ΜΑΚΑΡΙΟΣ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Ρωμαῖος ἦτο, καθὼς καὶ ἡ προσωνυμία του φανερώνει, ἀπὸ τὴν Ρώμην, υἱὸς συγκλητικοῦ τινος ἄρχοντος, ὀνόματι Ἰωάννου, ἀνεχώρησε δὲ ἀπὸ νεαρᾶς ἡλικίας εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ παρέμεινεν ἕως τέλους μονώτατος. Ἡ ἐν τῇ ἐρήμῳ διατριβὴ τοῦ Ὁσίου τούτου πατρὸς ἠγνοεῖτο ὑπὸ πάντων μέχρι τοῦ βαθυτάτου αὐτοῦ γήρατος, ὅτε κατὰ θείαν οἰκονομίαν καὶ πρὸς ὠφέλειαν ἡμῶν κατέστη αὕτη γνωστὴ ὑπὸ τὰς ἑξῆς περιστάσεις:

Τρεῖς Ὅσιοι Γέροντες ἡγιασμένοι, ὀνομαζόμενοι Σέργιος, Ὑγῖνος καὶ Θεόφιλος, ἀνήκοντες εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Ἀσκληπιοῦ, τὸ ὁποῖον εὑρίσκετο εἰς τὴν Μεσοποταμίαν τῆς Συρίας, συνεννοηθέντες ποτὲ μεταξύ των διὰ τὴν ἐπίτευξιν ἀγαθοῦ τινος σκοποῦ, ἀπεφάσισαν νὰ περιέλθωσι τὴν γῆν ἅπασαν. Ἀρχίσαντες ὅθεν τὸν δρόμον, ἀπήντων πολλὰ καὶ ἀλλεπάλληλα ἐμπόδια, τόσον ἀπὸ ἀνθρώπους, ὅσον καὶ ἀπὸ θηρία, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ἐνίοτε δὲ στερούμενοι καὶ αὐτὴν τὴν τῶν ἀγρίων βοτανῶν τροφήν. Τέλος, περιπατήσαντες πολλὰς ἡμέρας, ἔφθασαν εἴς τινα τόπον, εἰς τὸν ὁποῖον ἐφαίνοντο σημεῖα τινὰ ἀνθρωπίνης κατοικίας. Ὅθεν ἀκολουθήσαντες τὰ ἴχνη τοῦ δρόμου ἐκείνου ἔφθασαν εἴς τι σπήλαιον, τὸ ὁποῖον ἦτο ηὐτρεπισμένον καὶ ἐδείκνυεν, ὅτι διαμένει ἄνθρωπός τις εἰς αὐτό. Εἰς τοῦτο λοιπὸν εἰσῆλθον καὶ ἐπρόσμενον νὰ ἴδωσι τὸν οἰκήτορα αὐτοῦ.

Ἀφ’ οὗ παρῆλθεν ὀλίγη ὥρα ᾐσθάνθησαν εὐωδίαν καὶ ὁμοῦ μὲ τὴν εὐωδίαν βλέπουσι μακρόθεν ἄνθρωπόν τινα ἐνδεδυμένον μὲ τὰς ἰδίας του τρίχας. Οὗτος δὲ ἦτο ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ Μακάριος ὁ Ρωμαῖος, ὁ ὁποῖος ἐρχόμενος εἰς τὸ σπήλαιον ᾐσθάνθη μακρόθεν τὴν παρουσίαν τῶν Πατέρων ἐκείνων. Ὅθεν ρίψας ὁ γέρων τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν γῆν προσηυχήθη. Ἔπειτα ἔκραξε μὲ μεγάλην φωνήν, λέγων· «Ἐὰν εἶσθε ἀπὸ τὸν Θεόν, φανερωθῆτε εἰς ἐμέ· εἰ δὲ καὶ εἶσθε ἀπὸ τὸν διάβολον, φύγετε ἀπ’ ἐμοῦ τοῦ ταπεινοῦ καὶ ἁμαρτωλοῦ». Ταῦτα ἐκεῖνοι ἀκούσαντες, ἀπεκρίθησαν· «Εὐλόγησον ἡμᾶς, δοῦλε τοῦ Θεοῦ, διότι ἡμεῖς εἴμεθα Χριστιανοὶ καὶ ἀπεταξάμεθα τὸν διάβολον». Τότε ὁ γέρων ἠγέρθη καὶ ἔρχεται πρὸς αὐτούς ὑψώσας δὲ ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς του τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς καὶ τῶν ὀφρύων του, εἶδε καὶ ηὐλόγησεν αὐτούς. Ἦσαν δὲ αἱ μὲν τρίχες του λευκαὶ ὡς ἡ χιών, τὸ δὲ σῶμά του σκληρὸν ὡς τὸ δέρμα τῆς χελώνης. Ἐκ δὲ τοῦ μακροῦ γήρατος, αἱ μὲν ὀφρῦς του ἦσαν καταβιβασμέναι ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν του, οἱ ὄνυχές τῶν τε χειρῶν καὶ τῶν ποδῶν του ἦσαν μακρότεροι μιᾶς σπιθαμῆς, ἡ δὲ γενειάς του ἔφθανε μέχρι τῶν γονάτων του.