὴ φιλάνθρωπος καὶ ζῶσα σπλαγχνίζεται. Τὸ δὲ παιδίον ἐδέχετο τὰς ἀνυπίστους πληγὰς μὲ πολλὴν ἀγαλλίασιν, λέγων μὲ γλῶσσαν ψελλίζουσαν· «Αὐτὸς ὁ Θεὸς τὸν ὁποῖον λατρεύω νὰ σὲ κρίνῃ, ἄδικε δικαστά, ὡς Κριτὴς δικαιότατος». Μετὰ ταῦτα τοὺς ἐφυλάκισεν ἕως δευτέραν ἐξέτασιν. Γυνὴ δέ τις εὐγενὴς καὶ περίβλεπτος, Δεινομέδα ὀνόματι, συνεβούλευσε τὴν γυναῖκα τοῦ ἄρχοντος νὰ λυπηθῇ τὸ βρέφος καὶ νὰ τοὺς ἀφήσουν νὰ ἀναχωρήσωσιν, αὐτὴ δὲ πάλιν παρεκάλεσε τὸν Δεινόβαον, ὅστις ἀπέλυσε τὸν Ναζάριον διὰ τὴν δέησιν τῆς συμβίας του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Νέρων ἐβασίλευσεν ἐν Ρώμῃ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 54-68.

[2] Ὁ Ἅγιος οὗτος Ἀμβρόσιος ἑορτάζεται κατὰ τὴν ζʹ (7ην) Δεκεμβρίου, βλέπε ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Σημείωσαι ὅτι ὁ θεῖος Ἀμβρόσιος ὁ Μεδιολάνων γράφει ἐν ἐπιστολῇ ὀγδοηκοστῇ πέμπτῃ αὐτοῦ, ὅτι ὅτε εὑρέθησαν τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν Ἁγίων τούτων Μαρτύρων, ὅλην ἐκείνην τὴν νύκτα ἐπέρασαν οἱ Χριστιανοὶ ἀγρυπνοῦντες μὲ ψαλμοὺς καὶ ᾠδὰς πνευματικάς· ἐκ τούτου δὲ δείκνυται ὅτι καὶ οἱ παλαιοὶ Χριστιανοὶ ἐτέλουν ἀγρυπνίας εἰς δόξαν Θεοῦ καὶ εἰς τιμὴν τῶν Ἁγίων.