Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Γενεθλίων τῆς Θεοτόκου εἰς τὴν ὁποίαν εὗρον καταφύγιον οἱ δύο Ἅγιοι, δὲν εἶχε πρὸ τῆς ἀφίξεώς των παρὰ ἕναν μόνον μοναχόν. Ἦτο δὲ ἡ μονὴ ταύτη ἀρχαιοτάτη, ἱδρυθείσα τὸ πρῶτον ὡς γυναικεῖον ἡσυχαστήριον ὑπὸ τῆς ἡγουμένης Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος Ὀλυμπίας, τὸ ἔτος ͵ασλε’ (1235), ἥτις ἐμαρτύρησεν κατὰ τὴν βάναυσον ἐπιδρομὴν Κρητῶν πειρατῶν, ὅτε καὶ ἐρημώθη τὸ μοναστήριον.
Ἐπὶ ἐννέα ἔτη διῆγον εἰρηνικῶς τὴν μοναχικὴν πολιτείαν ὁ ἀρχιμανδρίτης Ραφαὴλ μετὰ τοῦ ἱεροδιακόνου Νικολάου, ὅτε κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑβδομάδαν τοῦ ἔτους ͵αυξγ’ (1463) ἐγένετο στάσις μεγάλη τῶν κατοίκων τῆς ἐπαρχίας κατὰ τῶν Τούρκων κατακτητῶν, ἥτις ὅμως καταπνίγη καὶ οἱ στασιάσαντες ἐζήτησαν καταφύγιον εἰς τὸ ἡσυχαστήριον τῶν Ἁγίων. Τῇ 9ῃ Ἀπριλίου καὶ ἡμέραν Μεγάλην Παρασκευήν, οἱ κατακτηταὶ εἰσέβαλον εἰς τὴν μονήν, ὑποβάλλοντες εἰς φρικτὰ βασανιστήρια τοὺς Ἁγίους δύο Ἱερομάρτυρας μετὰ τῆς δωδεκαχρόνου νεομάρτυρος Εἰρήνης, κόρης τοῦ ἐντοπίου προεστοῦ Βασιλείου, ἵνα ὁμολογήσωσιν τὸ ποῦ ἐκρύφθησαν οἱ διωκόμενοι. Μὴ ὁμολογήσαντες δὲ οἱ Ἅγιοι τίποτα ἐκτὸς τῆς Πίστεως εἰς τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, ἐθανατώθησαν ἅπαντες φρικτῷ τῷ τρόπῳ, λαβόντες τοὺς ἀφθάρτους στεφάνους τοῦ Μαρτυρίου.
Τὸν μὲν Ἅγιον ἱερομάρτυρα Ραφαήλ, οἱ Τοῦρκοι ἔριψον εἰς τὸ ἔδαφος καὶ ἐκτύπησαν αὐτὸν βαναύσως. Ἐκεῖνος, κατεχόμενος μόνον ἐκ τῆς φλογὸς τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεόν, ἀπήντησεν εἰς τὰς βαρβαρικὰς ὕβρεις καὶ προσβολὰς δεικνύων τὸν ἐγκόλπιον σταυρόν, ὃν ἐφόραγεν ὑποκάτω τοῦ τιμίου ράσου του. Τότε οἱ ἀσεβεῖς στρατιῶται, ὀργισθέντες ἀπὸ τὸ ὑψηλὸν φρόνημα τοῦ Ἁγίου, ἔσειραν αὐτὸν ἐκτὸς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς καὶ ἐκρέμασαν αὐτὸν ἀνάποδα ἐξ ἐνὸς δένδρου ἐπὶ νυχθημέρου. Εἰς τὸ τέλος τὸν ἀποκεφάλισαν, πριονίσαντες τὴν τίμιαν σιαγόναν του, ἥτις εὐρέθη καὶ προσκυνεῖται σήμερον ὡς ἱερότατον λείψανον. Τὸν Ἅγιον Ὁσιομάρτυρα Νικόλαον, ὅστις ὑπήρξεν μάρτυς τῆς φρικτοῦ τέλους τοῦ ἡγουμένου Ἁγίου Ραφαήλ, οἱ Τοῦρκοι ἔδεσαν καὶ ἐβασάνισαν μέχρι θανάτου.
Περὶ δὲ τῆς Νεομάρτυρος Εἰρήνης, ἀπεκαλύφθη ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἐβασάνισαν αὐτὴν ἔμπροσθεν τῶν γονέων της, ἵνα ὁ πατὴρ αὐτῆς Βασίλειος ὁμολογήσῃ περὶ τῆς διαφυγῆς τῶν στασιαστῶν Ἑλλήνων. Ἀκρωτηρίασαν τὸ παιδικόν της σῶμα καὶ ἐξέχυσαν καυτὸ ὕδωρ εἰς τὸ στόμα της, βλέποντες ὅμως ὅτι ὁ Βασίλειος δὲν ὑπέκυπτεν εἰς τὸ φρικτὸν θέαμα, ἀπέκτεινον τὴν μικρὴν Εἰρήνην, μεγάλην ἐν τοῖς οὐρανοῖς, μετὰ πάσης τῆς οἰκογενείας αὐτῆς.