ΙΩΑΝΝΗΣ ὁ Βούλγαρις, ὁ νέος τοῦ Χριστοῦ Ἀθλητὴς καὶ καλλίνικος Μάρτυς, κατῄγετο ἀπὸ μεγάλην πόλιν τῆς Βουλγαρίας, ἥτις καλεῖται Σοῦμλα. Τὸ γένος του καὶ τὰ ὀνόματα τῶν γονέων του δὲν ἠδυνήθημεν νὰ μάθωμεν, ὠνομάζετο δέ, κατὰ τὴν τῶν Βουλγάρων διάλεκτον, Ράϊκος, τὸ όποῖον ἑρμηνεύεται Ἰωάννης.
Ὁ Ἰωάννης λοιπὸν οὗτος ἦτο τὴν τέχνην χρυσοχόος, κατῴκει δὲ καὶ εἰργάζετο εἰς τὴν Σοῦμλαν, δεκαοκταετὴς τότε περίπου τὴν ἡλικίαν, ὡραῖος πολὺ εἰς τὴν ὄψιν καὶ εἰς τὴν ψυχὴν ὡραιότερος, εἰς δὲ τὴν πρὸς τὸν Χριστὸν πίστιν καὶ ἀγάπην θερμότατος καὶ στερρότατος. Καθὼς δὲ ἀπέδειξαν ἐναργῶς κατόπιν τὰ πράγματα, ἔλεγε καὶ οὗτος μετὰ τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου πρὸς τὸν Χριστόν, τὸν κατοικοῦντα ἐν τῇ διανοίᾳ καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ· «Κἂν δέοι με σὺν σοὶ ἀποθανεῖν, οὐ μὴ σὲ ἀπαρνήσομαι» (Ματθ. κϛ’ δ5). Ἀλλὰ καὶ τοῦ Πατριάρχου ἐκείνου Ἰωσὴφ τοῦ Παγκάλου, πάγκαλος ἐφάνη μιμητὴς καὶ θαυμάσιος κατὰ τὴν σωφροσύνην, διὰ τὴν ὁποίαν καὶ εἰς τοὺς ὑπὲρ Πίστεως μαρτυρικοὺς ἀγῶνας εἰσῆλθε καὶ γενναίως ἐνήθλησε καὶ θαυμασίως ἠνδραγάθησε κατὰ τῶν ὁρατῶν καὶ ἀοράτων δυνάμεων, τελευταῖον δὲ νικητὴς καὶ τροπαιοῦχος ὑπὲρ Χριστοῦ ἐτελειώθη. Πῶς δὲ ὑπὲρ τῆς σωφροσύνης ἠγωνίσθη καὶ μαρτυρικὸν ὑπέμεινε θάνατον, ἄρχεται ὁ λόγος νὰ ἐξιστορήσῃ, καθὼς ἄνθρωπος Ἱερομόναχος, τυχὼν ἐκεῖ, διηγήθη εἰς ἡμᾶς.
Εἰργάζετο, ὡς εἴπομεν, τὴν χρυσοχοϊκὴν τέχνην ὁ χαριτώνυμος Ἰωάννης εἰς τὴν πολιτείαν Σοῦμλαν. Ἀντικρὺ δὲ τοῦ ἐργαστηρίου του ἦτο τουρκική τις οἰκία, ὁ οἰκοκύρης τῆς ὁποίας εἶχε θυγατέρα ἄγαμον. Βλέπουσα δὲ αὕτη, ἡ ἐπάρατος, τὸ κάλλος καὶ τὴν ὡραιότητα τοῦ καλοῦ Ἰωάννου, ἐτρώθη τὴν καρδίαν ἐξ ἔρωτος σατανικοῦ καὶ κατεφλέγετο ἀπὸ τὴν ἀγάπην του. Μὴ δυναμένη δὲ κατ’ ἄλλον τρόπον νὰ ἐπιτύχῃ τοῦ σκοποῦ της καὶ νὰ ἐκπληρώσῃ τὴν πονηράν της ἐπιθυμίαν, ἐπενόησε καὶ ἐμεθοδεύθη τὸν ἑξῆς τρόπον. Ἡμέραν τινὰ ἐξελθοῦσα ὀλίγον ἀπὸ τῆς θύρας τῆς οἰκίας της ἐκάλεσε τὸν Ἰωάννην νὰ ἔλθῃ ἐκεῖ. Οὗτος δέ, μὴ γνωρίζων τὴν ἐπιβουλὴν αὐτῆς καὶ μὴ δυνάμενος ἄλλως νὰ πράξῃ, ἐπειδή, καθὼς λέγεται, πολὺ κακοί, φονεῖς καὶ αἱμοβόροι εἶναι οἱ Τοῦρκοι τῆς πολιτείας ἐκείνης καὶ σκληρῶς τυραννοῦσι τοὺς ἐκεῖ ζῶντας Χριστιανούς, μετέβη καὶ ἐστάθη ἔξωθι τῆς θύρας.