Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς ΘΕΟΦΙΛΟΣ ὁ Ζακύνθιος, ὁ κατὰ τὴν Χίον μαρτυρήσας ἐν ἔτει ͵αχλε’ (1635), πυρὶ τελειοῦται.

Ἐπειδὴ λοιπὸν μὲ παρρησίαν καὶ ἐλευθερίαν εἶπε πολλὰ ὁ Μάρτυς εἰς τὸν τύραννον καὶ εἰς τοὺς συγκαθημένους καὶ εἰς τοὺς συμπαρεστῶτας ἐκεῖ (οἱ ὁποῖοι ἔλεγον πολλὰ βλάσφημα κατὰ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως) καὶ ἤλεγξε τὴν ἀλογίαν καὶ τὴν ἀνοησίαν των, ὠργίσθησαν ἐκεῖνοι καὶ ἠγριώθησαν ὡς θηρία. Ὅθεν τοῦ ἔδωκαν πολλοὺς καὶ σκληροὺς δαρμοὺς καὶ μετὰ τοὺς δαρμοὺς πάλιν τὸν ἐφυλάκισαν. Ἐκβαλόντες εἶτα καὶ πάλιν τὸν Μάρτυρα ἐκ τῆς φυλακῆς, τὸν παρέστησαν εἰς τρίτην ἐξέτασιν ἔμπροσθεν τοῦ κριτοῦ, ὅστις μὴ δυνηθεὶς νὰ ἀλλάξῃ τὴν γνώμην αὐτοῦ οὔτε μὲ κολακείας οὔτε μὲ ὑποσχέσεις οὔτε μὲ ἀπειλάς, ἀπεφάσισε τέλος νὰ καῇ ὁ Μάρτυς ζωντανός. Ὁ δὲ γενναῖος καὶ ἀκατάπληκτος τοῦ Κυρίου Μάρτυς ἔτρεχεν εἰς ἕνα τοιοῦτον φρικτὸν θάνατον μὲ πολλὴν χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν τῆς ψυχῆς του, ὡς νὰ ἦτο προσκεκλημένος εἰς βασιλικὴν τράπεζαν καὶ παντελῶς δὲν ἐφοβεῖτο τὴν ὑλικὴν φλόγα, ἐπειδὴ εἶχεν ἀνημμένην μέσα εἰς τὴν καρδίαν του τὴν ἄϋλον φλόγα καὶ τὸ νοητὸν πῦρ τῆς ἀγάπης τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.

Ἐλθόντες λοιπὸν εἰς ἓν μέρος ὅπου ἦτο Μοναστήριον γυναικῶν καὶ Ναὸς τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, ἤναψαν ἐκεῖ τὸ πῦρ καὶ μὲ ὑπερβολὴν σκληρότητος καὶ ἀπανθρωπίας ἐπρόσταξαν αὐτὸν τὸν ἴδιον Μάρτυρα Θεόφιλον νὰ φέρῃ εἰς τὸν ὦμόν του τὰ ξύλα καὶ νὰ κάμῃ μεγάλην τὴν φλόγα, μὲ τὴν ὁποίαν ἔμελλε νὰ καῇ αὐτὸς ὁ ἴδιος. Ὁ δὲ γενναῖος ἐκεῖνος ὑπήκουσε μετὰ χαρᾶς καὶ μὲ πολλὴν προθυμίαν τὰ ἔφερεν. Ὦ τῆς ἀνδρείας σου καὶ γενναιότητος, Μεγαλομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Θεόφιλε! Ὦ τῆς διακαοῦς καὶ διαπύρου σου ἀγάπης πρὸς τὸν Χριστόν! Ὄντως Θεόφιλος ἐφάνης, καθὼς τὸ ὄνομά σου τὸ φανερώνει. Ἀφοῦ λοιπὸν συνήχθη ἐκεῖ πλῆθος πολὺ τῶν Ἀγαρηνῶν μὲ φωνὰς πολλὰς καὶ θόρυβον μέγαν, ἡτοίμασαν πυρὰν μεγάλην διὰ νὰ ρίψουν ἐντὸς αὐτῆς τὸν Μάρτυρα. Τότε ἔκαμεν ὁ Μάρτυς τὴν προσευχήν του καὶ τὸν σταυρόν του καὶ λέγων «Εἰς χεῖράς σου, Χριστέ μου, παραδίδω τὴν ψυχήν μου», εἰσῆλθε μόνος του εἰς ἐκείνην τὴν πυράν, ἔψαλλε δὲ ὁ γενναῖος καιόμενος τὸ «Ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ», καὶ μὲ ὕμνους εὐχαριστηρίους ἐδόξαζε τὸν Θεόν, ὅστις τὸν ἠξίωσε νὰ μαρτυρήσῃ ὑπὲρ τοῦ Παναγίου του ὀνόματος. Οὕτω παρέδωκε τὴν ἁγίαν του ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ καὶ ἔλαβε τοῦ Μαρτυρίου τὸν στέφανον τῇ εἰκοστῇ τετάρτῃ τοῦ Ἰουλίου μηνός, ἐν ἔτει 1635 ἀπὸ Σωτῆρος Χριστοῦ.