Ὁ πτωχὸς ἀντιπροσωπεύει τὸ πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ πᾶν ὅ,τι ποιήσεις εἰς τὸν πτωχόν, ποιεῖς εἰς αὐτὸν τὸν Θεόν· «Ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (αὐτόθι κε’ 40). Πιστεύεις τοῦτο; Ναί. Καὶ ὅμως βλέπεις τὸν πτωχὸν καὶ ἀποστρέφεις τὸ πρόσωπόν σου ἀπ’ αὐτοῦ. Βλέπεις τὸν πτωχόν, καὶ ἀντὶ ἐλεημοσύνης φορτίζεις αὐτὸν ὕβρεις· τί σὲ ὠφελεῖ λοιπὸν ἡ πίστις σου; Πιστεύεις ὅτι σὲ περιμένει ἄλλη ζωὴ αἰώνιος (αὐτόθι κε’ 46), καὶ ὅμως ζῇς ὡς Ἐπικούρειος καὶ θνητόψυχος· ποῖον λοιπὸν τὸ ὄφελος τῆς πίστεώς σου; Σὺ πιστεύεις ὅτι ἔρχεται ἡμέρα, ἐν ᾗ ὁ Θεὸς καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης Αὑτοῦ κρῖναι τὴν γῆν, κρῖναι τὴν οἰκουμένην (αὐτόθι κε’ 31), καὶ ὅτι οἱ ἐργάται τῶν καλῶν ἔργων ἀπελεύσονται εἰς ζωὴν αἰώνιον, οἱ δὲ τὰς ἁμαρτίας πράξαντες εἰς κόλασιν αἰώνιον· καὶ ὅμως τὴν μὲν ἐργασίαν τῆς ἀρετῆς ὁλοταχῶς ἀμελεῖς, πᾶσαν δὲ ἁμαρτίαν προθύμως ἐργάζεσαι· τί σὲ ὠφελεῖ λοιπὸν ἡ πίστις σου; Αὐτὴ ἡ πίστις δὲν σῴζει τὸν ἄνθρωπον· «Μὴ δύναται ἡ πίστις», λέγει ὁ Ἰάκωβος, «σῶσαι αὐτόν;» (Ἰακ. β’ 14). Ἡ τοιαύτη πίστις εἶναι νεκρὰ καὶ ἀτελής· διότι ἡ πίστις ἐκ τῶν καλῶν ἔργων λαμβάνει τὴν δύναμιν καὶ τὴν τελειότητα. «Βλέπεις, λέγει ὁ αὐτὸς Ἀπόστολος περὶ τοῦ Ἀβραάμ, ὅτι ἡ πίστις συνήργει τοῖς ἔργοις αὐτοῦ, καὶ ἐκ τῶν ἔργων ἡ πίστις ἐτελειώθη;» (αὐτόθι β’ 22). Θεόπνευστον ὄντως καὶ σαφέστατον μάθημα! Ἡ πίστις συμβοηθεῖ ἡμᾶς εἰς τὴν ἐργασίαν τῶν καλῶν ἔργων, καὶ τὰ καλὰ ἔργα δίδουσι τὴν τελειότητα εἰς τὴν πίστιν.
Ἀδελφοί, ἡμεῖς οὐδὲ ὡς οἱ Ἀπόστολοι εἴδομεν τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, οὐδὲ ὡς ὁ Θωμᾶς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ ἐψηλαφήσαμεν ἠκούσαμεν μόνον τὴν εὐαγγελικὴν διδασκαλίαν καὶ ἐπιστεύσαμεν ὅτι Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ λυτρωτὴς τοῦ κόσμου. Ὁ Κύριος μακαρίζει τοὺς μὴ ἰδόντας καὶ πιστεύσαντας· «Μακάριοι, λέγει, οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες» (Ἰωάν. κ’ 29)· ἀλλ’ εἴμεθα ἡμεῖς ἆρά γε ἄξιοι τοῦ μακαρισμοῦ; Εἴμεθα ἆρά γε ἡμεῖς μακάριοι, οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες; Ναί, ἐὰν ἡ πίστις ἡμῶν πίστις ὑπάρχῃ πρακτική, πίστις, δι’ ἀγάπης ἐνεργουμένη, πίστις συμβοηθοῦσα τὴν ἐργασίαν τῶν καλῶν ἔργων, καὶ πίστις διὰ τῶν καλῶν ἔργων τελειουμένη. Πίστιν ἔχετε χάριτι Θεοῦ καὶ ἐλέει Ὀρθόδοξον καὶ ἀληθινήν· συνενώσατε εἰς αὐτὴν καὶ τὰς θεοφιλεῖς ἀρετάς καὶ οὕτως ἔσεσθε μακάριοι. «Τὸ λοιπόν», «ἀγαπητοί μου» ἀδελφοί, «ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ», παραγγέλλει ὁ θεηγόρος Ἀπόστολος, «ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἀγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τι ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε· ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε· καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ’ ὑμῶν» (Φιλιπ. δ’ 8-9). Ἀμήν.