Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ Ἐπισκόπου Σάρδεων τοῦ Ὁμολογητοῦ. ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, τοῦ Ἱερομάρτυρος.

Μεταξὺ τῶν Πατέρων τούτων εἷς ἦτο καὶ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν θεῖος Εὐθύμιος, ὅστις μεγάλως ὑπερμαχήσας ὑπὲρ τῶν ἁγίων Εἰκόνων μὲ λόγους βεβαίους καὶ λαμπρὰς ἀποδείξεις ἐκ τῶν ἁγίων Γραφῶν, τοὺς μὲν δυσσεβεῖς εἰκονομάχους τελείως ἀπεστόμωσε καὶ κατῄσχυνε, τοὺς δὲ εὐσεβεῖς καὶ πιστοὺς μεγάλως ἐχαροποίησε. Ταῦτα βλέποντες οἱ εὐσεβεῖς βασιλεῖς τόσον ἠγάπησαν τὸν Ἅγιον καὶ εἰς τόσην εὐλάβειαν καὶ ὑπόληψιν τὸν εἶχον, ὥστε τὸν ἔστειλαν μεσίτην καὶ πρέσβυν εἰς διαφόρους δημοσίας πρεσβείας. Τελειώσας δὲ ἐπιτυχῶς καὶ τὰς τῶν βασιλέων προσταγάς, καὶ ἀποφεύγων τὴν δόξαν ὁ Ἅγιος, παρεκάλεσε τοὺς βασιλεῖς νὰ τοῦ δώσουν τὴν ἄδειαν νὰ ἐπιστρέψῃ πρὸς τὰ λογικὰ αὐτοῦ πρόβατα, ὅπερ καὶ ἐγένετο καὶ οὕτως ἐπανῆλθεν ὁ Ἅγιος εἰς τὴν θεόθεν λαχοῦσαν αὐτῷ ἐπαρχίαν τῶν Σάρδεων, ὅπου ἔζη εἰρηνικῶς ἐν ὅσῳ εἶχον τὴν βασιλείαν οἱ ἀνωτέρω εὐσεβεῖς βασιλεῖς Κωνσταντῖνος καὶ Εἰρήνη ἡ μήτηρ αὐτοῦ.

Μετὰ τούτους ἔλαβε τὴν βασιλείαν Νικηφόρος ὁ ἀπὸ Γενικοῦ κατὰ τὸ ὀκτακοσιοστὸν δεύτερον ἔτος. Εἰς τὰς ἡμέρας τούτου κάποιος ἄρχων εἰς τὴν ἐπαρχίαν τοῦ Ἁγίου ἐζήτει νὰ λάβῃ δυναστικῶς εἰς γυναῖκα μίαν κόρην, ἥτις παντελῶς δὲν συγκατένευεν εἰς τὸ ζήτημα τοῦ ἄρχοντος. Μὴ δυναμένη δὲ ἡ κόρη νὰ ὑποφέρῃ τὴν βίαν τοῦ ἄρχοντος, ἔδραμε πρὸς τὸν Ἅγιον, τὸν ἕτοιμον προστάτην τῶν ἀδικουμένων, καὶ διηγήθη πρὸς αὐτὸν τὴν συμφοράν της. Ὁ Ἅγιος, διὰ νὰ παύσῃ τὸ σκάνδαλον, ἔκαμε τὴν κόρην παρευθὺς Μοναχήν, μαθὼν δὲ τοῦτο ὁ ἀρχων καὶ νομίσας τοῦτο ἀτιμίαν αὐτοῦ μεγάλην, ὠργίσθη κατὰ τοῦ Ἁγίου τόσον, ὥστε ἐλθὼν πρὸς τὸν βασιλέα τὸν διέβαλε καὶ τὸν κατηγόρησε σφόδρα. Ἐκ τούτου παρακινηθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐξώρισε τὸν Ἅγιον ἀδίκως καὶ ἀκρίτως εἰς τὰ μέρη τῆς Δύσεως εἰς τὴν Παταλαραίαν, ὅπου διατρίψας ὁ Ἅγιος χρόνους τινὰς ἐδοκίμασε πλείστας θλίψεις καὶ ταλαιπωρίας ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ βαρβάρους ἀνθρώπους.

Ἀφοῦ δὲ ἐβασίλευσεν ὁ θηριώνυμος Λέων ὁ Ἀρμένιος, ἐν ἔτει 813, ὅτε καὶ πάλιν ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἐπολεμήθη τὸ δεύτερον διὰ τὴν τιμὴν τῶν ἁγίων Εἰκόνων, τότε φέρεται καὶ ὁ Ἅγιος ἀπὸ τὴν ἐξορίαν πρὸς τὸν βασιλέα, ὅστις παραστήσας αὐτὸν ἔμπροσθέν του, προσεπάθησε νὰ τὸν ἑλκύσῃ εἰς τὴν κακόφρονα πλάνην του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Λυκαονία· ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μεταξὺ Καππαδοκίας καὶ Πισιδίας μὲ πρωτεύουσαν τὸ Ἰκόνιον. Ὑπὸ τῶν Τούρκων ὀνομάζεται Καραμανία.

[2] Ἡ Λυδία ἦτο χώρα τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, συνορεύουσα πρὸς δυσμὰς μὲ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος.

[3] Περὶ τῶν Σάρδεων, βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κάρπου, Πάπυλου, Ἀγαθοδώρου καὶ Ἀγαθονίκης, τῇ ιγʹ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[4] Τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου τούτου Εὐθυμίου παραμεῖναν Χάριτι Θεοῦ, ἀδιάφθορον ἐτιμᾶτο μεγάλως ἐν Κωνσταντινουπόλει. Κατὰ δὲ τὴν ὑπὸ τῶν Τούρκων ἅλωσιν αὐτῆς μετεκομίσθη τοῦτο, ὡς ᾄδεται λόγος, εἰς Χερσῶνα τῆς Κριμαίας, ἐκεῖθεν δὲ ἀποκομιζόμενον κρυφίως ὑπό τινων ἐμπόρων καὶ τοῦ σκάφους αὐτῶν ἐξοκείλαντος διὰ θαυμασίου τρόπου εἰς τὰ παράλια τῆς Χιλῆς, ἥτις, ὡς εἴπομεν, εἶναι πόλις τῆς ἐπαρχίας Χαλκηδόνος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τὸν Εὔξεινον Πόντον, παρελήφθη ὑπὸ τῶν Χιλιτῶν καὶ ἐναπετέθη εὐλαβῶς εἰς τὸ ἅγιον Βῆμα τῆς Ἐκκλησίας αὐτῶν, ἄρρητον ἀναπέμπον εὐωδίαν καὶ πλεῖστα ὅσα θαύματα καθ’ ἑκάστην ἐπιτελοῦν. Μετὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν οἱ ἐν Ἑλλάδι καταφυγόντες Χιλῖται ἀποκομίσαντες μεθ’ ἑαυτῶν τὴν ἱερὰν τοῦ Ἁγίου Κάραν ᾠκοδόμησαν ἐν Πειραιεῖ καὶ ἐν τῷ συνοικισμῷ Εὐγενίᾳ μεγαλοπρεπῆ Ναόν, ἀφιερώσαντες αὐτὸν εἰς τιμὴν τοῦ Ἁγίου, ὅστις Ναὸς εἶναι καὶ ὁ μόνος ἐν Ἑλλάδι τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου τούτου, ἐν αὐτῷ δὲ ἐναπέθεσαν καὶ τὴν μυρίπνοον αὐτοῦ Κάραν. Ὁ ἐν λόγῳ Ναὸς πλὴν τῆς σήμερον καὶ ἐπειδὴ νῦν συμπίπτουσιν αἱ ἑορταὶ τῶν Χριστουγέννων πανηγυρίζει καὶ κατὰ τὴν Κυριακὴν τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἁγίας Ζʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἥτις συμπίπτει μεταξὺ 11ης καὶ 17ης Ὀκτωβρίου. Κατὰ ταύτην τελεῖται τριήμερος πανήγυρις. Ψάλλεται δὲ εἰδικὴ πρὸς τοῦτο Ἀκολουθία συντεθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Πατρὸς Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.