Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμην ἐπιτελοῦμεν τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Νεομαρτύρων ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ καὶ ΙΩΑΝΝΟΥ τῶν αὐταδέλφων καὶ ΝΙΚΟΛΑΟΥ τοῦ Συναθλητοῦ αὐτῶν, τῶν ἐκ Σπετσῶν καταγομένων καὶ ἐν Χίῳ μαρτυρησάντων κατὰ τὸ ἔτος ͵αωκβ’ (1822).

ΩΣ ΘΑΥΜΑΣΤΑ τὰ ἔργα σου, Κύριε, καὶ αἱ ὁδοί σου ἀνεξιχνίαστοι! Μὲ κάθε δίκαιον δύναταί τις θαυμάζων νὰ φωνάζῃ, διότι τοὺς τρόπους μὲ τοὺς ὁποίους ἡ πάνσοφος καὶ πανάγαθος πρόνοια τοῦ Θεοῦ τὰ πάντα οἰκονομεῖ, οὔτε ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου δύναται νὰ τοὺς χωρέσῃ, οὔτε ἡ διάνοια νὰ τοὺς διακρίνῃ οὔτε ἡ γλῶσσα νὰ τοὺς λαλήσῃ. Ἄλλαι μὲν βουλαὶ ἀνθρώπων, ἄλλα δὲ Θεὸς κελεύει. Ὁ Σαοὺλ ζητεῖ νὰ εὕρῃ τὰς χαμένας ὄνους τοῦ πατρός του καὶ ἡ θεία Πρόνοια χειροτονεῖ αὐτὸν βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ. Ὁ Δαυῒδ πηγαίνει τροφὰς εἱς τοὺς ἀδελφούς του εἰς τὸ στρατόπεδον καὶ ἡ πάνσοφος Πρόνοια ψηφίζει αὐτὸν καὶ ἀποδεικνύει νικητὴν καὶ τροπαιοῦχον τοῦ ἀλλοφύλου λῃστάρχου Γολιάθ. Οἱ Ἅγιοι οὗτοι Μάρτυρες ἐξέρχονται τῆς πατρίδος των νὰ ἐμπορευθῶσι, νὰ κερδήσουν πλοῦτον πρόσκαιρον καὶ ἡ πάνσοφος Πρόνοια, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον, τοὺς προσκαλεῖ νὰ λάβωσι κέρδος μέγα σχεδὸν πάντῃ ἀνέλπιστον. Ὡς θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου, Κύριε, καὶ αἱ ὁδοί σου ἀνεξιχνίαστοι! Ἐξέρχονται ἀπὸ τὴν πατρίδα των διὰ κέρδος προσωρινὸν καὶ ἡ δυστροπία τῶν καιρῶν τοὺς φέρει εἰς τὸν λιμένα τῶν μαρτυρικῶν ἀγώνων καὶ τοὺς ἀποδεικνύει στεφανηφόρους καὶ νικηφόρους Μάρτυρας. Πλὴν διὰ νὰ ἐννοήσῃ ἕκαστος τὴν ὑπόθεσιν τοῦ Μαρτυρίου των, πῶς ἠκολούθησεν, ἂς τὴν διηγηθῶμεν ἐν συντομίᾳ.

ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ καὶ ΙΩΑΝΝΗΣ οἱ νεοφανεῖς Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ, οἱ λαμπροὶ τῆς Ἐκκλησίας φωστῆρες, ἦσαν γέννημα καὶ θρέμμα τῆς νήσου τῶν Σπετσῶν· ὁ πατὴρ αὐτῶν ὠνομάζετο Θεόδωρος, Γκίνης τὴν ἐπωνυμίαν, ἡ δὲ μήτηρ αὐτῶν Ἀνέζω. Ἀφ’ οὗ ἀπέθανεν ὁ πατήρ των, ἔχοντες μετρίαν περιουσίαν, ἀνετράφησαν ὁμοῦ μὲ τοὺς ἄλλους ἀδελφούς των, ὅταν δὲ ἔφθασαν εἰς ἡλικίαν, ἐμπορεύοντο εἰς μικρὰς ποσότητας κατὰ τὴν συνήθειαν τῶν ἐντοπίων των. Κατὰ τὸ ἔτος 1822, ἐν ᾧ ἐταράχθη γῆ καὶ θάλασσα ἀπὸ τὴν γενομένην ἐπανάστασιν κατὰ τῶν ἀσεβῶς καὶ παρανόμως τυραννούντων Ὀθωμανῶν, ἐξῆλθον οὗτοι τῆς πατρίδος των διὰ νὰ ἐμπορευθῶσι. Περιερχόμενοι καὶ ἔχοντες τὸ πλοῖον των φορτωμένον μὲ ἔλαιον, ἀπὸ ἐναντιότητα τῶν ἀνέμων καὶ θαλασσοταραχὴν κατήντησαν νὰ πέσουν ἀντίκρυ τῆς νήσου Χίου, πρὸς τὸ μέρος τῆς Ἀνατολῆς τὸ λεγόμενον Τσεσμέ, εἰς τὸ μέρος τὸ ὁποῖον ὀνομάζεται Ἀλάτσατα.