Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ Ἐπισκόπου Σάρδεων τοῦ Ὁμολογητοῦ. ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, τοῦ Ἱερομάρτυρος.

Μετ’ ὀλίγας ἡμέρας, ἐκβαλόντες αὐτὸν καὶ πάλιν ἀπὸ τὴν φυλακήν, τὸν παρέστησαν ἔμπροσθεν τοῦ τυράννου, ὅστις μὲ θυμὸν πολὺν καὶ φοβερισμὸν λέγει· «Σὲ προστάσσω, Εὐθύμιε, νὰ ἀρνηθῇς τὴν προσκύνησιν τῶν Εἰκόνων καὶ τῶν ζωγραφιῶν, ὅπου εἶναι εἰς τοὺς τοίχους». Ὁ δὲ ζηλωτὴς τῆς ἀληθείας, ὡς νὰ μὴ εἶχε πάθει τίποτε ἀπὸ τοὺς προηγουμένους ραβδισμούς, σταθεὶς μὲ γενναῖον φρόνημα, ἐξήλεγξε τὸν βασιλέα, ἀσεβῆ καὶ ἄθεον αὐτὸν ἀποκαλῶν καὶ ἄλλα πολλά.

Βλέπων ὁ τύραννος τὸ ἀμετάθετον τῆς γνώμης τοῦ Ἁγίου, προστάσσει παρευθὺς ὁ ἀπάνθρωπος καὶ ἔφερον νεῦρα βοῶν ὠμὰ καὶ τόσον ἐκτύπησαν μὲ αὐτὰ τὸν Ἅγιον εἰς τὴν ράχιν, εἰς τὸ στῆθος, εἰς τὴν κοιλίαν καὶ εἰς τὰ πλευρά, ὥστε ὅλον τὸ σῶμα τοῦ μακαρίου Ἱερομάρτυρος ἔγινε μία πληγὴ ἀπὸ κεφαλῆς μέχρι ποδῶν καὶ οὕτω μόλις πνέοντα τὸν ἔρριψαν εἴς τινα τόπον ἀνεπιμέλητον, ὡς λῃστὴν ἢ ζῷον ἀκάθαρτον, ἐξ αἰτίας δὲ τῶν φοβερῶν ἐκείνων πληγῶν ἐπρήσθη ὡς ἀσκὸς καὶ ἐξήρχετο ὡς ποταμὸς τὸ κατεφθαρμένον αἷμα ἀπὸ τὸ ἀθλοφορικὸν καὶ καρτερικώτατον αὐτοῦ σῶμα. Ζήσας δὲ ὀκτὼ ἔτι ἡμέρας ὁ μακάριος καὶ ὑπομείνας τοὺς δριμυτάτους καὶ ἀνυποφόρους πόνους τῶν πληγῶν, παρέδωκε τὴν ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ καὶ εὐθὺς ἔλαμψε παραδόξως ὑπὲρ τὸν ἥλιον τὸν πολύαθλον ἐκεῖνο σῶμα καὶ ἐγέμισεν ὅλος ὁ τόπος ἐκεῖ ἀπὸ θαυμάσιον καὶ ἄρρητον εὐωδίαν.

Αὕτη εἶναι ἡ κατὰ Θεὸν ζωὴ καὶ ἡ διὰ Χριστὸν ὁμολογία καὶ τὸ μαρτυρικὸν τέλος τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Εὐθυμίου. Τοιουτοτρόπως ἐνδεδυμένος ὡς ἄλλος Ἀαρὼν τὴν θείαν Χάριν τῆς Ἀρχιερωσύνης, ἐλαμπρύνθη καὶ διὰ τοῦ Μαρτυρίου. Καὶ ἡ μὲν μακαρία αὐτοῦ ψυχὴ δορυφορουμένη ὑπὸ θείων Ἀγγέλων ἀπῆλθεν εἰς τὰς αἰωνίους μονάς, ὅπου μετὰ πάντων τῶν ἀπ’ αἰῶνος Ἁγίων ἀναμένει τὸν τέλειον μισθὸν κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Κρίσεως, τὸ δὲ πολύαθλον καὶ καρτερικώτατον αὐτοῦ σῶμα λαβόντες κρυφίως εὐλαβεῖς τινες Χριστιανοί, οἵτινες εὑρέθησαν ἐκεῖ κατὰ τὴν ὥραν τῆς κοιμήσεώς του, τὸ ἔφεραν εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Ἰουλιανοῦ καὶ ἐκεῖ τὸ ἐνεταφίασαν εὐλαβῶς, καθ’ ἥν ὥραν ἔγιναν καὶ πολλὰ θαύματα πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ τοῦ θείου Ἱερομάρτυρος, διότι τυφλοὶ ἀνέβλεψαν, χωλοὶ περιεπάτησαν, δαιμονιῶντες ἐθεραπεύθησαν καὶ ἄλλα παντοῖα θαύματα ἐτελέσθησαν, τὰ ὁποῖα ἀφήνω διὰ τὴν συντομίαν καὶ μόνον τὸ ἀκόλουθον καταγράφω.


Ὑποσημειώσεις

[1] Λυκαονία· ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μεταξὺ Καππαδοκίας καὶ Πισιδίας μὲ πρωτεύουσαν τὸ Ἰκόνιον. Ὑπὸ τῶν Τούρκων ὀνομάζεται Καραμανία.

[2] Ἡ Λυδία ἦτο χώρα τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, συνορεύουσα πρὸς δυσμὰς μὲ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος.

[3] Περὶ τῶν Σάρδεων, βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κάρπου, Πάπυλου, Ἀγαθοδώρου καὶ Ἀγαθονίκης, τῇ ιγʹ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[4] Τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου τούτου Εὐθυμίου παραμεῖναν Χάριτι Θεοῦ, ἀδιάφθορον ἐτιμᾶτο μεγάλως ἐν Κωνσταντινουπόλει. Κατὰ δὲ τὴν ὑπὸ τῶν Τούρκων ἅλωσιν αὐτῆς μετεκομίσθη τοῦτο, ὡς ᾄδεται λόγος, εἰς Χερσῶνα τῆς Κριμαίας, ἐκεῖθεν δὲ ἀποκομιζόμενον κρυφίως ὑπό τινων ἐμπόρων καὶ τοῦ σκάφους αὐτῶν ἐξοκείλαντος διὰ θαυμασίου τρόπου εἰς τὰ παράλια τῆς Χιλῆς, ἥτις, ὡς εἴπομεν, εἶναι πόλις τῆς ἐπαρχίας Χαλκηδόνος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τὸν Εὔξεινον Πόντον, παρελήφθη ὑπὸ τῶν Χιλιτῶν καὶ ἐναπετέθη εὐλαβῶς εἰς τὸ ἅγιον Βῆμα τῆς Ἐκκλησίας αὐτῶν, ἄρρητον ἀναπέμπον εὐωδίαν καὶ πλεῖστα ὅσα θαύματα καθ’ ἑκάστην ἐπιτελοῦν. Μετὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν οἱ ἐν Ἑλλάδι καταφυγόντες Χιλῖται ἀποκομίσαντες μεθ’ ἑαυτῶν τὴν ἱερὰν τοῦ Ἁγίου Κάραν ᾠκοδόμησαν ἐν Πειραιεῖ καὶ ἐν τῷ συνοικισμῷ Εὐγενίᾳ μεγαλοπρεπῆ Ναόν, ἀφιερώσαντες αὐτὸν εἰς τιμὴν τοῦ Ἁγίου, ὅστις Ναὸς εἶναι καὶ ὁ μόνος ἐν Ἑλλάδι τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου τούτου, ἐν αὐτῷ δὲ ἐναπέθεσαν καὶ τὴν μυρίπνοον αὐτοῦ Κάραν. Ὁ ἐν λόγῳ Ναὸς πλὴν τῆς σήμερον καὶ ἐπειδὴ νῦν συμπίπτουσιν αἱ ἑορταὶ τῶν Χριστουγέννων πανηγυρίζει καὶ κατὰ τὴν Κυριακὴν τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἁγίας Ζʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἥτις συμπίπτει μεταξὺ 11ης καὶ 17ης Ὀκτωβρίου. Κατὰ ταύτην τελεῖται τριήμερος πανήγυρις. Ψάλλεται δὲ εἰδικὴ πρὸς τοῦτο Ἀκολουθία συντεθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Πατρὸς Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.