Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος ΙΩΑΝΝΟΥ τοῦ Κρητὸς τοῦ μαρτυρήσαντος ἐν τῇ Νέᾳ Ἐφέσῳ ἐν ἔτει ͵αωια’ (1811).

ΙΩΑΝΝΗΣ ὁ νέος Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ ἦτο ἀπὸ τὴν περίφημον νῆσον Κρήτην, εὑρίσκετο δὲ εἰς τὴν Νέαν Ἔφεσον, τὴν τουρκιστὶ καλουμένην Κουσάντασι· ἦτο γεωργὸς τὸ ἐπάγγελμα, νέος τὴν ἡλικίαν, ἄγαμος ἔτι, καὶ μόνον ἀρραβωνισμένος μὲ μίαν κόρην, ἐπῃνεῖτο δὲ ὡς κόσμιος καὶ σώφρων καὶ διὰ πολλῶν ἀρετῶν ἐστολισμένος· τὸ δὲ μαρτυρικὸν τέλος του ἐβεβαίωσε καὶ τὰ ἄλλα του προτερήματα. Οὗτος λοιπὸν ἐκάλεσέ ποτε δύο συμπατριώτας του Κρητικοὺς ἀπὸ τὰ Σφακιά, καὶ ἐπῆγαν νὰ συνευθυμήσουν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλιν ταύτην μακράν, ἔνθα ἐγίνετο ἑορτὴ καὶ πανήγυρις τῆς Ἀποτομῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου, κατὰ τὴν εἴκοστὴν ἐνάτην τοῦ Αὐγούστου μηνός· καὶ συνήγοντο ἐκεῖ κατὰ παλαιὰν συνήθειαν πολλοί, καὶ ἐπανηγύριζον, περισσότερον μὲ φαγοπότια καὶ μέθας, παρὰ μὲ χριστιανικὴν εὐλάβειαν καὶ τιμὴν εἰς τὸν Τίμιον Ἰωάννην τὸν Πρόδρομον.

Ἐνῷ λοιπὸν ἔτρωγον καὶ ἔπινον οὗτοι, ὁ Ἰωάννης καὶ οἱ δύο Σφακιανοί, συνέβη νὰ περάσουν ἐκεῖθεν οἱ ἄνθρωποι τοῦ ἀγᾶ, καὶ βλέποντες ἐκεῖ ξένους, ἐγύρισαν πρὸς αὐτούς, ζητοῦντες ἀπ’ αὐτοὺς φόρον, ἤτοι τὸ σύνηθες κεφαλιάτικον, τὸ ὁποῖον κοινῶς λέγεται χαράτζι· οἱ Σφακιανοὶ ὅμως οὐδαμῶς ἤθελον νὰ δώσουν, οὔτε πολὺ οὔτε ὀλίγον· καὶ λοιπὸν οἱ τοῦ ἀγᾶ μετ’ ἐξουσίας ἥπλωσαν καὶ ἐπῆραν ἐξ αὐτῶν ἓν τυφέκιον· καὶ ἐκ τοῦ ἐναντίου ἁπλώσαντες οἱ Σφακιανοί, λαμβάνουν αὐτό, καὶ σύροντες αὐτὸ μὲ περισσοτέραν δύναμιν καὶ βίαν, ἀπέσπασαν αὐτὸ ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ ἀγᾶ· τέλος μὲ ἐκεῖνο τὸ ἴδιον ὅπλον ἢ καὶ ἄλλως πως ἀπέκτειναν ἕνα ἐξ αὐτῶν, ἐτραυμάτισαν δὲ καὶ τοὺς ἄλλους διὰ μαχαιρῶν καὶ εὐθὺς ἀπέδρασαν διὰ τὸν φόβον τῆς συλλήψεως. Ὁ δὲ Ἰωάννης, θαρρῶν εἰς τὴν ἀθωότητα του, ἐπῆγεν εἰς τὸν ἀγρόν του, καὶ ἐκάθησεν εἰς τὸ οἴκημά του, μὴ συλλογισθεὶς ὅλως τῶν Τούρκων τὴν φιλέκδικον διάθεσιν, καὶ ὅτι παραμικρὰν μόνον ἀφορμὴν θέλουν καὶ εὐθὺς εῖναι ἕτοιμοι νὰ κακοποιήσωσιν, εἴτε ἔπταισέ τις εἴτε καὶ δὲν ἔπταισε· καὶ μάλιστα ἐδῶ, ὅπου ὁ φονευθεὶς καὶ τοῦ ἀγᾶ ἦτο ἄνθρωπος καὶ ἀδελφόν εἶχε, ζητοῦντα τὸ αἶμα τοῦ ἀδελφοῦ του.