Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ Ἁγία Νεομάρτυς ΧΡΥΣΗ, ἡ ἀθλήσασα ἔν τινι χωρίῳ τῆς ἐπαρχίας Μογλενῶν, τῷ καλουμένῳ Σλάτενα, κατὰ τὸ ͵αψϟε’ (1795) ἔτος, μεληδὸν κατακοπεῖσα, τελειοῦται.

Αὗται δὲ παραλαβοῦσαι τὴν Μάρτυρα, τί δὲν ἔκαμαν καὶ τί δὲν ἐμηχανεύθησαν ἢ ποίας μαντείας ἀφῆκαν, τὰς ὁποίας νὰ μὴ ἐνεργήσουν κατὰ τῆς παρθένου; Ἑξάμηνον σχεδὸν ὁλόκληρον παρεκίνουν τὴν εὐλογημένην εἰς τὴν θρησκείαν των, ἀλλ’ εἰς μάτην ἐκοπίασαν, ἐπειδὴ καὶ ἡ μακαρία Χρυσῆ ἦτο στερεωμένη εἰς τὴν ἀσάλευτον πέτραν τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ· ἔπειτα καλέσαντες τοὺς ἰδίους γονεῖς καὶ τὰς ἀδελφὰς τῆς Μάρτυρος μὲ ἀπειλὰς μεγάλας τοὺς προσέταξαν νὰ παρακινήσουν τὴν θυγατέρα των νὰ τουρκεύσῃ, εἰ δ’ ἄλλως καὶ ἐκείνην θὰ θανατώσουν καὶ αὐτοὺς θὰ παιδεύσουν καὶ θὰ ζημιώσουν μεγάλως.

Ἐλθόντες λοιπὸν οἱ γονεῖς καὶ αἱ ἀδελφαὶ πλησίον τῆς Μάρτυρος (διότι ὁ φόβος ἠνάγκαζεν αὐτοὺς νὰ ποιήσουν τοῦτο καὶ μὴ θέλοντες) εἶπον καὶ ἔκαμον ὅλα ἐκεῖνα, ὅσα δύνανται νὰ μαλακώσουν καὶ τὴν πλέον σκληρὰν καὶ ἀδαμαντίνην ψυχήν, κλαίοντες, δακρυρροοῦντες καὶ λέγοντες· «Θύγατερ γλυκυτάτη, σπλαγχνίσου τὸν ἑαυτόν σου καὶ ἡμᾶς τοὺς γονεῖς σου καὶ τὰς ἀδελφάς σου, ποὺ κινδυνεύομεν ἅπαντες νὰ ἀφανισθῶμεν διὰ τὴν αἰτίαν τὴν ἰδικήν σου καὶ ἀρνήσου τὸν Χριστὸν κατὰ τὸ φαινόμενον, διὰ νὰ λυτρωθῇς καὶ σὺ καὶ ἡμεῖς· καὶ ὁ Χριστὸς εἶναι εὔσπλαγχνος καὶ θὰ σοῦ συγχωρήσῃ τὴν ἁμαρτίαν ταύτην διὰ τὴν ἀνάγκην καὶ τὴν βίαν». Ἐδῶ ἂς σκεφθῇ ἕκαστος πόσον σφοδρὸς καὶ μεγάλος ἐστάθη οὗτος ὁ πόλεμος, τὸν ὁποῖον ἐμηχανεύθη ὁ διάβολος νὰ κινήσῃ κατὰ τῆς Μάρτυρος καὶ εἰς ποίους ἀσθενεῖς λογισμοὺς καὶ συμπάθειαν ἠδύναντο νὰ φέρουν τὴν ἁπαλὴν παρθένον δάκρυα μητρὸς καὶ πατρὸς καὶ ὁμηλίκων ἀδελφῶν ποταμηδὸν ἐνώπιόν της χεόμενα.

Ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἀγαπητοί, ἐνίκησεν ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦτον τὸν πόλεμον και τὴν μεθοδείαν τοῦ διαβόλου· διότι ἡ ἀρρενόφρων καὶ μεγαλόψυχος Χρυσῆ, ἀναμμένη οὖσα ἀπὸ τὸ ἐγκάρδιον πῦρ τῆς πρὸς τὸν Χριστὸν ἀγάπης, δὲν ἐκάμφθη τελείως πρὸς συμπάθειαν, καθὼς τὸ ἀπῄτει ἡ φύσις, ἀπὸ τοὺς λόγους καὶ τὰ δάκρυα τῶν γονέων καὶ ἀδελφῶν της, ἀλλ’ ἔγινεν ὑπεράνω σαρκὸς καὶ αἵματος καὶ ἔξω ἀπὸ τοὺς ὅρους καὶ τοὺς νόμους τῆς φύσεως, στραφεῖσα δὲ λέγει πρὸς τοὺς γονεῖς καὶ ἀδελφάς της ταῦτα τὰ ἀξιοθαύμαστα καὶ σοφώτατα λόγια. «Ὑμεῖς, ποὺ μὲ παρακινεῖτε νὰ ἀρνηθῶ τὸν Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θεόν, δὲν εἶσθε πλέον γονεῖς μου καὶ ἀδελφαί μου οὔτε ἐγὼ θέλω νὰ σᾶς ἠξεύρω ὡς τοιούτους εἰς τὸ ἑξῆς· ἀλλ’ ἀντὶ δι’ ὑμᾶς, πατέρα μὲν ἔχω τὸν Κύριόν του Ἰησοῦν Χριστόν, μητέρα δὲ τὴν κυρίαν μου Θεοτόκον, ἀδελφοὺς δὲ καὶ ἀδελφὰς ἔχω τοὺς Ἁγίους καὶ τὰς Ἁγίας». Καὶ μὲ ταύτην τὴν ἀπόκρισιν τοὺς ἀπέβαλεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Μογλενὰ ἦτο τὸ μεσαιωνικὸν ὄνομα τῆς βορειοδυτικῆς Ἑλληνικῆς Μακεδονίας, ὅπερ ἀποτελεῖ νῦν τμῆμα τοῦ νομοῦ Πέλλης, καὶ κεῖται πρὸς βορρᾶν τῆς Ἐδέσσης. Ἡ ἀρχαία καὶ ἡ ἐν χρήσει νῦν ἐπίσημος ὀνομασία τῆς περιοχῆς εἶναι Ἀλμωπία. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἀπετέλει ἰδίαν ἐκκλησιαστικὴν διοίκησιν, κατὰ δὲ τοὺς τελευταίους αὐτῆς χρόνους ἦτο ἡνωμένη μετὰ τῆς Φλωρίνης φέρουσα τὸ ὄνομα «Ἐπισκοπὴ Μογλενῶν καὶ Φλωρίνης». Κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ Μαρτυρίου τῆς Ἁγίας ἡ περιοχὴ αὕτη κατῳκεῖτο κατὰ τὸ πλεῖστον ὑπὸ Τούρκων καί τινων Βουλγάρων ἢ βουλγαροφώνων Ἑλλήνων, ἐκ τῶν ὁποίων, ὡς δυνάμεθα νὰ συμπεράνωμεν ἐκ τοῦ ὀνόματος Σλάτω, ὅπερ εἶναι Βουλγαρικὸν καὶ σημαίνει Χρυσῆ, κατήγετο ἡ Ἁγία. Τούτου ἕνεκεν καὶ ἐν τῷ Μαρτυρίῳ τῆς Ἁγίας, συγγραφέντι ἐπὶ Τουρκοκρατίας, γράφεται ἐνταῦθα ὅτι ἡ Ἁγία κατήγετο ἐκ Βουλγαρίας.