Ὑποσημειώσεις
[1] Ὁ περὶ τῶν Ἁγίων Εἰκόνων ὅρος τῆς Ἁγίας Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τῆς ὁποίας προήδρευσεν ὁ Ἅγιος Ταράσιος, ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ὁρίζομεν σὺν ἀκριβείᾳ πάσῃ καὶ ἐπιμελείᾳ παραπλησίως τῷ τύπῳ τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἀνατίθεσθαι τὰς σεπτὰς καὶ Ἁγίας Εἰκόνας ἐν ταῖς Ἁγίαις τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαις, καὶ ἱεροῖς σκεύεσι, καὶ ἐσθῆσι, τοίχοις τε καὶ σανίσιν, οἴκοις τε καὶ ὁδοῖς (ὅσῳ γὰρ συνεχῶς δι’ εἰκονικῆς ἀνατυπώσεως ὁρῶνται, τοσοῦτον καὶ οἱ ταύτας θεώμενοι διανίστανται πρὸς τὴν τῶν πρωτοτύπων μνήμην τε καὶ ἐπιπόθησιν) καὶ ταύταις ἀσπασμὸν καὶ τιμητικὴν προσκύνησιν ἀπονέμειν, (οὐ μὴ τὴν κατὰ πίστιν ἡμῶν ἀληθινὴν λατρείαν, ἣ πρέπει μόνῃ τῇ Θείᾳ Φύσει, ἀλλ’ ὃν τρόπον τῷ τύπῳ τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ, καὶ τοῖς Ἁγίοις Εὐαγγελίοις καὶ τοῖς λοιποῖς ἱεροῖς ἀναθήμασι) καὶ θυμιαμάτων καὶ φώτων προσαγωγὴν πρὸς τὴν τούτων τιμὴν ποιεῖσθαι, καθὼς καὶ τοῖς ἀρχαίοις εὐσεβῶς εἴθισται· ἡ γὰρ τῆς Εἰκόνος τιμὴ ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει καὶ ὁ προσκυνῶν τὴν Εἰκόνα προσκυνεῖ ἐν αὐτῇ τοῦ ἐγγραφομένου τὴν ὑπόστασιν».
[2] Δυστυχῶς μετ’ ὀλίγα ἔτη, ἀνελθόντος ἐπὶ τοῦ θρόνου Λέοντος Ε’ τοῦ Ἀρμενίου ἐν ἔτει 813, ἐπέπρωτο νὰ ἐξαπολυθῇ καὶ νέα ἐπίθεσις ὑπὸ τῶν Εἰκονομάχων ἐναντίον τῆς Ὀρθοδοξίας, σκληρῶς δὲ καὶ πάλιν ἐδοκιμάσθησαν οἱ εὐσεβεῖς ἐπὶ τριάκοντα εἰσέτι ὁλόκληρα ἔτη. Ἐπὶ τέλους ὅμως ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου. Ἐν ἔτει 842 ἀποθανόντος τοῦ τελευταίου Εἰκονομάχου βασιλέως Θεοφίλου, τῆς δὲ Θεοδώρας ἀσκούσης τὴν βασιλικὴν ἐξουσίαν ἐν ὀνόματι τοῦ ἀνηλίκου υἱοῦ της Μιχαὴλ Γ’, πατριαρχοῦντος δὲ τοῦ Ἁγιωτάτου Μεθοδίου, ἀναβιβασθέντος ἐπὶ τοῦ θρόνου ὑπὸ τῆς Θεοδώρας, ἀποκατεστάθη ὁριστικῶς ἡ Ὀρθοδοξία [βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τῆς Ἁγίας Θεοδώρας, Φεβρουαρίου ια’ (11ῃ), ἐν σελ. 279 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου].
[3] Βλέπε περὶ ταύτης καὶ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 491-492.
[4] Σημαντικώτατα εἶναι τὰ διαδραματισθέντα κατὰ τὴν περίοδον ταύτην γεγονότα, ἅπερ ἀποσιωπᾷ ἐνταῦθα ὁ ἱερὸς Βιογράφος τοῦ Ἁγίου Ταρασίου, συνετάραξαν δὲ ταῦτα οὐχὶ ὀλίγον τὴν Βυζαντινὴν αὐτοκρατορίαν, καθ’ ἣν μάλιστα ἐποχὴν ἐκινδύνευεν αὕτη ἐκ τῶν ἐξωτερικῶν της ἐχθρῶν. Εἶναι δὲ ταῦτα ἐν γενικαῖς γραμμαῖς τὰ ἑξῆς: Τὸ ἔτος 796 ὁ ἀξιοθρήνητος υἱὸς τῆς Εἰρήνης Κωνσταντῖνος Ϛ’, ὁ τελευταῖος τῶν Ἰσαύρων, ἀποπέμψας τὴν νόμιμον σύζυγόν του Μαρίαν τὴν Παφλαγονίαν, τὴν ὁποίαν καὶ ἔκειρε βιαίως Μοναχήν, ἐνυμφεύθη τὴν θαλαμηπόλον τῆς μητρός του Θεοδότην. Τὰς ἀθεμίτους ταύτας πράξεις, ὡς βλέπομεν, ἠθέλησε νὰ ἀποτρέψῃ ὁ θεῖος Ταράσιος, δυστυχῶς ὅμως ὄχι μόνον δὲν εἰσηκούσθη, ἀλλ’ ἐτέθη καὶ ὑπὸ περιορισμόν. Ὁ βασιλεὺς ἐπραγματοποίησε τὸν ἐναγῆ σκοπόν του διά τινος Ἱερέως Ἰωσήφ, ἠπείλησε δὲ ὅτι ἐὰν ἀντιδράσῃ ἐνεργότερον ἡ Ἐκκλησία θὰ ἐπαναφέρῃ ὄχι μόνον τὴν Εἰκονομαχίαν, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν τὴν εἰδωλολατρίαν. Ὁ εὐσεβὴς ὅμως Κλῆρος καὶ λαὸς ἐξηγέρθη καὶ μάλιστα οἱ περιώνυμοι Στουδῖται · Πλάτων ὁ Ἡγούμενος τοῦ Σακκουδίωνος καὶ ὁ Θεόδωρος ὁ Στουδίτης (βλέπε Συναξάριον τῇ ια’ (11ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»), οἵτινες ἂν καὶ ἦσαν ἀμφότεροι συγγενεῖς τῆς Θεοδότης (καὶ ὁ Θεόδωρος ἦτο ἀνεψιὸς τοῦ Πλάτωνος), ἐν τούτοις αὐτοὶ περισσότερον παντὸς ἄλλου ἤλεγξαν τὴν παρανομίαν, μάλιστα δὲ καὶ ἀφώρισαν τοὺς βασιλεῖς, ἐπὶ πλέον δὲ διέκοψαν καὶ τὸ μνημόσυνον τοῦ Πατριάρχου Ταρασίου, ἐπειδὴ ὁ Ταράσιος δὲν ἀφώρισε τοὺς βασιλεῖς καὶ δὲν εἶχεν ἀκόμη τιμωρήσει τὸν Ἱερέα Ἰωσήφ.
Διὰ τὴν πρᾶξιν των ταύτην ὁ μὲν Πλάτων ἐφυλακίσθη, ὁ δὲ Θεόδωρος καὶ οἱ περὶ αὐτὸν ἐξωρίσθησαν. Τὸ ἑπόμενον ὅμως ἔτος ὁ Κωνσταντῖνος Ϛ’ συλληφθεὶς ὑπὸ ἐπαναστατησάντων στρατιωτικῶν ἐτυφλώθη, ἡ Θεοδότη ἐξηφανίσθη καὶ εἶναι ἄγνωστον τὶ ἀπέγινε, ἀπέθανε δέ, ἄγνωστον ἐπίσης πῶς, καὶ τὸ γεννηθὲν ἐκ τοῦ Κωνσταντίνου καὶ τῆς Θεοδότης τέκνον ὀνόματι Λέων καὶ οὕτως ἐξέλιπεν ἡ δυναστεία τῶν Ἰσαύρων. Τὰ ἐγκληματικὰ ταῦτα γεγονότα ἀπέδωσαν οἱ πλεῖστοι ἱστορικοὶ εἰς τὴν μητέρα τοῦ Κωνσταντίνου βασίλισσαν Εἰρήνην, ἡ ὁποία καὶ ἐβασίλευσε μόνη μετὰ τὸν Κωνσταντῖνον. Ἀντικειμενικοὶ ὅμως σύγχρονοι ἱστορικοὶ ὡς ὁ Γεώργιος ὁ Ἁμαρτωλὸς, βεβαιοῦσιν ὅτι ἐν ἀγνοίᾳ τῆς βασιλίσσης διεπράχθησαν ταῦτα ὑπὸ τῶν ἐπαναστατῶν. Εἰς τοῦτο συμφωνεῖ καὶ ὁ διαπρεπὴς Γερμανὸς ἱστορικὸς συγγραφεὺς Hergenrörther εἰς τὸ τρίτομον ἔργον του «Φώτιος ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως», ἐκδοθὲν ἐν ἔτει 1867 καὶ 1869. Ἀλλὰ καὶ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ὁ τόσον αὐστηρὸς τιμητὴς τῶν βασιλικῶν παρανομιῶν οὐδέποτε ἤθελε συγχωρήσει εἰς τὴν Εἰρήνην μίαν τοιαύτην ἐγκληματικὴν ἐνέργειαν. Τοὐναντίον ὁ Θεόδωρος ἐγκωμιάζει τὴν Εἰρήνην. Σημειοῦμεν προσέτι ὅτι ἡ συγκλονίσασα τὴν Ἐκκλησίαν ἔρις διὰ τὸν παράνομον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου Ϛ’ καὶ τῆς Θεοδότης δὲν ἐσταμάτησεν οὔτε μὲ τὸν θάνατον τῶν πρωτουργῶν αὐτῆς, ἀλλ’ ἐσυνέχεισε καὶ ἐπὶ τοῦ διαδεχθέντος τὸν Ἅγιον Ταράσιον Ἁγίου Νικηφόρου (806-815), διότι ὁ θεῖος Νικηφόρος τῇ προτροπῇ τοῦ βασιλέως Νικηφόρου συνεχώρησε τὸν ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Ταρασίου μεταγενεστέρως τιμωρηθέντα Ἱερέα Ἰωσήφ, τὸν τελέσαντα τὸν παράνομον γάμον, διὸ καὶ πάλιν ἐτιμωρήθησαν καὶ ἐξωρίσθησαν οἱ Στουδῖται.
[5] Ἐκεῖ παρέμεινεν τὸ ἱερὸν τοῦτο λείψανον μέχρι τοῦ ἔτους 1018, ὅτε ἐκλάπη ὑπὸ Βενετῶν καὶ ἀπεκομίσθη εἰς Βενετίαν.
