H ΑΓΙΑ αὕτη Εἰκὼν τῆς Θεομήτορος, ἱστορηθεῖσα κατὰ τὸ χοβ’ (672) σωτήριον ἔτος ἀπὸ Χριστοῦ, εὑρέθη δι᾽ ὁράματος σταυλίτου τινὸς εἰς ἀρκετὸν βάθος ἐντὸς τοῦ σταύλου Ὀθωμανοῦ κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς Τουρκοκρατίας. Αὕτη ἡ Ἁγία Εἰκὼν ἐκ μὲν τοῦ ὄπισθεν μέρους τῆς σανίδος ἦτο ὅλη κεκαυμένη, ἐκ δὲ τοῦ ἔμπροσθεν ὅλως ἀβλαβής, ἔφερε δὲ καὶ ἐπιγραφὴν μὲ τὴν ἐπωνυμίαν ΥΠΑΠΑΝΤΗ, ὡς ἀφιερωμένη εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν τὸν πυρποληθέντα κατὰ τὰς πρὸ αἰώνων αἰχμαλωσίας τῆς Πελοποννήσου. Ἦτο δὲ ἐκ τῶν ὄπισθεν κεκαυμένη ὡς ὑπάρχουσα ἐν τῷ Ναῷ κατὰ τὸν ἐμπρησμὸν αὐτοῦ. Διεφυλάχθη δὲ ἡ ἐμπροσθία ὄψις ἀβλαβὴς θείᾳ τῆς Θεομήτορος βουλήσει. Μετὰ τὴν εὕρεσιν τῆς Ἁγίας Εἰκόνος ἀνηγέρθη εἰς τὸν τόπον εἰς τὸν ὁποῖον ἀνευρέθη αὕτη μικρὸν κατ’ ἀρχὰς ἐκκλησίδιον ὑπὸ τὸ ὄνομα Ὑπαπαντὴ πρὸς τιμὴν τῆς τε ἐπιγραφῆς τῆς Ἁγίας Εἰκόνος, ἀλλὰ δὴ καὶ τοῦ ἀρχαίου Ναοῦ τῆς Ὑπαπαντῆς, ὅστις ἔκειτο εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον, εἰς αὐτὸν δὲ ἀπετέθη καὶ ἡ Ἁγία αὕτη Εἰκών. Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος κατηδαφίσθη ὁ μικρὸς ἐκεῖνος Ναὸς καὶ ἀντ’ αὐτοῦ ἀνηγέρθη νέος μεγαλοπρεπέστατος Ναὸς τῆς Ὑπαπαντῆς ἐγκαινισθεὶς τῇ ιθ’ (19ῃ) Αὐγούστου τοῦ ἔτους 1873, ὅστις καὶ εἶναι ἔκτοτε ὁ Μητροπολιτικὸς Ναὸς τῶν Καλαμῶν.

Ταύτην τὴν ἁγίαν Εἰκόνα σέβονται καὶ τιμῶσιν ὄχι μόνον οἱ Καλάμιοι, ἀλλὰ καὶ οἱ ἐν τοῖς περιχώροις οἰκοῦντες, ὡς θησαυρὸν αὐτῶν ἀκένωτον καὶ πρεπόντως, διότι τὶς δύναται νὰ ἀπαριθμήσῃ τὰ μυρία θαύματα τῆς ἁγίας ταύτης Εἰκόνος; Ἐπειδὴ ὅμως ἡ πολυκαιρία, αἱ πολυειδεῖς περιστάσεις, αἵτινες ἔλαβον χώραν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐν Πελοποννήσῳ καὶ μάλιστα ἐν Μεσσηνίᾳ, αἱ πολιτικαὶ μεταβολαὶ καὶ αἱ μετακομίσεις καὶ μεταθέσεις ἀπὸ τόπου εἰς τόπον τῆς ἁγίας Εἰκόνος, πρὸς διατήρησιν, κατὰ τὰς διαφόρους ἀνωμαλίας, ἐγένοντο παραίτιοι εἰς τὸ νὰ φθαρῇ τὸ ἀντίτυπον τῶν προσώπων τῆς ἁγίας Εἰκόνος, ἦτο ἀνάγκη, καὶ ἀνάγκη μεγίστη, νὰ διορθωθῶσι τὰ πρόσωπα τῆς τε Θεοτόκου καὶ τοῦ ἐν ἀγκάλαις αὐτῆς θείου Βρέφους, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, διὰ τὴν σχετικὴν προσκύνησιν τῆς ἁγίας Εἰκόνος. Ἀλλ’ ὅσον ἐθεωρεῖτο ἀναγκαιοτάτη ἡ διόρθωσις τῶν προσώπων τῆς ἁγίας Εἰκόνος, τοσοῦτον ἡ μεγίστη εὐλάβεια τῶν Χριστιανῶν διὰ τὰ καθ’ ἑκάστην ὑπερφυᾶ αὐτῆς θαύματα ἐνεπόδιζε τὴν πρᾶξιν, τοῦ κοινοῦ ὄχλου μὴ πειθομένου εἰς τοῦτο· ἀλλ’ ἡ θεία πρόνοια ἡ ὑπερνικῶσα ἀείποτε πάσας τὰς δυσκολίας ᾠκονόμησε καὶ τοῦτο.