ΝΕΟΦΥΤΟΣ ὁ Ὅσιος πατρίδα μὲν εἶχε τὴν τῶν Λευκάρων πολιτείαν τὴν κατὰ τὴν νῆσον τῆς Κύπρου, γεννηθεὶς κατὰ τὸ ἔτος ͵αρλδ’ (1134) ὑπὸ γονέων εὐσεβῶν, Ἀθανασίου καὶ Εὐδοξίας καλουμένων, ἤκμαζε δὲ κατὰ τοὺς χρόνους τῶν εὐσεβῶν βασιλέων Κομνηνῶν, ὅτε οἱ Σαρακηνοὶ κατέλαβον, κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Θεός, τὴν ἁγίαν τῶν Ἱεροσολύμων πόλιν, ἐξ οὗ καὶ ἡ νῆσος Κύπρος οὐχὶ μικρὰς ὑπέστη ἐπιδρομὰς ὑπὸ τῶν πρὸς ἀπολύτρωσιν τῶν ἱερῶν προσκυνημάτων πανταχόθεν θερμῶς συνδραμόντων σταυροφόρων, θείῳ ζήλῳ κινηθέντων ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν βασιλέων τῆς Εὐρώπης. Τότε λοιπόν, δεκαοκταετοῦς τοῦ θείου Νεοφύτου γενομένου, οἱ γεννήτορες αὐτοῦ ἠβουλήθησαν ἵνα τὸν συζεύξουν μετὰ γυναικός. Ἐνῷ δὲ κατὰ τὴν συνήθειαν ἡτοίμαζον τὰ τοῦ γάμου ἁρμόδια, μαθὼν τοῦτο ὁ μακάριος Νεόφυτος ἀνεχώρησε κρυφίως ἐκ τῆς πατρικῆς του οἰκίας, καὶ ἐλθὼν εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τὴν τιμωμένην ἐπ’ ὀνόματι τοῦ θείου καὶ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καὶ ἐπονομαζομένην τοῦ Κουτζουβέντη ἐκρύβη ἐκεῖ καταφρονήσας ὁμοῦ μὲ τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς ἀρραβῶνας καὶ πᾶσαν τοῦ ματαίου τούτου κόσμου ἀπόλαυσιν, τὰ ὁποῖα εἰς οὐδὲν ἐλογίσατο καὶ μόνον ὑπὲρ τῆς τοῦ Κυρίου ἀγάπης ἐφρόντιζεν, διότι ἀπὸ βρέφους τὴν ἡσυχίαν ἐπόθει καὶ τὸν ἐρημικὸν βίον ἐπεθύμει, ὅπως τοῦτο σαφέστατα φαίνεται ἐκ τῆς συγγραφείσης ὑπ’ αὐτοῦ Ἱερᾶς Διατάξεως περὶ τῆς Μονῆς αὐτοῦ καὶ τῶν ἐν αὐτῇ κατὰ καιροὺς ἐνασκουμένων, εἰς τοὺς ὁποίους ὡς κανὼν καὶ ὑπόδειγμα ἡ ἔνθεος αὐτοῦ πολιτεία προβάλλεται.
Καὶ ὁ μὲν θεῖος Νεόφυτος οὕτως ἐναρέτως ἐν τῇ Μονῇ ἠγωνίζετο, οἱ δὲ γονεῖς αὐτοῦ μετὰ τὴν ἀναχώρησίν του, καταληφθέντες ὑπὸ θλίψεως μεγίστης καὶ ἀγνοοῦντες τὴν ὁδὸν τὴν ὁποίαν ἔλαβε, περιήρχοντο πᾶσαν τὴν νῆσον ἐρευνῶντες περὶ αὐτοῦ. Ἐλθόντες δὲ καὶ εἰς τὴν Μονὴν εἰς τὴν ὁποίαν ἐκρύπτετο ὁ Ἅγιος, εὗρον μὲν αὐτόν, ἀλλ’ ἐκεῖνος οὐδόλως συγκατέβαινεν εἰς τὸ νὰ τοὺς ἀκολουθήσῃ, ὅμως ἐκεῖνοι δὲν ἀνεχώρουν ἐκεῖθεν, ἀλλὰ κλαίοντες καὶ θρηνοῦντες ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας τὸν ἐβίαζον· ὅθεν μὴ δυνάμενος νὰ πράξῃ ἄλλως, ἐπέστρεψε μετ’ αὐτῶν εἰς τὴν οἰκίαν των. Ἵνα δὲ καὶ τὴν Εὐαγγελικὴν ἐκπληρώση ἐντολήν, πείθεται παρὰ τὴν θέλησίν του εἰς τοὺς γονεῖς καὶ συζεύγνυται μετὰ τῆς μνηστευθείσης μετ’ αὐτοῦ πρὸς μεγίστην χαρὰν οὐχὶ μόνον τῶν γονέων του, ἀλλὰ καὶ πάντων τῶν συγγενῶν καὶ φίλων αὐτῶν. Ὅταν ὅμως οἱ γάμοι ἐτελείωσαν καὶ πάντες οἱ συγγενεῖς ἀπεχώρησαν, ἔμεινε δὲ εἰς τὸν νυμφικὸν