Ἐλθόντες ἐκεῖνοι ἀπὸ τὸ προσκύνημά των καὶ μὴ εὑρόντες τὸν Θεόφιλον, ἤναψαν φῶτα καὶ τὸν ἐζήτουν εἰς τοὺς οἴκους τῶν Χριστιανῶν, ἀλλ’ ὁ Θεὸς τὸν ἐσκέπαζε καὶ δὲν τὸν εὗρον. Ὢν δὲ κεκρυμμένος τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας, ἐπείνασεν ὁ εὐλογημένος· ὅθεν ἐξῆλθε τὸ μεσονύκτιον καὶ ἐπῆγεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πλοιάρχου του, ὅστις τοῦ ἔδωκε καὶ ἔφαγε, κατόπιν δὲ ποιήσας εἰς ἑαυτὸν τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ ἔφυγε κρυφίως καὶ ἐπῆγεν εἰς μίαν Ἐκκλησίαν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐκλείσθη ἕως ὅτου εὗρεν εὐκαιρίαν καὶ ἔφυγεν. Ἐπῆγε τότε εἰς τὴν Σάμον, ὅπου παραμείνας ὀλίγον καιοόν, ἐπέστρεψε πάλιν εἰς τὴν Χίον ἀναζητῶν τὸν πλοίαρχόν του διὰ νὰ ὑπάγῃ μαζί του. Οἱ δὲ Ἀγαρηνοὶ βλέποντες αὐτὸν τὸν ἐγνώρισαν καὶ ὥρμησαν ἐναντίον του μὲ πολὺν θυμόν. Ὅθεν ἁρπάζοντες αὐτὸν τὸν ἐπῆγαν εἰς τὸ κριτήριον καὶ ἐμαρτύρησαν μεθ’ ὅρκου ὅτι εἶχε γίνει Ἀγαρηνός. Ὁ δὲ Μάρτυς ἐφώναζε· «Χριστιανὸς εἶμαι, καὶ Χριστιανὸς θέλω νὰ ἀποθάνω». Ὁ δὲ παράνομος κριτὴς ἐδέχθη τὴν μαρτυρίαν τῶν ἀσεβῶν ἐκείνων, καὶ μὲ μανίαν μεγάλην ἐβίαζε τὸν εὐλογημένον Θεόφιλον νὰ μείνῃ εἰς τὴν θρησκείαν των, τὴν ὁποίαν τάχα ἐδέχθη πρότερον· ὁ ὄντως ὅμως Θεόφιλος ἀντέλεγεν· «Μή μοι γένοιτο τοῦτο ποτέ, δὲν ἀφήνω, δὲν ἀφήνω τὴν πίστιν μου, ἥτις εἶναι φῶς, διὰ νὰ δεχθῶ τὴν ἰδικήν σας μιαρὰν καὶ ψευδῆ θρησκείαν, ἥτις εἶναι σκότος. Χριστιανὸς εἶμαι καὶ Χριστιανὸς θέλω νὰ ἀποθάνω».
Ἦτο δὲ τότε ὁ μακάριος Μάρτυς, καθὼς εἴπομεν ἀνωτέρω, ἕως δέκα ὀκτὼ ἐτῶν ἡλικίας, πολλὰ δὲ εἰπὼν ὑπὲρ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως, ὄχι ὡς εἷς ναύτης ἀγράμματος, ἀλλὰ ὡς εἷς Θεολόγος· «Οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες», λέγει ὁ Χριστός, ἤναψε τὸν θυμὸν τοῦ τυράννου, ὅστις ἐξεμάνη κατ’ αὐτοῦ. Ὅθεν τὸν ἔστειλε παρευθὺς εἰς τὴν σκοτεινὴν φυλακήν, εἰς τὴν ὁποίαν ἔμεινε κεκλεισμένος τρία ἡμερόνυκτα, ἔπειτα τὸν ἔφερεν ἔμπροσθέν του εἰς δευτέραν ἐξέτασιν, προέβαλε δὲ καὶ πάλιν τὰς αὐτὰς φλυαρίας εἰς τὸν Μάρτυρα, νὰ μένῃ δηλαδὴ εἰς τὴν θρησκείαν των, προσεπάθει δὲ νὰ πείσῃ αὐτὸν μὲ κολακείας, ἀλλὰ καὶ μὲ φοβερισμοὺς τὸν ἐβίαζεν· ὁ δὲ Μάρτυς ἀπεκρίνατο· «Δὲν φοβοῦμαι τὸν πρόσκαιρον τοῦτον θάνατον, διότι μοὶ παρέχει ζωὴν αἰώνιον· οὕτω μοὶ ὑπόσχεται ὁ Χριστός μου· «Ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται».