Ὑποσημειώσεις
[1] Ὁ Καισάριος Δαπόντε, ὁ μεταφράσας εἰς τὸ ἁπλοῦν τὰ τέσσαρα βιβλία τοῦ Ἁγίου τούτου Γρηγορίου, τὰ περιέχοντα τοὺς Βίους τῶν ἐν Ἰταλίᾳ Ὁσίων, προσθέτει ὅτι ὁ Ἅγιος, βλέπων τὸν δέκατον τρίτον ἐκεῖνον, ἐκάλεσε τὸν Σακελλάριον καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Δὲν σοῦ εἶπα νὰ καλέσῃς δώδεκα; Πῶς λοιπὸν σύ, παρὰ τὴν ἐντολήν μου, προσεκάλεσας δεκατρεῖς;». Ὁ δὲ Σακελλάριος, ἐπειδὴ δὲν ἔβλεπε τὸν δέκατον τρίτον, ἔλεγε· «Πίστευσον, σεβάσμιε Δέσποτα, πίστευσον, ὅτι δώδεκα μόνον εἶναι». Γνωρίσας λοιπὸν ὁ Πατριάρχης, ὅτι εἶναι θεία ὀπτασία, ἐστρέφετο συνεχῶς καὶ ἔβλεπε τὸν δέκατον τρίτον, ὅστις ἐκάθητο κατωτέρω πάντων. Μετεβάλλετο δὲ τὸ πρόσωπον ἐκείνου καὶ πότε μὲν ἐφαίνετο γέρων λευκογένειος, πότε δὲ νέος.
Ἀφ’ οὗ λοιπὸν ἠγέρθησαν ἐκ τῆς τραπέζης, εἰς μὲν τοὺς ἄλλους δώδεκα εἶπεν ὁ Πατριάρχης καὶ ἀνεχώρησαν, τὸν δὲ δέκατον τρίτον, κρατήσας ἐκ τῆς χειρός, τὸν ὡδήγησεν εἰς τὸ κελλίον του καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Ἐξορκίζω σε κατὰ τῆς μεγάλης δυνάμεως τοῦ Θεοῦ νὰ μοὶ φανερώσῃς ποῖος εἶσαι καὶ πῶς λέγεται τὸ ὄνομά σου». Ἐκεῖνος δὲ ἀπεκρίθη· «Διατί ἐρωτᾷς τὸ ὄνομά μου; Καὶ αὐτὸ εἶναι θαυμαστόν. Ἐγὼ εἷμαι ὁ πτωχὸς ἐκεῖνος, ὅστις ἦλθον ὅταν ἡσύχαζες εἰς τὸ κελλίον σου καὶ μοὶ ἔδωκας τὰ δώδεκα νομίσματα καὶ τὸ ἀργυροῦν τρυβλίον, τὸ ὁποῖον σοὶ ἔστειλεν ἡ μήτηρ σου Συλβία μὲ τὰ βρεκτὰ ὄσπρια. Γνώριζε λοιπὸν ὅτι ἀπ’ ἐκείνης τῆς ἡμέρας, ἀφ’ ἦς ταῦτα ἔλαβον παρὰ σοῦ μὲ μακροθυμίαν καὶ ἁπλότητα τῆς καρδίας σου, ὥρισεν ὁ Κύριος νὰ γίνῃς Ἀρχιερεὺς τῆς ἁγίας του Ἐκκλησίας, καὶ νὰ εἶσαι διάδοχος τοῦ κορυφαίου Πέτρου, τοῦ ὁποίου καὶ τὴν ἀρετὴν ἐμιμήθης. Διότι καὶ ἐκεῖνος διεμοίραζεν ἐν ἁπλότητι καρδίας τὰ πράγματα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα τοῦ προσέφερον, δίδων εἰς ἕκαστον ὅ,τι τοῦ ἐχρειάζετο». Λέγει δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ θεῖος Γρηγόριος· «Πόθεν σὺ γνωρίζεις, ὅτι ὥρισεν ὁ Κύριος νὰ γίνω Πατριάρχης;». Ὁ δὲ ἀπεκρίθη· «Ἐγὼ εἶμαι Ἄγγελος Κυρίου Παντοκράτορος καὶ διὰ τοῦτο τὸ γνωρίζω. Διότι καὶ τότε ὁ Κύριος μὲ ἀπέστειλε νὰ δοκιμάσω τὴν γνώμην σου, ἐὰν φιλανθρώπως καὶ ἱλαρῶς καὶ ὄχι ἐπιδεικτικῶς πράττῃς τὴν ἐλεημοσύνην». Τοῦτο ἀκούσας ὁ Ἅγιος ἐφοβήθη, ἐπειδὴ ἀκόμη δὲν εἶχεν ἴδει Ἄγγελον. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἄγγελος· «Μὴ φοβεῖσαι, διότι ὁ Κύριος μὲ ἀπέστειλε νὰ εἶμαι μετὰ σοῦ ἕως τέλους τῆς ζωῆς σου καὶ ὅ,τι θέλεις ζήτει παρὰ τοῦ Θεοῦ δι’ ἐμοῦ». Τότε ὁ μακάριος ἔπεσε καὶ προσεκύνησε τὸν Κύριον καὶ εἶπεν· «Ἐὰν διὰ τὴν μικρὰν ἐκείνην δόσιν τόσον πλῆθος ἐλέους ἔδειξεν ὁ Κύριος εἰς ἐμέ, πόσης ἆρά γε δόξης θέλουν ἀξιωθῆ οἱ ποιοῦντες τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς των!».
