Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ Ἐπισκόπου Σάρδεων τοῦ Ὁμολογητοῦ. ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, τοῦ Ἱερομάρτυρος.

ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν ἔζη κατὰ τοὺς χρόνους τῶν εὐσεβῶν καὶ Ὀρθοδόξων βασιλέων Κωνσταντίνου Ϛ’ (780-797) καὶ Εἰρήνης (797-802) τῆς μητρὸς αὐτοῦ, ἦτο δὲ ἔκ τινος χώρας Οὔζαρα λεγομένης, καὶ εὑρισκομένης εἰς τὰ ὅρια τῆς Λυκαονίας [1], υἱὸς Χριστιανῶν γονέων, οἵτινες ἔχοντες κτήματα ἴδια, ἀμπέλους, ἀγρούς, ζῷα καὶ ἄλλα κινητὰ καὶ ἀκίνητα πράγματα, ἔζων μὲ αὐτάρκειαν. Εἶχον δὲ καὶ ἄλλα τέκνα, τὰ ὁποῖα ἔβαλον εἰς διαφόρους τέχνας, τὸν δὲ Ἅγιον ἔδωκαν οἱ γονεῖς του εἰς τὴν μάθησιν τῶν γραμμάτων, τὰ ὁποῖα ἔμαθε καλῶς εἰς ὀλίγον διάστημα, ὁμοίως καὶ ὅλην τὴν ἐκκλησιαστικὴν τάξιν καὶ Ἀκολουθίαν, διότι εἶχε νοῦν δεξιὸν καὶ φυσικὴν ἐπιτηδειότητα εἰς τὸ μανθάνειν.

Βλέπων τὴν τοιαύτην προκοπὴν τοῦ νέου ὁ πατήρ του καὶ ἐπειδὴ ἐπιμόνως τὸν παρεκάλει, τὸν ἀπέστειλεν εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ὅπου μαθητευθεὶς καὶ τὴν ἑλληνικὴν παιδείαν ἐπέστρεψεν εἰς τὴν πατρίδα του, εἰς τὴν ὁποίαν ὅμως ὀλίγον παρέμεινε, διότι φλεγόμενος ὑπὸ τῆς ἐπιθυμίας νὰ γίνῃ Μοναχὸς ἔλαβε τὴν ἄδειαν τοῦ πατρός του —ἡ μήτηρ του εἶχεν ἐν τῷ μεταξὺ ἀποθάνει— καὶ ἐπορεύθη εἴς τι ἐκεῖ πλησίον Μοναστήριον ἔνθα ἐνδυθεὶς τὸ Ἀγγελικὸν Σχῆμα ἔμεινεν εἱς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Ἡγουμένου. Τοσαύτην δὲ ὑπακοὴν καὶ ταπείνωσιν ἀπέκτησεν ὁ Ὅσιος, ὥστε οὐδεὶς ἀπὸ τοὺς ἄλλους Πατέρας τοῦ Μοναστηρίου ἠμπόρεσε νὰ φθάσῃ εἰς τὴν πολιτείαν αὐτοῦ. Βλέπων δὲ ὁ Ἡγούμενος τὴν ἐνάρετον ζωήν του καὶ τὸ ἀγγελικὸν πολίτευμα, τὸν ἐχειροτόνησεν Ἱεροδιάκονον καὶ μετ’ ὀλίγον καιρὸν τὸν ἐχειροτόνησε καὶ Πρεσβύτερον. Τότε ὁ Ὅσιος ἐδόθη εἰς περισσοτέραν ἄσκησιν καὶ σκληραγωγίαν, προσθέτων ἐγκράτειαν εἰς τὴν ἐγκράτειαν καὶ ἀγρυπνίαν εἰς τὴν ἀγρυπνίαν, ὥστε καὶ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ πατέρας, ἔχοντες τὸν Ὅσιον τύπον καὶ κανόνα, ἐμιμοῦντο τὰς ἀρετάς του.

Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, πληρώσαντος τὸ κοινὸν χρέος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τῆς Μητροπόλεως Σάρδεων, οἱ Χριστιανοὶ ἐζήτουν νὰ εὕρουν ἐνάρετόν τινα καὶ ἄξιον Ποιμένα, διὰ νὰ ἀναδεχθῇ τὸν θρόνον τῶν Σάρδεων. Ἡ πόλις αὕτη εἶναι Μητρόπολις τῆς ἐπαρχίας, ἥτις πάλαι μὲν ὠνομάζετο Λυδία [2], τώρα δὲ καλεῖται Καρασικλί. Ἡ δὲ πόλις τῶν Σάρδεων τὴν σήμερον ὀνομάζεται Σάρτι [3].


Ὑποσημειώσεις

[1] Λυκαονία· ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μεταξὺ Καππαδοκίας καὶ Πισιδίας μὲ πρωτεύουσαν τὸ Ἰκόνιον. Ὑπὸ τῶν Τούρκων ὀνομάζεται Καραμανία.

[2] Ἡ Λυδία ἦτο χώρα τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, συνορεύουσα πρὸς δυσμὰς μὲ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος.

[3] Περὶ τῶν Σάρδεων, βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κάρπου, Πάπυλου, Ἀγαθοδώρου καὶ Ἀγαθονίκης, τῇ ιγʹ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[4] Τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου τούτου Εὐθυμίου παραμεῖναν Χάριτι Θεοῦ, ἀδιάφθορον ἐτιμᾶτο μεγάλως ἐν Κωνσταντινουπόλει. Κατὰ δὲ τὴν ὑπὸ τῶν Τούρκων ἅλωσιν αὐτῆς μετεκομίσθη τοῦτο, ὡς ᾄδεται λόγος, εἰς Χερσῶνα τῆς Κριμαίας, ἐκεῖθεν δὲ ἀποκομιζόμενον κρυφίως ὑπό τινων ἐμπόρων καὶ τοῦ σκάφους αὐτῶν ἐξοκείλαντος διὰ θαυμασίου τρόπου εἰς τὰ παράλια τῆς Χιλῆς, ἥτις, ὡς εἴπομεν, εἶναι πόλις τῆς ἐπαρχίας Χαλκηδόνος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τὸν Εὔξεινον Πόντον, παρελήφθη ὑπὸ τῶν Χιλιτῶν καὶ ἐναπετέθη εὐλαβῶς εἰς τὸ ἅγιον Βῆμα τῆς Ἐκκλησίας αὐτῶν, ἄρρητον ἀναπέμπον εὐωδίαν καὶ πλεῖστα ὅσα θαύματα καθ’ ἑκάστην ἐπιτελοῦν. Μετὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν οἱ ἐν Ἑλλάδι καταφυγόντες Χιλῖται ἀποκομίσαντες μεθ’ ἑαυτῶν τὴν ἱερὰν τοῦ Ἁγίου Κάραν ᾠκοδόμησαν ἐν Πειραιεῖ καὶ ἐν τῷ συνοικισμῷ Εὐγενίᾳ μεγαλοπρεπῆ Ναόν, ἀφιερώσαντες αὐτὸν εἰς τιμὴν τοῦ Ἁγίου, ὅστις Ναὸς εἶναι καὶ ὁ μόνος ἐν Ἑλλάδι τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου τούτου, ἐν αὐτῷ δὲ ἐναπέθεσαν καὶ τὴν μυρίπνοον αὐτοῦ Κάραν. Ὁ ἐν λόγῳ Ναὸς πλὴν τῆς σήμερον καὶ ἐπειδὴ νῦν συμπίπτουσιν αἱ ἑορταὶ τῶν Χριστουγέννων πανηγυρίζει καὶ κατὰ τὴν Κυριακὴν τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἁγίας Ζʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἥτις συμπίπτει μεταξὺ 11ης καὶ 17ης Ὀκτωβρίου. Κατὰ ταύτην τελεῖται τριήμερος πανήγυρις. Ψάλλεται δὲ εἰδικὴ πρὸς τοῦτο Ἀκολουθία συντεθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Πατρὸς Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.