ΕΡΜΥΛΟΣ καὶ ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΟΣ οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἤκμασαν ἐπὶ τοῦ δυσσεβοῦς Λικινίου, ὅστις εἶχε πολλὴν σπουδὴν εἰς τὴν θυσίαν τῶν εἰδώλων ὁ δόλιος, τοὺς δὲ Χριστιανοὺς ἐκόλαζεν ἄσπλαγχνα καὶ διαφόρως αὐτοὺς ἐβασάνιζεν, ἵνα ἀρνηθοῦν τὴν εὐσέβειαν καὶ τοὺς ἐθανάτωνε χαλεπώτατα. Καὶ ὅστις ἤθελε καταμηνύσει πρὸς τὸν βασιλέα τινὰ Χριστιανόν, ἐλάμβανεν ἀπ’ αὐτὸν πολλὴν τὴν ἀνταμοιβήν. Ὅθεν ὅλοι Ἕλληνες ἐφρόντιζον νὰ εὕρουν Χριστιανούς, διὰ νὰ φανοῦν πρὸς τὸν βασιλέα εὐγνώμονες καὶ εὐσεβεῖς πρὸς τὰ εἴδωλα.

Καθεζόμενος λοιπὸν ποτὲ εἰς τὸν θρόνον του ὁ δυσσεβὴς οὗτος Λικίνιος, ἦλθεν εἷς στρατιώτης καὶ λέγει προς αὐτόν· «Ἠξεύρω ἓνα ἄνθρωπον, ὅστις εἶναι εἰς τὴν τάξιν τῶν Χριστιανῶν Διάκονος, ὀνόματι Ἕρμυλος, καὶ περιγελᾷ τοὺς θεοὺς καὶ τὴν βασιλείαν σου». Ὁ δὲ Λικίνιος ἐπρόσταξε νὰ τὸν φέρωσιν εὐθὺς εἰς τὸ θέατρον· καὶ πηγαίνοντες οἱ στρατιῶται, τὸν εὗρον νὰ προσεύχεται. Ἀναγγείλαντες λοιπὸν εἰς αὐτὸν τὸ βασιλικὸν πρόσταγμα, εὐθὺς πρόθυμος ἠκολούθησεν αὐτούς, χωρὶς νὰ δείξῃ σημεῖον σκυθρωπότητος, μάλιστα δὲ καὶ ἔχαιρεν, ὅτι ἔμελλε νὰ πάθῃ διὰ τὸν Χριστὸν κολαστήρια. Παραστήσαντες λοιπὸν αὐτὸν εἰς τὸ θέατρον, τὸν ἠρώτησεν ὁ βασιλεύς, ἐὰν ἦτο Χριστιανός· ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Ὄχι μόνον μὲ φωνὴν λαμπρὰν καὶ γνώμην στερρὰν ὁμολογῶ, ὅτι εἶμαι Χριστιανός, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἀφιερώθην εἰς τὸν Θεόν, Διάκονος ἐκείνου γενόμενος». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Λικίνιος· «Λοιπόν, διακόνησον εἰς τοὺς θεούς, ἵνα σὲ τιμήσω ὡς πρέπει». Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Κωφὸς εἶσαι ἢ ὑποκρίνεσαι ὅτι εἶσαι μωρὸς καὶ ἀνόητος; ἐγὼ σοῦ εἶπα ὅτι εἶμαι τοῦ ἀοράτου θεοῦ Διάκονος, καὶ σὺ μοῦ λέγεις νὰ λατρεύσω λίθους καὶ ξύλα κωφὰ καὶ ἄψυχα εἴδωλα, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων, τὰ ὁποῖα ὅσοι ἔχουν γνῶσιν καὶ φρόνησιν καταφρονοῦσιν ὡς ἄξια γέλωτος, σὺ δὲ τὰ προσκυνεῖς ὡς πεπλανημένος καὶ ἀνόητος;».

Εἰς ταῦτα ἐθυμώθη ὁ τύραννος καὶ προστάσσει νὰ τὸν κτυποῦν εἰς τὰς σιαγόνας με χαλκᾶ ὄργανα· ὁ δὲ κήρυξ ἔλεγε ταῦτα μεγαλοφώνως· «Φύλαττε τὴν γλῶσσάν σου, Ἕρμυλε, καὶ τίμα τὸν αὐτοκράτορα, θυσίασε εἰς τοὺς θεούς, ἵνα ἀποφύγῃς τὰ βάσανα». Ὁ δὲ Μάρτυς ὑπέφερε τὰς μάστιγας καὶ ἔχαιρεν ὀνειδίζων ὡς νικημένον τὸν τύραννον, καὶ τοῦ ἔλεγεν· «Ἐγὼ μὲν λαμβάνω αὐτὰς τὰς μικρὰς πληγὰς