Σελίδα 3 από 5
τίποτε εἰς τὸν πατέρα αὐτῶν. Ὅτε δὲ ἐκεῖνα ἐπανῆλθον εἰς τὸν πατέρα των καὶ τὰ ἠρώτησε, τί εἶπε καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτὰ ἡ μάμμη των, τὰ μὲν τρία μεγαλύτερα ἐσιώπων, τὸ δὲ προτελευταῖον, ἡ Πουλχερία, ἡ ὁποία μόλις ἤρχιζε νὰ ψελλίζῃ, εἶπεν ὅτι τοὺς ἔδειξε τὰ νινία. Θυμωθεὶς τότε ὁ Θεόφιλος ἀπηγόρευσε νὰ βλέπωσι συνεχῶς τὰ μικρὰ τὴν μάμμην των. Τοιουτοτρόπως καὶ τὴν φορὰν αὐτὴν διεφύλαξεν ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ἄτρωτον τὴν Θεοδώραν.
Ὑπὸ τοιαύτας συνθήκας ἔζησεν, ἡ Θεοδώρα ἐπὶ δώδεκα ἔτη μετὰ τοῦ συζύγου της Θεοφίλου. Καὶ ἐπὶ τέλους ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου. Ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ κατέφθασε τὸν θεόργιστον Θεόφιλον καὶ ἠσθένησε δεινῶς ἐκ δυσεντερίας, τόσον ὥστε ἐκινδύνευεν εἰς θάνατον. Τότε ἤνοιξε τὸ στόμα αὐτοῦ, καὶ ἐστέκετο ἀνοικτὸν τόσον πολύ, ὥστε ἐφαίνοντο καὶ αὐτὰ τὰ σπλάγχνα του. Εἰς τὸ ἐλεεινὸν τοῦτο θέαμα πικρῶς θλιβομένη ἡ βασίλισσα Θεοδώρα. Μόλις τὴν ἥρπασεν ὀλίγος ὕπνος, βλέπει ἐν ὁράματι τὴν ἄχραντον Θεοτόκον μὲ τὸ προαιώνιον Θεῖον Βρέφος εἰς τὰς ἀγκάλας της περικυκλωμένην ἀπὸ λαμπροφανεῖς Ἀγγέλους, συγχρόνως δὲ βλέπει καὶ τὸν ἄνδρα της Θεόφιλον δερόμενον καὶ ὀνειδιζόμενον ὑπ’ αὐτῶν. Ἐξυπνήσασα ἡ βασίλισσα εἶδεν, ὅτι ὁ Θεόφιλος ὀλίγον τι ἀναπνεύσας ἐξεβόησεν· «Ἀλλοίμονον εἰς ἐμὲ τὸν ἄθλιον, ὅτι διὰ τὰς ἁγίας Εἰκόνας μὲ δέρουσι».
Τότε ἀνασύρασα ἡ Θεοδώρα τὴν Εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, τὴν ὁποίαν εἶχε κεκρυμμένην, ἔβαλεν αὐτὴν ἐπάνω τοῦ Θεοφίλου καὶ παρεκάλει μετὰ δακρύων τὴν Ὑπερένδοξον Δέσποιναν νὰ συγχωρήσῃ καὶ νὰ φωτίσῃ τὸν Θεόφιλον. Εἰς τοιαύτην δὲ κατάστασιν ἐκεῖνος εὑρισκόμενος, ἰδὼν ἕνα ἀπὸ τοὺς περιεστῶτας, ἔχοντα ἀνηρτημένην ἐγκόλπιον Εἰκόνα, ἥπλωσε τὴν χεῖρα του καὶ ἁρπάσας αὐτὴν τὴν κατεφίλει, παρευθὺς δὲ τὸ στόμα ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον τοσοῦτον κατὰ τῶν ἁγίων Εἰκόνων ἐμαίνετο καὶ ὁ λάρυγξ, ὅστις τοσοῦτον εἶχεν ἀνοιχθῆ, ἔστρεψαν εἰς τὴν φυσικήν των κατάστασιν καὶ ἀνεκουφίσθη ἀπὸ τὴν μεγίστην ἐκείνην παίδευσιν, ἡ ὁποία τὸν κατετυράννει. Ἐκβαλοῦσα τότε ἡ βασίλισσα τὰς σεπτὰς καὶ ἁγίας Εἰκόνας, τὰς ὁποίας εἶχε κεκλεισμένας μέσα εἰς τὰ ἰδικά της κιβώτια, ἔπεισε τὸν Θεόφιλον νὰ τὰς τιμᾷ καὶ νὰ τὰς ἀσπάζεται μὲ ὅλην του τὴν ψυχήν· μετ’ ὀλίγον δὲ ἐτελείωσε οὗτος καὶ τὴν ζωήν, ὁμολογῶν ὅτι πρέπει νὰ τιμῶμεν καὶ νὰ ἀσπαζώμεθα τὰς ἁγίας Εἰκόνας.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ὁ Θεόφιλος ἐβασίλευσε κατὰ τὰ ἔτη 829-842. Ὅτε δὲ οὗτος ἐπρόκειτο νὰ ἔλθῃ εἰς γάμον κατὰ προτροπὴν τῆς μητρός του ἐστάλησαν εἰς τὰ ἀνάκτορα τὰ ὡραιότερα κοράσια ἐξ ὅλης τῆς αὐτοκρατορίας, ἵνα ἐξ αὐτῶν ἐκλέξῃ ὁ Θεόφιλος τὴν ἀρέσκουσαν εἰς αὐτὸν διὰ σύζυγον. Τούτου γενομένου μεταξὺ τῶν ἄλλων παρθένων ἦτο καὶ ἡ περικαλλεστάτη καὶ σοφὴ νεᾶνις Κασσιανή, εἰς τὴν ὁποίαν πρῶτον ἀπέβλεψεν ὁ Θεόφιλος. Θέλων δὲ νὰ δοκιμάσῃ τὴν εὐφυΐαν ἑκάστης, λέγει πρὸς τὴν Κασσιανήν· «Ἐκ γυναικὸς ἐρρύη τὰ φαῦλα», ὑπονοῶν τὴν Εὔαν. Τότε ἡ σοφωτάτη Κασσιανή, σεμνῶς ἐρυθριάσασα, ἀπήντησε θαραλλέως· «Ἀλλὰ καὶ ἐκ γυναικὸς πηγάζει τὰ κρείττω», ὑπονοήσασα τὴν Θεοτόκον. Ἡ τόλμη καὶ ἡ σοφία τῆς Κασσιανῆς συνέστειλε τὸν Θεόφιλον, ὅστις ἀπομακρυνθεὶς ἀπ’ αὐτῆς ἐξέλεξε τὴν σεμνὴν Θεοδώραν, εἰς ἣν καὶ προσέφερε τὸ μῆλον, ὡς σύμβολον τῆς ἐκλογῆς του. Οὕτως ἡ μὲν Θεοδώρα ἔγινε βασίλισσα, ἡ δὲ Κασσιανὴ ἐγκαταλείψασα τὴν κοσμικὴν ζωὴν ἐγένετο Μοναχή. Εἰς τὴν Κασσιανὴν ὀφείλεται τὸ δοξαστικὸν τῆν Μεγάλης Τετάρτης «Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή». Λέγεται δὲ ὅτι ὅταν συνέθετε τοῦτο ἡ Κασσιανὴ ἦτο ἀπόγευμα καὶ εὑρίσκετο εἰς κῆπον. Ὅταν δὲ εἶχε φθάσει εἰς τοὺς στίχους «ἀποσμήξω δὲ τούτους τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις», ἀντιληφθεῖσα τὴν ἔλευσιν τοῦ Θεοφίλου ἔσπευσε νὰ κρυβῇ. Ἐλθὼν δὲ ὁ Θεόφιλος καὶ ἰδὼν τὸ ἡμιτελὲς ποίημα προσέθηκε τὴν φράσιν: «Ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ, Εὔα τὸ δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη». Ἐπανελθοῦσα δὲ ἡ Κασσιανὴ μετὰ τὴν ἀναχώρησιν τοῦ Θεοφίλου καὶ ἰδοῦσα τοὺς ὑπὸ τοῦ Θεοφίλου γραφέντας στίχους ἀφῆκεν αὐτοὺς ὡς εἶχον καὶ συνεπλήρωσε τὸ ποίημα. Καὶ τοῦτο μὲν ᾄδεται ἐκ παραδόσεως ἴσως διότι ἡ φράσις αὕτη ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται ἔξωθεν παρεισφρήσασα, ἡ δὲ ἑρμηνεία τῶν στίχων τούτων ἔχει ὡς ἑξῆς· «καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας … ὧν (τῶν ὁποίων ποδῶν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ) τὸν κρότον ἀκούσασα ἡ Εὔα κατὰ τὸ δειλινὸν ἐκεῖνο ἐν τῷ Παραδείσῳ καταληφθεῖσα ὑπὸ φόβου ἐκρύβη».
[2] Πλειότερα περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἑορτῆς καὶ τῶν ἐπιτελεσθέντων ὑπό τε τῆς Ἁγίας βασιλίσσης Θεοδώρας καὶ τῶν διαλαμψάντων τότε Ἁγίων Πατέρων, βλέπε εἰς τὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐν τόμῳ ΙΓ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
