Λόγος εἰς τοὺς παμμεγίστους ΤΑΞΙΑΡΧΑΣ ΜΙΧΑΗΛ καὶ ΓΑΒΡΙΗΛ καὶ διήγησις τινῶν ἐκ τῶν θαυμάτων αὐτῶν, ἐκ τοῦ «Θησαυροῦ» Δαμασκηνοῦ Ὑποδιακόνου τοῦ Στουδίτου, διασκευασθεὶς κατὰ τὴν φράσιν.

Εἶναι δυνατοὶ καὶ ἕτοιμοι εἰς τὴν προσταγὴν τοῦ Θεοῦ. Πόλεις καὶ χώρας καὶ τόπους καὶ Ἐκκλησίας ἐπιτηροῦν καὶ φυλάττουσι καὶ βοηθοῦσι καὶ ἕκαστος Χριστιανός, κἂν ἁμαρτωλός, κἂν δίκαιος, ἔχει Ἄγγελον φύλακα, τὰ δὲ ἄλλα ἔθνη ὅλα ἀπὸ ἕνα Ἄγγελον ἔχουσι. Πόσοι εἶναι τὸν ἀριθμόν, οὐδεὶς τὸ εἶπε, οὐδὲ τὸ γνωρίζει, ἂν καὶ ὁ προφήτης Δανιὴλ λέγει· «Χίλιαι χιλιάδες ἐλειτούργουν αὐτῷ καὶ μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αὐτῶ» (Δαν. ζ’ 10), ἀλλ᾽ οὐδὲ αὐτὸς εἶπε τὴν ποσότητα ὅλην τῶν Ἀγγέλων· ἔχουσι δὲ χάριν ἐκ Θεοῦ νὰ σχηματίζωνται εἰς ὅ,τι σχῆμα τοὺς διατάξῃ ὁ Θεός.

Τὰ δὲ ἐννέα οὐράνια Τάγματα εἰς τρεῖς τάξεις διαιροῦνται, ἀνὰ τρία· καὶ πρώτη τάξις εἶναι τῶν ἑξαπτερύγων Σεραφίμ, τῶν πολυομμάτων Χερουβὶμ καὶ τῶν ἁγιωτάτων Θρόνων· δευτέρα τάξις εἶναι τῶν Κυριοτήτων, τῶν Δυνάμεων καὶ τῶν Ἐξουσιῶν· τρίτη δὲ εἶναι τῶν Ἀρχῶν, τῶν Ἀρχαγγέλων καὶ τῶν Ἀγγέλων. Λέγει δὲ ὁ Θεολόγος Γρηγόριος εἰς τὸν λόγον τῶν Χριστουγέννων, ὅτι, πρὸ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς καὶ τοῦ Ἀδὰμ ἔκτισεν ὁ Θεὸς τοὺς Ἀγγέλους. Τὸ δὲ ὄνομα Ἄγγελος σημαίνει κοινῶς μηνυτὴς ἤ φέρων ἀγγελίας (ἀγγελιαφόρος). Ἀλλ’ αὐτὰ μὲν τὰ εἶπα διὰ νὰ ἀποδείξω τί εἶναι οἱ Ἄγγελοι καὶ ποῖα εἶναι ἡ φύσις των· πρέπον δὲ εἶναι νὰ εἴπω διατί ἑορτάζομεν σήμερον τὴν Σύναξιν τῶν Ἀρχαγγέλων καὶ τί θὰ εἴπῃ σύναξις. Σύναξις θὰ εἴπῃ συνάθροισις· τί δὲ εἶναι ἡ σύναξις τῶν Ἀγγέλων, ἀκούσατε.

Ὁ Θεὸς κατ’ ἀρχάς, ὅταν ἐποίησε τοὺς Ἀγγέλους, τοὺς ἄφησεν εἰς τὴν ἐξουσίαν των· εἷς ἐξ αὐτῶν, ὁ λεγόμενος Ἑωσφόρος, πρῶτος εἰς τοὺς Ἀγγέλους, εἰς ἀγγελικόν τι Τάγμα διωρισμένος ἐκ Θεοῦ, ὑπερηφανεύθη καὶ ἐσυλλογίσθη νὰ βάλῃ τὸν θρόνον του ὑπεράνω τοῦ Θεοῦ· εὐθὺς δὲ ὡς διενοήθη τοῦτο, ἔπεσε κάτω εἰς τὴν ἄβυσσον τῆς γῆς καὶ ἀπὸ Ἄγγελος ὅπου ἦτο ἔγινε διάβολος· μετ’ αὐτοῦ δὲ ἔσυρεν ὅλον τὸ τάγμα του· ἄλλοι μὲν ἔφθασαν ἕως τὸν ᾅδην, ἄλλοι ἔμειναν εἰς τὴν γῆν ἐπάνω, ἄλλοι εἰς τὸ ὕδωρ καὶ ἄλλοι εἰς τὸν ἀέρα, αὐτοὶ οἵτινες λέγονται ἐναέρια τελώνια ψυχῶν. Τότε, ὅταν ἐσχίσθη ὁ οὐρανὸς καὶ ἔπιπτον οἱ δαίμονες, συνήχθησαν τὰ Τάγματα ὅλα τοῦ οὐρανοῦ καὶ ὁ Ἀρχιστράτηγος Μιχαὴλ ἐστάθη τότε ἐν μέσῳ αὐτῶν καὶ εἶπε· «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου Θεοῦ»· καὶ παρευθύς, ὅπως εὑρέθη ἕκαστος, οὕτως ἔμεινεν. Αὐτὴν τὴν ἡμέραν ἑορτάζομεν σήμερον οἱ Χριστιανοί, οὐχὶ ὅτι ἐξέπεσεν ὁ διάβολος, ἀλλὰ διότι σήμερον ἔγινεν ἡ συνάθροισις τῶν Ἀγγέλων.