Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Νηστευτοῦ.

Ἕνα καιρὸν ἐνέσκηψε μεγάλον θανατικὸν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν· ὅθεν ἔδωκεν ὁ Ἅγιος εἰς ἕνα ὑπηρέτην του δύο καλάθια, τὸ μὲν ἓν κενόν, τὸ δὲ ἄλλο πλῆρες ἀπὸ πέτρας μικράς, καὶ εἶπεν εἰς αὐτόν· «Πήγαινε στάσου εἰς τὸν δρόμον τὸν ὀνομαζόμενον Βοῦν, καὶ μέτρα τοὺς νεκρούς, τοὺς ὁποίους περνοῦν ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ὅσοι εἶναι οἱ νεκροί, τόσας πέτρας ρίπτε μέσα εἰς τὸ κενὸν καλάθιον». Τοῦτο λοιπὸν ποιήσας ὁ ὑπηρέτης ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐμέτρησε τὴν ἑσπέραν τὰς πέτρας καὶ εὗρεν, ὅτι κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν ἐξήχθησαν νεκροὶ τριακόσιοι εἰκοσιτρεῖς· ὁμοίως τοῦτο ποιήσας καὶ τὴν ἑπομένην ἡμέραν εὗρεν, ὅτι ἐξήχθησαν νεκροὶ ὀλιγώτεροι καὶ ἀκολούθως τοῦτο ποιήσας ἕως εἰς ἑπτὰ ἡμέρας, εὗρεν ὅτι ἔπαυσε παντελῶς τὸ θανατικὸν μὲ τὴν ἐκτενῆ προσευχὴν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου. Τόσην δὲ ἐπιμέλειαν ἐδείκνυεν εἰς τὴν ἐγκράτειαν ὁ Ἅγιος οὗτος, ὥστε εἰς ἓξ μῆνας δὲν ἔπιεν ὕδωρ, τὸ δὲ φαγητὸν καὶ ποτόν του ἦτο ἓν μαρούλι καὶ ὀλίγον πεπόνι ἢ σταφύλια ἢ σῦκα ὀλίγα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα πότε ἔτρωγε τὸ ἓν καὶ πότε τὸ ἄλλο· ἔτρωγε δὲ ταῦτα καθ’ ὅλους τοὺς δεκατρεῖς καὶ ἥμισυν χρόνους τῆς πατριαρχείας του.

Ὁ δὲ ὕπνος τοῦ Ἁγίου τούτου μὲ τοιοῦτον τρόπον ἐγένετο· καθήμενος εἰς ἕνα τόπον, ἔκλινε τὰ στήθη του εἰς τὰ γονατά του καὶ ἀπεκοιμᾶτο· πλὴν διὰ νὰ μὴ κοιμᾶται περισσότερον ἀφ’ ὅσον ἤθελεν, ἤναπτε κηρίον, εἰς δὲ τὸ κηρίον ἐνεπήγνυε μίαν μεγάλην βελόνην ὑποκάτω δὲ εἰς τὸ κηρίον καὶ εἰς τὴν βελόνην ἔθετε μίαν λεκάνην· ὅταν λοιπὸν καιόμενον τὸ κηρίον καὶ διαλυόμενον ἔφθανεν εἰς τὸ μέρος εἰς τὸ ὁποῖον ἦτο ἡ βελόνη, τότε αὕτη ἐρρίπτετο μέσα εἰς τὴν λεκάνην, ἀπὸ δὲ τὸν κτύπον τῆς βελόνης ἐξύπνα ὁ Ἅγιος καὶ ἠγείρετο εὐθύς· ἐὰν δέ ποτε συνέβαινε νὰ μὴ ἀκούσῃ τὸν κτύπον τῆς βελόνης, ἠγρύπνει ὅλην τὴν ἄλλην νύκτα μὲ τοιοῦτον τρόπον ἐπολέμει τὰ πάθη ὁ τρισμακάριστος, διὰ προσευχῆς καὶ νηστείας καὶ ἀγρυπνίας. Οὗτος ὁ Ἅγιος διὰ προσευχῆς του ἀπεδίωκεν ἀπράκτους καὶ τοὺς ἐκ τῶν βαρβάρων πολεμίους καὶ διέλυε τὰς βλάβας, τὰς ἐπερχομένας κατὰ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ὅλην τὴν ποίμνην αὐτοῦ ἐφύλαττεν άπὸ τοὺς ὁρατοὺς καὶ ἀοράτους ἐχθρούς.

Μίαν φοράν, ἐν ἡμέρᾳ Σαββάτου, εἶπον τινὲς εἰς τὸν Ἅγιον· «Αὔριον, Δέσποτα, θὰ γίνῃ θέατρον καὶ ἱπποδρόμιον· ἦτο δὲ ἡ ἐρχομένη ἡμέρα Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Ὁ δὲ Ἅγιος ἀποκριθεὶς εἶπεν· «Ἱπποδρόμιον! εἰς τὴν Ἁγίαν Πεντηκοστήν;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἰωάννης οὗτος ἑορτάζεται κατὰ τὴν καʹ (21ην) Φεβρουαρίου (βλέπε ἐν τόμῳ Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Σημείωσαι ὅτι ἐξωρίσθη μὲν πρότερον ἐν ἔτει φξεʹ (565) ὁ Εὐτύχιος ὑπὸ τοῦ μεγάλου Ἰουστινιανοῦ εἰς Ἀμάσειαν, καὶ ἀντ’ αὐτοῦ ἔγινε Πατριάρχης ὁ ἀπὸ Σχολαστικῶν Ἰωάννης ὁ Γʹ, ὕστερον δέ, μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἰωάννου ἀνεκλήθη πάλιν εἰς τὸν θρόνον ὁ Εὐτύχιος ἐν ἔτει φοζʹ (577). Μετὰ δὲ ἓξ ἡμέρας ἀπὸ τοῦ θανάτου τοῦ Εὐτυχίου ἔγινε Πατριάρχης ὁ Νηστευτὴς Ἰωάννης ὁ Δʹ.

[3] Ὁ θεῖος οὗτος Ἰωάννης ὁ Νηστευτὴς ἐποίησε καὶ βιβλίον ὀνομαζόμενον Κανονικόν, περὶ τοῦ ὁποίου βλέπε ἔν τε τῷ Πηδαλίῳ καὶ ἐν τῷ Ἐξομολογηταρίῳ. Εἰς τὸν Ἰωάννην τοῦτον ἐκυρώθη τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 586 ὁ τίτλος Οἰκουμενικός.

Σημειοῦμεν δὲ καὶ τοῦτο, ὅτι περιττῶς ἀνεγράφετο ἐνταῦθα ἐν τῷ τετυπωμένῳ Συναξαριστῇ ἡ μνήμη Παύλου τοῦ Νέου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, διότι οὗτος ἑορτάζεται κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) τοῦ Αὐγούστου, μετὰ Ἀλεξάνδρου καὶ Ἰωάννου τῶνΠατριαρχῶν (βλέπε ἐν τόμῳ Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Ὁμοίως περιττῶς ἀνεγράφετο ἐν τοῖς παλαιοῖς Μηναίοις ἡ μνήμη Παύλου Κωνσταντίνουπόλεως τοῦ Ὁμολογητοῦ, ἥτις ἐπιτελεῖται κατὰ τὴν ϛʹ (6ην) τοῦ Νοεμβρίου, ὅτε καὶ τὸ Συναξάριον αὐτοῦ γράφεται (βλέπε ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).