Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ τοῦ Θεσσαλονικέως, τοῦ ἐν σχήματι δερβίσου διατελέσαντος καὶ ἐν Σμύρνῃ μαρτυρήσαντος κατὰ τὸ ἔτος αψϟδ’ (1794), ξίφει τελειωθέντος.

Τὴν ἑπομένην, ἤτοι τὴν Τετάρτην, ἐπρόσταξεν ὁ κριτὴς νὰ τὸν φέρουν εἰς δευτέραν ἐξέτασιν. Ὁ δὲ Μάρτυς, λαβὼν ἐν τῇ φυλακῇ περισσότερον θάρρος, ὡμολόγησεν ἐνώπιον πάντων τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινὸν καὶ μὲ περισσοτέραν εὐτολμίαν ἐμυκτήρισε καὶ κατεφρόνησε τὴν θρησκείαν των καταπλήξας τοὺς πάντας. Ἐκεῖνοι δὲ πρῶτον ἠπείλησαν αὐτόν. Κατόπιν ὅμως, ἂν καὶ οἱ τοιοῦτοι λόγοι τοῦ Μάρτυρος ἐξηρέθιζον αὐτούς, ὅμως, ἐλπίζοντες μήπως μεταβάλουν τὴν γνώμην του, ὄχι τόσον διὰ νὰ τὸν κερδήσωσιν, ἀλλὰ διὰ νὰ μὴ καταισχυνθῶσι μέχρι τέλους, ἤρχισαν νὰ κολακεύουν τὸν Μάρτυρα, λέγοντες· «Δὲν λυπεῖσαι, ἄνθρωπε, τὴν ζωήν σου; Δὲν λυπεῖσαι τὴν νεότητά σου; Ζήτησον ὅ,τι θέλεις καὶ χρήματα καὶ ἐνδύματα καὶ ὅ,τι ἂλλο ἐπιθυμεῖς καὶ παῦσε νὰ λέγῃς τοιαύτας φλυαρίας». Ἀλλ’ ἐκεῖνος, ὁ μακάριος, ἔμεινεν ἀνένδοτος καὶ οὔτε τὰς ἀπειλάς των ἐφοβήθη, οὔτε ἀπὸ τὰς κολακείας των ἐχαυνώθη, ἀλλ’ ἀπεκρίθη διὰ θαυμαστοῦ φρονήματος, εἰπών· «Ὦ άνόητοι, τί μὲ ἀπειλεῖτε μὲ θάνατον; Ἐγὼ διὰ τοῦτο ἦλθον ἐδῶ. Διὰ νὰ ἀποθάνω διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ γλυκυτάτου μου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τί, ὦ μάταιοι, σπουδάζετε νὰ μεταβάλετε τὴν στερεάν μου ἀπόφασιν μὲ τὰς ἀπατηλὰς καὶ οὐτιδανὰς ὑποσχέσεις σας; Μίαν ἀληθῆ εὐδαιμονίαν ἐγὼ πιστεύω διὰ τὸν ἑαυτόν μου τὸ νὰ ἀποθάνω διὰ τὴν ἁγίαν Πίστιν, τὴν ὁποίαν κακῶς ἠρήθην καὶ νὰ ἀναχωρήσω ἀπὸ ταύτην τὴν ψευδῆ ζωήν, διὰ νὰ κερδήσω τὴν ἄλλην, τὴν ἀληθῆ καὶ αἰώνιον. Χριστιανὸς ἐγεννήθην, Χριστιανὸς θέλω νὰ ἀποθάνω. Τοῦτο ποθῶ, τοῦτο διψῶ ναὶ διὰ τοῦτο ἦλθον ἐνταῦθα».

Ἔκλεισαν τότε πάλιν τὸν Μάρτυρα εἰς τὴν φυλακήν, ὅπου ἔμεινε μέχρι τῆς Παρασκευῆς. Τὴν ἡμέραν τῆς Παρασκευῆς οἱ Ὀθωμανοὶ τιμῶσι μεγάλως ὡς σεβασμίαν ἡμέραν. Διὰ τοῦτο συνειθίζουσιν ὅπως κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην συναθροίζωνται εἰς τὸν κριτὴν ἑκάστης πόλεως οἱ ἀγάδες καὶ οἱ προὔχοντες τοῦ τόπου, ὁπόθεν μεταβαίνουν εἰς τὸ τζαμίον. Εἴτε λοιπὸν ἕνεκα τῆς συνηθείας ταύτης, εἴτε ἐκ τῆς διαδοθείσης φήμης, ὅτι εἷς δερβίσης παρουσιάσθη εἰς τὸν κριτὴν ὡς Χριστιανὸς κάμνων μεγάλον ὄνειδος καὶ καταισχύνην εἰς τὸν Μωάμεθ, τὴν Παρασκευὴν ἐκείνην ἅπαντες οἱ ἀγάδες καὶ οἱ ἐγκριτώτεροι τῆς Σμύρνης συνήχθησαν εἰς τὸ κριτήν. Ἀλλὰ καὶ λαὸς ὄχι ὀλίγος, ταῦτα μαθόντες, συνέδραμον ἐκεῖ.