Τῇ Ι’ (10ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΜΗΝΑ τοῦ Καλλικελάδου, ΕΡΜΟΓΕΝΟΥΣ καὶ ΕΥΓΡΑΦΟΥ.

ΕΙΚΟΝΑ
Βυζαντινὴ τοιχογραφία ἐκ τοῦ Πρωτάτου Ἁγίου Ὄρους.

ΜΗΝΑΣ, ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ καὶ ΕΥΓΡΑΦΟΣ οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἦσαν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Μαξιμίνου [1] τοῦ ἐν τῇ Ἀνατολῇ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη τζ’-τιγ’ (307-313), ἐτύγχανον δὲ οὗτοι ἐκ τῶν πρώτων ἀρχόντων τοῦ παλατίου αὐτοῦ. Κατὰ τὴν ἰδίαν αὐτὴν ἐποχήν, ἐκτὸς τοῦ Μαξιμίνου, ἐβασίλευον καὶ ἄλλοι βασιλεῖς, οἵτινες εἶχον διαδεχθῆ τοὺς αἱμοχαρεῖς τυράννους, τὸ ζεῦγος τοῦ διαβόλου, τὸν Διοκλητιανόν, λέγω, καὶ τὸν Μαξιμιανόν, ἦσαν δὲ αὐτοὶ ὁ Κωνστάντιος ὁ Χλωρὸς πρῶτον (†306) καὶ υἱός του Κωνσταντῖνος κατόπιν εἰς τὰ δυτικώτατα μέρη τῆς Αὐτοκρατορίας, ὁ Μαξέντιος εἰς τὴν Ρώμην, ὁ Μαξιμιανὸς Γαλέριος εἰς τὴν Ἑλληνικὴν χερσόνησον μὲ ἕδραν τὴν Θεσσαλονίκην καὶ ἄλλοι τινες ἐνδιάμεσοι [2], καθὼς καὶ ὁ Μαξιμῖνος εἰς τὴν Ἀνατολήν, περὶ τοῦ ὁποίου προείπομεν. Οὗτος λοιπὸν ἐκίνησε κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμὸν φοβερώτατον καὶ ἦτο μεγάλη ταραχὴ καὶ σύγχυσις εἰς ὅλην τὴν Ἀνατολήν· ἐπειδὴ ὁ ἀσεβέστατος αὐτὸς βασιλεὺς ἠγωνίζετο νὰ ἐξαλείψῃ τὴν Πίστιν τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ καὶ νὰ στερεώσῃ τὴν ἀπάτην τῶν προπατόρων του, ἤτοι νὰ προσκυνῶνται τὰ εἴδωλα εἰς ὅλην τὴν ἐπαρχίαν του, μὴ γνωρίζων ὁ μωρὸς καὶ ἀσύνετος, ὅτι ὅσον κανεὶς ἀντιμάχεται κατὰ τῆς ἀληθείας, ἐπὶ τοσοῦτον αὕτη στερεοῦται, καθὼς ὁ Χριστὸς μᾶς ὑπεσχέθη εἰπὼν ὅτι ἡ Ἐκκλησία αὐτοῦ θέλει εἶναι ἀκαταγώνιστος καὶ ἀνίκητος καὶ ὅτι «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ιϛ’ 18). Ὅσον λοιπὸν αὐτὸς ἐπολέμει καὶ ἐμάχετο τὴν εὐσέβειαν ἐπὶ τοσοῦτον αὕτη ἐστερεοῦτο.

Κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας ἀπῆλθον πρὸς τὸν βασιλέα [3] Ἀλεξανδρεῖς τινες καὶ τοῦ λέγουν· «Πολυχρονημένε βασιλεῦ, γνώριζε ὅτι εἰς τὴν χώραν μας ὑπάρχει μεγάλη στάσις καὶ ἀπείθεια, ὄχι μόνον εἰς τὰ κοινὰ πράγματα καὶ τὰς κρατικὰς ὑποθέσεις, ἀλλά, τὸ χειρότερον, καὶ εἰς τὰ τῆς λατρείας. Ἐπειδὴ εὑρίσκονται ἐκεῖ ἄφρονές τινες καὶ ἀναίσχυντοι, οἵτινες δὲν καταδέχονται νὰ προσκυνοῦν τοὺς παντοδυνάμους θεοὺς ἐκείνους, τοὺς ὁποίους ἐσέβοντο καὶ ὅλοι οἱ προπάτορες ἡμῶν, ἀλλ’ ὁμολογοῦν Θεὸν ἕνα Ἐσταυρωμένον. Λοιπὸν εἶναι ἀνάγκη νὰ ὑπάγῃς ἕως ἐκεῖ, νὰ εἰρηνεύσῃς τὰ σκάνδαλα». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Μαξιμῖνος διελογίζετο πῶς νὰ ἐνεργήσῃ, διότι δὲν εἶχε καιρὸν νὰ ὑπάγῃ αὐτός. Ὅθεν ἔστειλε προστάγματα φοβερώτατα προστάσσων ὅτι, ὅστις προσκυνήσῃ Θεὸν νεώτερον, αὐτὸς μὲν νὰ θανατώνεται, ἡ δὲ περιουσία του ὅλη νὰ δημεύεται. Παρὰ ταῦτα ὅμως, ὕστερον ἀπὸ ὀλίγον τοῦ ἀνήγγειλαν πάλιν ὅτι οἱ Ἀλεξανδρεῖς δὲν ἔλαβον ποσῶς ὑπ’ ὄψιν τὰ προστάγματά του, ἀλλὰ κηρύττουν τὸν Χριστὸν παρρησίᾳ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐν ἄλλοις γράφεται Μαξιμιανοῦ, ἡ διαφορὰ ὅμως αὕτη ἐξηγεῖται ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι κατὰ τὴν αὐτὴν ἐποχὴν ἐβασίλευε καὶ ὁ Μαξιμιανὸς καὶ ἄλλοι τινὲς ὡς ἐν συνεχείᾳ ἀναφέρομεν.

[2] Περὶ τῶν τότε βασιλευσάντων βλέπε λεπτομερέστερον ἐν τῷ βίῳ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου.

[3] Ἕδρα τοῦ Μαξιμίνου ὑπῆρχε τότε ἡ Ἀντιόχεια, ἐνῷ τοῦ Γαλερίου Μαξιμιανοῦ ἦτο ἡ Θεσσαλονίκη, ὡς ἀνωτέρω ἀναφέρομεν.

[4] Ἐτελεύτησε δὲ ὁ Μαξιμῖνος, ἐκεῖ εἰς τὴν Ταρσὸν τῆς Κιλικίας, μετὰ τὴν ἧτταν του ἀπὸ τὸν Λικίνιον κατὰ τὴν ἐν Περίνθῳ τῆς Θρᾴκης μάχην τοῦ ἔτους 313, δικαίαν λαβὼν ἀνταμοιβὴν τῆς κακίας του. Βλέπε σχετικῶς καὶ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ἐν τῷ βίῳ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης, τῇ καʹ (21ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου.

[5] Τὰ ἅγια ταῦτα Λείψανα εὑρέθησαν εἰς τὴν θέσιν αὐτὴν μετὰ παρέλευσιν τετρακοσίων ἐτῶν. (Βλέπε τὰ περὶ τῆς εὑρέσεως ταύτης εἰς τὴν ιζʹ (17ην) Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται ἡ μνήμη αὐτῆς, ἐν τόμῳ Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).